مقدمه و تلخيص: آرش آبائي
نوشته: ايمانوئل شوحط
مهر 1378
לֹא יָסוּר שֶׁבֶט מִיהוּדָה וּמְחֹקֵק מִבֵּין רַגְלָיו
עַד כִּי יָבֹא שִׁילֹה וְלוֹ יִקְהַת עַמִים (בר" מח:י)
( حضرت يعقوب گفت): چوب( تنبيه) از يهودا و تركة تاديب از نسلش دور نخواهد شد
تا ناجي جهان از او ظهور كند و ملتها از او اطاعت كنند (سفر برشيت48:10 )
اشاره: بحث ظهور نجات بخش موعود كه در فرهنگ يهود« ماشيح» نام دارد،
يكي از مهمترين مباني ديني مشترك بين اديان ا.لهي است. در شماره قبل، بحث نجات بخش
موعود در سه بخش تحت عناوين وقايع عصر گئولا(نجات نهايي)، دورة قبل از ظهور ماشيح و
شخصيت ماشيح مطرح شد. در اين شماره قسمت دوم ديدگاه رباي ايمانوئل شوحط، دين پروژه
و عارف يهودي در اين زمينه كه بر پايه متون تورات و تلمود قرار دارد، ارائه
مي‌‌گردد.
-----------------------------------------------------------------------------------------
بخش چهارم: تاريخ ظهور ماشيح
تاريخ واقعي آمدن ماشيح، رازي است كه از بشر خاكي پوشيده مانده است. در يشعيا
(60:22 ) چنين آمده:
"אֲנִי ד בְּעִתָּה אֲחִישֶנָה"
«من حد-ايي هستم كه ( نجات را) در زمان خودش، تسريع خواهم كرد»
در اين پاسوق (آيه)، دو مفهوم ظاهرا متضاد بيان شده است:
1. בְּעִתָּה - در زمان خودش: اين زمان موعود (.2e قِص: زمان تعيين شده)
بدون قيد و شرط مي‌‌باشد، يعني اين وقت از ابتداي آفرينش تعيين گشته و ارتباطي به
لياقت و شايستگي مردم هر دوره نخواهد داشت.
2. אַחִישֶׁנָה آن را تسريع خواهم كرد: اين عبارت به معناي آن است كه نجات
نهايي و ظهور ماشيح ممكن است كه زودتر از زمان تعيين شدة فوق، واقع شود.
در تلمود (سنهدرين 98 الف) اين قضيه چنين تعبير شده است كه اگر مردم هر دوره از خود
آمادگي و شايستگي لازم را نشان دهند، ظهور ماشيح تسريع شده و در زمان آنها واقع
خواهد شد و در غير آن، در وقت مناسبي كه از ابتداي آفرينش در نظر گرفته شده است، او
به هر حال خواهد آمد .
در مزامير داود (95:7 ) چنين آمده است:
«הַיום אִם בְּקלו תִשְׁמָעו» «امروز (خواهد آمد)، اگر به نداي او گوش دهيد»
بخش پنجم: تسريع در ظهور ماشيح
علماي يهود، براي تسريع ظهور ماشيح و نجات نهايي، انجام فرمانهاي ديني مخصوصي را به
اين شرح توصيه كرده‌‌اند:
1- .تشووا (توبه): يشعياي نبي مي‌‌فرمايد (12- 11 :21):
«اي نگهبان (يعني حد-ا)، شب چه خواهد شد؟ نگهبان گفت: صبح (يعني
نجات) فرا رسيده و همچنين شب (يعني كيفر و مجازات براي شريران)، اگر (گئولا و نجات
را) مي‌‌خواهيد، آن را طلب كنيد، بازگرديد و بياييد»
گر چه او تأخير كند، (با اين حال) براي او منتظر باش، زيرا او حتماً خواهد آمد
(حبقوق نبي)
تعبير كلام يشعيا اين است كه صبح آزادي و نجات در حضور حد-اوند دميده و ماشيح آمادة
ظهور است، و در پاسخ اين سئوال كه چه وقت او مي‌‌آيد حد-اوند مي‌‌فرمايد: هر گاه آن
را طلب كنيد! پس چيست كه مانع نجات مي‌‌شود؟ نبودن توبه و تشووا ! پس «بازگشته و
بياييد».
بنابراين بهترين و ساده‌‌ترين روش براي آمدن ماشيح، پشيماني ساده و خالصانه و تاثر
بخاطر خلافهاي گذشته و تصميمي قاطع براي بهبود در رفتار آينده است كه اين توبه كامل
محسوب مي‌‌گردد.
