فرهنگ یهودی های شیراز

رحمن دلرحیم
پژوهشگر و مدرس زبان و تعلیمات دین یهود

استاد دلرحیم در سال‌های گذشته اقدام به جمع‌آوری 600 کلمه فولکلور یهودیان شیراز کرده است که متأسفانه امروزه کمتر استفاده می‌شود و جوانان شیراز با آن کلمات ناآشنا هستند. تعدادی از این کلمات با معانی آن برای مخاطبان عزیز آورده می‌شود :

نمونه ای از لغات روزمره	نمونه ای از زبان زرگری (نوعی محلی)	نمونه ای از افعال در زمان گذشته اول شخص منفرد
بوآ = پدر	بِجِد = ببین	اِشتِم = رفتم
مَوَع = مادر	بِگال = برو	مِسَع = گرفتم
دَدَع = خواهر	بِپِریس = بخور	اِمِکی = انجام دادم (کردم)
گِلِه کک = پسر کوچک	بِیته = خانه	اِم خع = خوردم
دُفته کک = دختر کوچک	لِه بِکلُوس = نخند	پُوِه دِم = بلند شدم
خَه زِنَه – خواهر زن	عِم چِدست = فهمیدم	اِم بِس = انداختم
بِردشِی = برادر شوهر	او داقی مو = آنجا	دِکِدِم = لرزیدم
پُس = پسر	می دَعلِت = می ترسد	اِم گُو = گفتم
دُفت = دختر	نشاشامادار = پلیس	عَنِدم = آمدم
بُلُوَع = تار عنکبوت	می چدِت = می فهمد	اِم فهمی = فهمیدم
جُمخوُو = لحاف	چومو = پول	عَوَسِم = افتادم
نالی = تُشک	نِعَره بتن = نگاه کن	مِعرتِ = فلروختم
اووکَک = خمیازه	دی ویر لِه بِزوا = حرف نزن	اِمائو = آوردم
ناردِه پَلَع = آبکش	بی عَوو = بره	جِقِدِم = پریدم
شافوتک = سوت	آجِست = آمد	اِمناع = گذاشتم
شپلاقی = تو گوش زدن	وَرکام = بلند شو	اِم دیک = دیدم
جُلجا = رختخواب	لِه طِوِن = بد است	مِعرِسا = فرستادم
بُوروو = خانه تکانی	شِنِه ماقیم = تغییر مکان	اِم خنی = خندیدم
خودی کک = سوسک
بی جیشک = گنجشک
تِک تِپَک = موتور سیکلت
کِلِنج = انگشت
کَل پُک = مارمولک
تِش = شپش
کافِ خشتیا = کاف آخر
پ پَسوتا = پ آخر
نَه نَه شبیتا = نون آخر