آرزو
ثنایی
1377بهمن
با استناد به آیه تورات مقدس (از جان خود مواظبت کنید) ، نتیجه می گیریم که خداوند
، همان قدر که به مراقبت از امور روحانی توصیه می کند و 613 فرمان (248 اوامر و 365
نواهی) برای رستگاری دو جهان برای انسان وضع می نماید، همچنین دستور میدهد که انسان
از جسم خود مواظبت کند. در میشنا و گمارا هم از زبان دانشمندان و متفکران یهود،
پندهای بسیاری در زمینه رعایت بهداشتی و مراقبت از جسم به چشم می خورد مانند (پاکی
بدن سبب طهارت روح می شود.) یک روح سالم در جسمی تندرست می تواند فرمانهای ا.لهی را
انجام دهد زیرا انسان با برخی بیماریها از انجام تعدادی از فرامین معاف می شود . به
طور مثال انسان بیمار نمی تواند میصوای سکونت در سوکا را انجام دهد یا تفیلا های
روزانه را کامل بخواند یا تبعیت بگیرید . به علت وجود همین دستورات است که علم
پزشکی در دین یهود مقام شامخی می یابد. در( سنهدرین 17 ب) آمده است فرد عاقل نباید
در شهری که پزشک ندارد زندگی کند. هر چه در تاریخ یهود به عقب تر بر گردیم، تار و
پودش این حرفه مقدس را واضحتر می بینیم . آیا یهودیانی که از مصر آزاد شدند با خود
اصول پیشرفته پزشکی را به ارمغان آوردند؟ آیا گاهی دانشمندان تلمود از خواص گیاهان
دارویی موجب کشف این رشته علم پزشکی شد که اکنون علم دوباره به آن روی نموده است؟
جواب این سئوالات هر چه باشد تغییری در این وافعیت نمی دهد که یهودیان پزشکان بی
شماری به جامعه بشریت تقدیم نموده اند. هارامبام (ربی مشه برمایمون قرن دوازدهم
پزشک دربار صلاح الدین ایوبی که بی حضور او حاکم غذایی صرف نمی کرد) در عین حال
حاخام بزرگ یهودیان آن زمان بود که علاوه بر کتب فلسفی و قانون ، مقلاقاتی هم در
زمینه پزشکی نوشته است. ربی اسرائیل بعل شم طوو (رهبر و پایه گذار نهضت حسیدیم در
روسیه قرن هفدهم)به شفای بیماران با گیاهان دارویی که در کوهستانهای اطراف روسیه به
دست می آید مشهور بود و یکی از وجوه تسمیه نام او (صاحب نیک نام) به این علت است که
بیماران با گیاهان و دعاهای او شفای فوری می یافتند. رازی معلم و استاد خود را در
پزشکی ، ابوسهیل پسر سهیل ربان الطیری پزشک یهودی میداند . فرج بن سلیم که
اروپاییان او را فرجیوس می نامند الحاوی را به لاتین ترجمه کرد و دنیای غرب را با
اندیشه های پزشکی شرق آشنا نمود . واقعه جالبی از ربی شالم دووبراز لوباویچ نقل می
شود که در سالهای 95-1894 کشف مهمی در رابطه با عاملی در مغز کشف شد که نقش اساسی
در حافظه و دقت انسان بازی می کند . هنگامی که این موضوع به این راو بزرگ اطلاع
داده شد به آرامی کتابی را از قفسه کتابهای قدیمیش برداشت که در آن صفحه ای را نشان
میداد که در مورد همان عامل در مغز توضیح داده بود . هنگامی که حاضرین تعجب خود را
ابراز کردند راو توضیح داد که از دانش پدران ما، سینه به سینه هم نکاتی نقل شده است
که فراگیر بسیاری از علوم از جمله پزشکی می شود.
