رامیار بهزادی
دی 1384
به یاد آوریم یهودی منوهیم Yehudi Menuhim را، كه یكی از خوش
قریحهترین ویولنیستها و هنرمندان انساندوست جهان در قرن بیستم بود، هنرمندی كه
به نیروی درمانگر موسیقی یمان داشت و نه تنها با موسیقیاش بلكه با اعمال
انساندوستانهاش انسانها را متأثر میكرد. در 22 آپریل 1916 یهودی منوهین، در
خانواده مهاجری روسی- یهودی در نیویورك به دنیا آمد. در سیزدهسالگی به عنوان
تكنواز در صحنههی بینالمللی ظاهر میشد و به نام «كودك نابغه ویولنیست قرن»
مورد ستیش قرار میگرفت. اما منوهین فقط به خاطر توانییهی تكنیكیاش جلب توجه
نمیكرد، وی با نوا سرشار از احساسش انسانها را تحت تأثیر قرار میداد. آلبرت
ینشتین كه صدی ویولون منوهین را در كنسرتی شنیده بود چنین گفت: «حال میدانم كه
خدیی در آسمان وجود دارد». پس از آن پیشرفتهی منوهین سرعت نفسگیری پیدا كرد به
طوری كه منوهین در دهههی بعد با بهترین اركسترهی دنیا و معروفترین رهبران
اركستر همكاری میكرد.
علاقه او به فرهنگهی دیگر و عرصههی گوناگون موسیقی باعث شد كه وی سفرهی متعددی
به شرق بنمید، از جمله چندین بار به ایران سفر كرد و با اركستر سمفونیك تهران
كنسرتهیی اجرا نمود. منوهین توانییهی خویش را در زمینه موسیقی غیر كلاسیك نیز
به كار گرفت. از این رو بود كه در سالهی دهه 1950 ملاقاتی عجیب و در عین حال
بسیار جالب بین منوهین و راوی شانكار Ravi Shankar موسیقیدان برجسته و نوزانده
چیرهدست سیتار هندی روی داد. حاصل این ملاقات، كنسرتها و صفحات موسیقی مشترك
بودند. یهودی منوهین در طول زندگیاش همواره نه تنها به عنوان هنرمندی بزرگ، بلكه
همچنین به خاطر تلاشهی انساندوستانهاش مورد تحسین قرار میگرفت. او وقت خود را
صرف دفاع ا ز حقوق بشر كرده و به قربانیان جنگ و كودكان پناهنده كمك مینمود. در طی
جنگ جهانی دوم، منوهین 500 كنسرت برای نیروهی متفقین اجرا كرد. پس از پیان جنگ
نیز برای اسری آزاد شده از بازداشتگاههی آلمان كنسرتهی متعددی داد.
وی همچنین برای حمیت از نسل جوان هنرمند تلاشهی زیادی به عمل آورد. از این رو در
سال 1993 مدرسه موسیقی منوهین School Yehudi Menuhin در لندن ر برای جوانهی با
استعداد تأسیس كرد. او بنیادهی موسیقی چندی را تأسیس كرد و برنامههی ویژهی
تدارك دیده تا به كمك آنها معلولین و افراد بیبضاعت بتوانند به موسیقی دسترسی
داشته باشند.
از منوهین به خاطر تلاشهی انساندوستانهاش به دفعات با اعطی نشانهیی قدردانی
به عمل آمد. به طوری كه در سال 1960 «جیزه صلح نهرو» به وی اعطا شد. در 1979 به
خاطر انتشار كتابش با نام «موسیقی انسان» از طرف «اتحادیه ناشران آلمان» به وی
جیزه صلح داده شد. در سال 1992 منوهین به سمت ریاست شوری بینالمللی موسیقی
یونسكو، Unesco برگزیده شد. سال بعد از آن توسط ملكه انگلستان الیزابت دوم،
Elizabeth II به عضویت مجلس اشراف انگلستان درآمد.
منوهین در 20 سال آخر عمرش عمدتاًَ در سمت رهبری اركستر كاركرد و خود را وقف موسیقی
نمود. یهودی منوهین در 22 ماه مارس سال 1999، در برلین درگذشت. وی انسانی
خارقالعاده بود كه در تمام زندگیاش كوشید تا كاری برای ساختن دنییی بهتر،
دنییی خوشبختتر و دنییی سرشار از صلح و صفا انجام دهد. منوهین همواره به عنوان
انسانی كه دنیا را وطن خود میدانست و هنرمندی كامل و همچنین به خاطر انسانیتش در
یادهی ما زنده خواهد ماند.
«هر آن چه انسان واقعاً خواهان انجام آن است و دوست دارد انجام دهد، بید هر روز به
انجام آن بپردازد. برای هنرمند میبیست این كار به همان آسانی باشد كه پرواز برای
پرنده است. نمیتوانیم پرندهی را تصور كنیم كه به خود بگوید: «خب، امروز خستهام،
امروز پرواز نمیكنم».
مقالات مرتبط:
یهودی منوهین ، نابغه
موسیقی قرن
خاطره ای از
سال های دور...
راز
موسیقیدانان