2. شبات (مراسم روز مقدس شنبه): در تلمود آمده است كه يكي از راههاي تسريع ظهور
ماشيح، رعايت دقيق و كامل قوانين روز شنبه (تعطيل و عبادت آن روز) است زيرا رعايت
آن يكي از نشانه‌‌هاي ايمان يك فرد يهودي به احكام تورات است.
3. مطالعه تورات و علوم ديني: جملة معروفي در تلمود به اين مضمون ذكر شده است:
«תַלמוד תורָה כְּנֶגֶד כֻּלָם». «مطالعه و فراگيري تورات و شريعت ا.لهي هم
ارزش اجراي تمام فرايض ديني است».
به همين دليل است كه اهميت دادن افراد به علوم ا.لهي و اختصاص اوقات روزانه و هفتگي
به فراگيري آن، موجبات تسريع ظهور را فراهم مي‌‌سازد.
4. صداقا (صدقه): گفته شده است كه ترحم انسانها بر فقرا و مستمندان، بطور متقابل
موجب برانگيخته شدن ترحم آسماني (از جانب حد-اوند) گشته و در نتيجه آمدن ماشيح و
فرارسيدن ايام نجات را تسريع مي‌‌كند.
5. اتحاد و دوستي افراد جامعه: در تلمود آمده است كه در زمان آبادي معبد دوم
بيت‌‌هميقداش، عليرغم آن كه مردم تشريفات و مراسم مذهبي را در حد كمال اجرا
مي‌‌كردند، اما نفاق و دشمني بي‌‌جهت و بي‌‌اساس بين آنها، باعث ويراني معبد و
پراكندگي و بروز مصيبت براي آنان شد. رفع اين مسئله، موجب فرا رسيدن نجات و سعادت
نهايي خواهد شد. حضرت يعقوب قبل از وفات به فرزندان خود چنين گفت (برشيت 2-1 :49 )
«جمع شويد تا آنچه را كه در آخر ايام براي شما اتفاق خواهد افتاد، به اطلاع شما
برسانم، جمع شويد و بشنويد ...»
او ضمن بر حذر داشتن فرزندان خود از هرگونه اختلاف و دودستگي، به آنها گفت: گر چه
معلوم نيست كه روز نهايي قضاوت ا.لهي چه موقع خواهد بود، ولي من به شما مي‌‌گويم كه
هرگاه شما گرد هم آمده و با هم متحد و يك دل شويد، نجات خواهيد يافت.
بخش ششم : انتظار براي ماشيح
1- صواب و ميصواي منتظر بودن
صبر و انتظار براي ماشيح، تنها يك صفت خوب نيست بلكه يك فريضه مهم مذهبي است. به
همين دليل اعتقاد و انتظار براي او جزء اصول سيزده‌‌گانه يهود قرار گرفته است. برخي
از مراجع مذهبي، اصل ايمان به ماشيح و نجات را قسمت تكميل كنندة فرمان اول مجموعة
ده فرمان مي‌‌دانند. حد-اوند در اولين فرمان چنين مي‌‌فرمايد: (شموت 20:2)
«من حد-ا خالق تو هستم كه تو را از سرزمين مصر، از خانه بردگي بيرون آوردم»
در اينجا حد-اوند در اولين كلام مستقيم خود با بني‌‌اسرائيل، وجود و شناسايي خود را
بلافاصله به موضوع آزادي و نجات از بندگي سرزمين مصر مرتبط مي‌‌نمايد. يعني ايمان و
انتظار براي نجات و آزادي، مكمل اعتقاد به وجود حد-اوند و توحيد است.
حبقوق نبي چنين مي‌‌فرمايد: (2:3)
«گر چه او تأخير كند، (با اين حال) براي او منتظر باش، زيرا او حتماً خواهد آمد و
(از زمان مناسب) دير نخواهد كرد»
و يشعيا مي‌‌گويد (18 :30):
«אֲשְׁרֵי כָּל חוֹכֵי לו» «خوشا به حال تمام كساني كه براي او انتظار مي‌‌كشند»
در تلمود (שבת לא ) گفته شده است يكي از اولين سوالاتي كه در روز قضاوت ا.لهي از
انسان (يهودي) مي‌‌پرسند اين است كه «צִיפִיתָּ לִישׁועָה» «آيا چشم به راه نجات
بودي؟».
