نشریه پرواز-آذر 1388
جوامع اقليت در كشورهاي مختلف به مردمي گفته مي‌شود كه در مقابل اكثريت جمعيت آن
كشور تعداد كمتري هستند و از لحاظ نژادي، قومي، ديني و يا اجراي آداب و رسوم داراي
ويژگي‌ها و تفاوت خاص با اكثريت مي‌باشند. در جغرافياي هر كشور، اقليت‌هاي مذكور
به طور معمول شهرونداني با حقوق برابر با ديگر هموطنان خود بوده و در نگاه كلي
تفاوت‌هاي عنوان شده موجب جدایي و يا اعمال تبعيض میان اقليت‌ها و اكثريت جمعيت
نخواهد بود. با اينهمه اقليت‌ها به دليل علاقه به حفظ اعتقادات و شئون علاوه بر
موقعیت و حقوق شهروندي، مسائل متفاوت خاص خود را دارند كه توجه به آنها مهم و كار
ساز است. مهم اينست كه اين مردم از نظر ارتباط بين خودشان و برقراري ارتباط با
ديگران و تاثير وجودي آنها در شاكله اجتماع كشور مورد ارزيابي و قضاوت جداگانه و
گاه سخت‌گیرانه قرار مي‌گيرند و همچنين ویژگی وظایف افراد اين جامعه، هم درباره ی
زندگي شخصي خودشان و هم در اجراي آن نسبت به مردم را دشوارتر از ديگران مي‌سازد. در
اين جا مختصر نگاهي به موقعيت اقليت كليمي در ايران كنوني مورد نظر است، بي‌آنكه
بخواهيم يا ممكن باشد به‌گذشته زندگي تاريخي اين مردم در اين سرزمين بپردازيم:
هدف اگر ميسر شود، اينست كه اشاره‌اي به اهميت و نقش حضور فرهيختگان ايراني در زمان
معاصر داشته باشيم و افق‌هاي آينده را به كمك يكديگر ترسيم نمایيم.
قبل از ورود به اصل مطلب اين ياد‌آوري لازم است كه فرهنگ ايراني و خصوصيات مردم
ايران هرگز پذيراي افكار تبعيض‌آميز نژادي، ديني، قومي، زباني و فرهنگي نبوده است و
اگر اشاراتي مي‌شود در بعضي موارد و موقعیات است که البته، در زندگي اقليت موثر و
گاه تعيين كننده بوده است.
همه مي‌دانيم و مشهود است كه داوري درباره ی نقش افراد كليمي در ايران در مواردي
خالي از بغض و عادلانه نبوده است. به اين معني كه گروهي گويا خود را موظف مي‌دانند،
نظام ارزش‌هاي ديني و اخلاقي يهوديت را مورد تخطئه و تخريب قرار دهند و از اين
زاويه ی ديد، جوانان و مردم ما را در انفعال بگذارند، البته اين كج انديشان همواره
صفاتي را به مردم يهودي نسبت مي‌دهند كه هيچ مصداقي با يهوديان ندارد و در كج
فهمي‌ها و لجاجت در گله گوئي‌هاي غير مستند و فريبنده، خلاصه مي‌شود كه در موقع
لزوم چون چماقي به كار مي‌آيد. اما در عصر ما و يا نسل قبل از ما، نام ايرانيان
يهودي كه براي پيشرفت‌هاي علمي، فرهنگي و هنري ايران تلاشي فداكارانه داشته‌اند در
صحنه ی تاريخ جاودانه مانده است. هيچ دانشجو يا محققی در تاريخ معاصر ايران وجود
ندارد كه با نام «سليمان حییم» آشنا نباشد و تأثیر او را بر فرهنگ نویسی مدرن نداند
و به فرهنگ های «سلیمان حییم» مراجعه نکرده و از آن بهرمند نشده باشد. تأثير انكار
نا پذير«مرتضي‌خان ني داوود» در حفظ و اشاعه ی موسيقي ملي ايران مورد تأیيد اساتيد
موسيقي در قرن اخير است و ماندگاري بسياري از رديف‌ها و گوشه‌هاي موسيقي ملي ما
نتيجه-ی استعداد و تلاش و پي‌گيري در حفظ و نگهداري آنها به وسيله-ی «مرتضي‌خان ني
داوود» مي‌باشد.
«مرتضي معلم» علاوه بر آشنايي و تسلط به زبان و فرهنگ فرانسه و نوشتن فرهنگ لغات و
كتب متعدد، از بنيان گذاران پزشكي نوين در ايران بوده و در سطح كشور از لحاظ خدمات
پزشكي زبان زدِ نسل خود است.
نام مهندس«عزيز دانش راد» با ايجاد صنايع ذوب‌آهن در ايران عجين شده و او را
مي‌توان از طراحان صنايع جديد در ايران از دهه‌ي سیِ شمسي به بعد دانست، هم او بود
كه با همه ی دانش آكادميك خود بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران به نمایندگی جامعه
كليميان، به مجلس اول خبرگان قانون اساسي رفت و وجود موثر او در اين مقطع نيز مورد
تأیيد اكثر نمايندگان ملت ايران در مجلس خبرگان اول بوده و هست.
