نشریه پرواز سال 90 شماره 26
نویسنده:
میخائیل بولگا کف1940- 1891
مترجم: مهدی غبرایی
چاپ چهارم: 1388 / کتابسرای تندیس
میخائیل بولگاکف را بیشتر با اثر جاودانه‌اش "مرشد و مارگاریتا" می‌شناسند؛ یکی از
رمان‌های برتر قرن گذشته که بیش از حدود صد کتاب در مورد آن منتشر شده است. اما
دیگر آثار این نویسنده نیز قابل تأمل بوده و خصوصیات نثر بولگاکف را با خود به
همراه دارد. رمان دل سگ اولین داستان بلند بولگاکف است که همانند دیگر آثار او
نگاهی انتقادی به شرایط روز جامعه شوروی – پس از انقلاب کمونیستی 1917 – دارد.
داستان کتاب روایت کننده‌ی زندگی سگی است که به وسیله‌ی عمل جراحی دکتر فیلیپوویچ
به انسان تبدیل می‌شود اما به علت "دل سگ"ای که دارد شروع به حیوان صفتی و
فاجعه‌آفرینی می‌کند.
در جای جای کتاب می‌توان نگاه انتقادی و در عین حال واقع‌گرایانه‌ی بولگاکف را به
جامعه‌ی سوسیالیستی شوروی، خوی مردمش و فسادها و فرصت‌طلبی‌های سیطره یافته بر جو
جامعه مشاهده نمود.
شاریک -همان سگ داستان- تجسمی است از جامعه‌ی شوروی که سعی در تغییرسرشت و نهاد آن
شده است؛ همانند مردم شوروی که قرار بود توسط آرمان‌های لنینیستی- استالینیستی به
قله‌های سعادت و خوشبختی برسند اما در انتها چیزی جز بدبختی و فروپاشی نصیب آنها
نگردید.
بولگاکف یک روشنفکر واقعی است؛ کسی که هیچ‌گاه آرمان‌های خود را با عافیت‌طلبی‌ها و
مجیزگویی‌های رایج- که امری اجتناب‌ناپذیر در تمام دستگاه‌های ایدئولوژیک است-
معاوضه نکرد و تاوان آن را با سانسور اکثر آثارش پذیرفت. نوشته‌ها و کتاب‌های این
نویسنده – که از نثری قوی و پرمایه نیز برخوردار هستند- تا سالیان سال حتی پس از
مرگش نیز در شوروی اجازه چاپ نیافت اما به قول مترجم، "کتاب پیامبرگونه سرنوشت
پرولتاریا را پیش‌بینی کرد."