ايمان به آمدن ماشيح و منتظر بودن براي او، دو موضوع مجزا هستند. " ايمان داشتن"،
تصديق و تاييد يك اعتقاد است كه در مورد همة قسمتهاي تورات صادق بوده و در اين
زمينه، تصديق اصل ماشيح و آمدن او مي‌‌باشد. اما "منتظر بودن" يعني صبر و انتظار
مشتاقانه و جدي براي گئولا و نجات كه هر چه زودتر به وقوع بپيوندد.
2- اميد : در تفيلاي لحش (نماز) عادي روزانه، سه بار در روز بخشي به اين
مضمون خوانده مي‌‌شود:
«نهال نورسته بنده‌‌ات داويد (حضرت داود) را به زودي شكوفا كن و با نجات خود، قدرت
وي را افراشته گردان، زيرا ما هر روز به نجات تو اميد داريم»
شايد در اين تقاضا، عبارت آخر "زيرا ما هر روز اميدواريم" زائد بنظر آيد، چرا كه
اگر مردم آن دوره شايسته باشند، نجات فرا خواهد رسيد و در غير آن، اميدواري آنان
نتيجه‌‌اي نخواهد داشت، اما حقيقت اين است كه خود اميدواري و انتظار، نشانه‌‌اي از
شايستگي مردم آن دوره است كه اگر بصورت واقعي در دل همگان زنده گردد، نجات و ماشيح
پديدار خواهند شد.
3- طلب كردن ماشيح
آخرين اثر و نتيجة ايمان و اعتقاد و اميد به گئولا و ماشيح، طلب كردن آن است.
هُوشَعْ نبي (5 :3) مي‌‌فرمايد:
«پس از آن، بني‌‌اسرائيل بازگشته و حد-اوند خالق خود را طلب خواهند كرد و (ماشيح
فرزند) داود حاكم خود را (خواهند خواست) و آنها از حد-اوند خوف داشته و به
خوبي‌‌هاي او اميدوار خواهند بود»
« الياهو هَناوي: منادي گئولا»
گئولا ونجات نهايي رابطه‌‌اي مستقيم و نزديك با الياهو هناوي داشته و ذكر آن،
يادآور نقش وي در اين امر مي‌‌باشد. الياهو يكي از انبياي بني اسرائيل بوده كه بنا
به عقيده يهود، به عنوان پيشرو ماشيح و نويد دهندة گئولا قبل از ماشيح ظهور
مي‌‌كند.( يشعيا 52:7):
מַשְׁמִיע שָׁלוֹם מְבַשֵר טוֹב מַשְׁמִיע יְשׁועה
« مبشري كه صلح اعلام خواهد كرد، مبشر نيكي و خوبي كه نجات را اعلام مي‌‌كند»
هارامبام مي‌‌نويسد: قبل از جنگ گُوگ و ماگوگ( جنگي بسيار بحراني كه به عقيده‌‌اي
در مراحل اوليه گئولاي نهايي بر ضد قواي ناپاكي و شرك به وقوع خواهد پيوست) پيامبري
به پا خواهد خاست كه اعمال بني اسرائيل را اصلاح كرده و قلب آنها را آماده ظهور
ماشيح خواهد ساخت، چنانكه گفته شده است( ملاخي3:23 )
خوشا به حال تمام كساني كه براي او انتظار مي‌‌كشند ( يشعياء نبي )
« اينك من الياهو هناوي را براي شما خواهم فرستاد، قبل از روز بزرگ و سهمناك
حُداوند»
بنابراين ماموريت‌‌هاي الياهو هناوي به اين شرح هستند: اصلاح رفتار ملت يهود به
وسيله تشويق آنها به تشووا ( توبه) و بازگشت به سوي حُدا به عنوان آمادگي براي
گئولاي نهايي، اعلام ورود و ظهور قريب الوقوع ماشيح و نقش او در زنده شدن مردگان.
علاوه بر اين، يكي از رسالت‌‌هاي مهم الياهو، حل وفصل اختلاف نظرهاي قانوني و
برقراري صلح و آرامش در جهان خواهد بود، همان طور كه گفته شده است( ملاخي 3:24 ):
او قلب پدران را به فرزندان و قلب فرزندان را به قلب پدران آنها بازگردانده و نزديك
خواهد كرد.
مقاله مرتبط:
ناجي جهان در پرتو قوانين و
اعتقادات يهود ( قسمت اول)