در ميان شاعران پارسي گوي معاصر نام «عبدالله طالع همداني» يادآور عمق ارتباط و
آشنائي يهوديان ايراني با مقوله شعر فارسي است. اين نام‌ها بسيار بوده و هست كه در
زمينه‌هاي گوناگون، معرف صداقت و خدمتگزاري جامعه يهود در میهنشان مي‌باشد و ذكر
آنها باعث اطاله ی كلام خواهد بود و از آن مي‌گذريم. هر روز قابليت‌هاي ذكر شده
موجب آن است كه همه ی كج انديشی‌ها و قضاوت‌هاي ناعادلانه و گاه مغرضانه درباره ی
يهوديان در پيشگاه ملت ايران بي‌اثر بماند و يهوديان ايراني در هر شرايطی زندگي در
كنار هموطنان خود را ادامه داده و بخشي جدائي ناپذير از فرهنگ وملت ايراني باقي
بمانند.
اما در شرايط كنوني نياز به همت نسل جوان يهودي در پيشرفت و سر بلندي ايران عزيز و
كسب اعتبار و آبروي بيشتر براي جامعه كليميان ايران بيشتر از گذشته به نظر مي‌رسد.
جوانان يهودي ايران مي‌دانند كه براي حفظ ارزش‌هاي ديني خود و خدمت به همنوعانشان
فقط از طريق آموختن و آموزاندن و به عمل در آوردن آموخته‌هاي علمي امروز قادر
خواهند بود زندگي خود را سامان داده و برای بهبود زندگي سايرين مفيد و موثر باشند.
هم اكنون تعداد دانشجويان يهودي در ايران نسبت به جمعيت كمتر از ديگران نيست و در
بعضي رشته‌هاي تحصيلي، دانشگاهيان جوان ما نمونه ی موفقيت و نوآوري هستند و سازمان
دانشجويان يهود ايراني با سابقه ی طولاني ارتباط با دانش‌آموختگان يهودي مي‌توانند
چون اهرمی در جهت دادن نسل جوان به خدمت جامعه يهودي و ملت ايران موثر باشد.
ديگر اين‌كه آنچه امروز به عنوان مهاجرت تحصيل كرده‌ها و نخبگان و يا فرار مغزها
عنوان مي‌شود نبايد موجب دلسردي و بي‌انگيزه شدن جوانان و مخصوصاً دانشجويان باشد،
كشور ما در هر شرايطي قابليت جذب متخصص و دانش‌آموختگان خود را دارد و در حال حاضر
شرايط كشورهاي ديگر از لحاظ سطح اشتغال بهتر از ايران نيست. مي‌توان گفت بعد از
استقرار نظام جمهوري اسلامي ايران، تعداد شاغلين و متخصصين در تمامي رشته‌هاي
صنعتي، علمي، هنري و فرهنگي افزايش چشمگيري داشته است و مهاجرت فرهيختگان و
دانشمندان ايراني عليرغم همه ی محدوديت‌ها و مشكلات موجب نزول سطح علم و فرهنگ نشده
است. با اين اعتبار جوانان يهودي مي‌توانند با علاقه و اعتماد به نفس بيشتر
نمونه‌هاي موفق و متعهد و منشاء خدمات به ياد ماندني باشند و با كسب اعتبار و
موفقيت‌هاي علمي و هنري شرايط افتخار و سرافرازي بيشتر جامعه كليميان ايران را
فراهم نمايند.
سازمان دانشجويان يهود ايران مي‌تواند كيفيت ارتباط خود را با دانش آموختگان يهودي
بعد از پايان دوران تحصيل بهبود بخشيده و نگذارند در فكر جوانان، پايان دوران تحصيل
به منزله ی جدایي از نهادهاي اجتماعي تلقي شود. همكاري متقابل بين خانه‌ي جوانان و
سازمان دانشجويان و سازمان فارغ التحصيلان و ديگر سازمان‌هاي يهودي در رسيدن به
هدف‌هاي ذكر شده كمك می نمايد. در مورد آموزه‌هاي مربوط به اصول اعتقادي يهوديت،
خوشبختانه نسل جوان، توجه و علاقه ی مخصوص ابراز مي‌دارد و سازمان‌هاي كليميان
ايران با ايجاد ارتباط بين خود و آگاهان در اصول اعتقادي يهود، مي‌توانند در
استحكام بناي يهوديت بين جوانان و مردم يهودي و شناساندن ارزش‌هاي واقعي آن به
سايرين مفيد و موثر عمل نمايند. انجمن كليميان تهران به عنوان سازمان مركزي يهوديان
ايران وظيفه دارد امكانات لازم براي فعاليت‌هاي اجتماعي و هنري جوانان را فراهم
آورد و آنها را در خدمت به جامعه يهودي و ملت ايران تشويق و ترغيب نمايد.