*پزشکان یهودی ایرانی
در ایران نیز از دیرباز حرفه پزشکی مورد توجه یهودیان بوده است تا جایی که هم اکنون
نیز خانواده هایی که همگی به این خدمت مقدس مشغولند وجود دارند. که تک تک افراد آن
چه زن و چه مرد در رشته های مختلف پزشکی مشغول به انجام وظیفه هستند . حضور
بیمارستان سپیر در یکی از جنوبی ترین خیابانهای تهران، شاهدی است بر تلاش مستمر
یهودیان در خدمات اجتماعی و مشارکت آنها در جامعه مدنی ایران.
نام این بیمارستان ، از پزشک جوانی که با ایثار و از خود کذشتگی جان خود را در راه
خدمت به مردم از دست داد ، برگرفته شده است، دکتر روح اله سپیر فرزند مرحوم آقاجان
و بانو نصرت بود. وی نوه حکیم شلمو پزشک دربار ناصرالدین شاه بود که مادرش هم به
عنوان قابله ای پر تلاش و ایثارگر خدمت می کرد. دومین فرزند این خانوده با سواد و
ثروتمند که در مدرسه نور صداقت تحصیل کرد و پس از ورود به دانشکده پزشکی به خاطر
داشتن روحی پر مناعت و بدون توقع از خانواده، برای مخارج تحصیل به درست کردن دارو
می پرداخت . همچنین در دبیرستان نور صداقت شروع به تدریس نمود، تا جوانانی مانند
خود پرورش دهد . روزی با دیدن مرگ یک زانوی یهودی در اثر بی احتیاطی یک پرستار، در
کنیسای ملا حنینا در خیابان سیروس درمانگاهی با وسایل خویش و کمک دیگران تاسیس کرد.
در حاشیه رسیدگی به بیماران، دکتر سپیر فعالیت خود را به عنوان پیام آور بهداشت با
همکاری عده ای آغاز کرد. نظارت بر بهداشت مغازه ها و قصابیها و منازل ، آموزش
بهداشت عمومی و فردی، مراجعه به شهرداری برای تسریع بهداشت کوچه ها و محله ها، برای
تامین هزینه لازم برای نگهداری و تامین داروی بیماران به واردکنندگان دارو مراجعه
می کرد با کنسرتهایی به همراهی مرتضی و موسی نی داوود و ملوک ضرابی برگزار کرد تا
با درآمد آنها بتواند کمکهای بیشتری به مردم آن زمان که اکثریت با فقر گریبانگیر
بودند بنماید. سرنوشت این مرد بزرگ با شیوع تیفوس درتهران به علت حضور سربازان
بیگانه در زمان جنگ جهانی دوم رقم خورد. دکتر روح اله سپیر بدون در نظر گرفتن مسری
بودن این بیماری با عشق به همنوع و فراموشی خود به یاری بیماران بی شمار شتافت و
سرانجام بابت تیفوس در قبل از پسح سال 1322 نشامای (جان) پاک خود را به باقی عالم
سپرد. یادش گرامی باد. ذکر این نکته ضروری است، که پزشکان یهودی در تماس طول جنگ
تحمیلی با حضور در صحنه جنگ یا پشت جبهه ها همواره پشتیبان پزشکان مسلمان بوده اند
و با ایثار و با در نظر گرفتن سوگندنامه پزشکی هارامبام که بین بیماران یهودی و غیر
یهودی تفاوتی قائل نمی شود به درمان هموطنان پرداخته اند.این مقاله با یاد پزشکان
گمنامی که در گوشه و کنار ایران و جهان ، بدون جستجو برای نام و شهرت، به حرفه مقدس
خود ادامه می دهند و تنها شفای بیماران را می طلبند پایان می پذیرد. باشد که همه ما
وسیله ای باشیم برای نزول رحمات ا.لهی و آگاهی داریم که پزشکان به علت تخفیف درد
دردمندان خدای گونه ترند.
مقالات مرتبط:
رئیس انجمن پزشکان کلیمی ایران (سینا) در گذشت
چهارمین نوزاد پر سر وصدای
جهان توسط پزشک ایرانی یهودی در کشور متولد شد
