نیوشا پایاب
آذر 1393
مارک زاکربرگ
(موسس فیس بوک)
مارک
الیوت زاکربرگ را با عناوینی همچون برنامه‌نویس رایانه‌ای و کارآفرین اینترنتی
می‌شناسند. اما این جوان 31 ساله یهودی آمریکایی همه شهرتش را مدیون بزرگ‌ترین شبکه
اجتماعی دنیا یعنی فیس بوک است.
زاکربرگ بنیان‌گذار این شبکه اجتماعی و مدیرعامل کنونی آن است. زاکربرگ در دوران
دانشجویی‌اش در دانشگاه هاروارد در سال 2004 به اتفاق چند تن از همکلاسی‌هایش به
نام‌های داستین مسکوویتز، ادوارد و ساورین و کریس هیوز شرکت فیس بوک را تاسیس
کردند. فیسبوک که حالا 8 ساله شده است در سراسر جهان بیش از 800 میلیون کاربر دارد.
زندگی شخصی
زاکربرگ در ماه می 1984 در نیویورک متولد شد. پدرش دندانپزشک و مادرش روان‌پزشک
بود. وی در دوران نوجوانی که در کالج استرا آکادمی درس می‌خواند توانست در رشته‌های
علمی ریاضیات، ستاره‌شناسی و فیزیک جوایز مختلفی را از آن خود کند. زاکربرگ علاقه
زیادی نیز به مطالعات کلاسیک داشت و زمانی که وارد کالج شد می‌توانست به زبان‌های
فرانسه، عبری، لاتین و یونانی باستان بخواند و بنویسد. زاکربرگ دو توانمندی دیگر
نیز داشت که باعث می‌شد در آن زمان زبانزد اطرافیانش شود: اشعار کلاسیک زیادی مثل
ایلیاد و ادیسه هومر را از حفظ می‌خواند و در ورزش شمشیربازی نیز تبحر زیادی داشت.
زاکربرگ دانش‌آموز مقطع راهنمایی بود که با رایانه و طراحی نرم‌افزار آشنا شد. در
آن زمان پدرش برنامه‌نویسی به زبان Atari BASIC را به او آموخت و یک برنامه‌نویس
مشهور به نام دیوید نیومن را برای تدریس خصوصی او استخدام کرد. نیومن زاکربرگ را یک
اعجوبه می‌نامید. زاکربرگ در همان دوران یک دوره برنامه‌نویسی را نیز در مرسی کالج
نیویورک گذراند.
وی از همان ابتدای برنامه‌نویسی علاقه زیادی به نرم‌افزارها و ابزارهای ارتباطی و
شبکه‌ای داشت. در آن زمان برای پدرش که دندانپزشک بود برنامه‌ای به نام زاکرنت
طراحی کرد که پدرش به کمک آن توانست رایانه‌های مطب دندانپزشکی خود را به رایانه
خانه‌اش متصل کند. امروزه زاکرنت را نسخه اولیه مسنجر پیام فوری AOL می‌دانند.
زاکربرگ در زمانی که دانش‌آموز دبیرستان بود کار مهم دیگری نیز انجام داد. وی برای
شرکت اینتلیجنت مدیا گروپ برنامه پخش موسیقی طراحی کرد که سیناپس (Synapse) نامیده
می‌شد. این برنامه به کمک هوش مصنوعی می‌توانست عادت‌های کاربران در گوش کردن به
موسیقی را تشخیص دهد. این برنامه در آن زمان محبوبیت زیادی کسب کرد و شرکت‌های AOL
و مایکروسافت تلاش زیادی کردند تا زاکربرگ را به استخدام خود در آورند، اما زاکربرگ
ورود به دانشگاه هاروارد در سپتامبر 2002 را به کار در این شرکت‌ها ترجیح داد.
راه‌اندازی بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی دنیا :
زاکربرگ در دانشگاه هاروارد در رشته روانشناسی و علوم رایانه‌ای تحصیل می‌کرد. وی
که در دوران دانشجویی‌اش همه از او با عنوان اعجوبه برنامه‌نویسی یاد می‌کردند،
برنامه‌ای با عنوان Coursematch طراحی کرد که شبیه برنامه‌های انتخاب واحد بود.
دانشجویان به کمک این برنامه می‌توانستند کلاس‌های خود را با توجه به انتخاب دیگر
دوستان و همکلاسی‌هایشان انتخاب کنند و گروه‌های مطالعاتی مختلفی را شکل دهند. کمی
بعد او برنامه‌ای طراحی کرد که در ابتدا آن را «فیس مش» (Facemash) می‌نامید. این
برنامه به دانشجویان اجازه می‌داد از میان عکس‌های افراد مختلف خوش قیافه‌ترین فرد
را انتخاب کنند.
آریه هزیت، هم‌اتاقی زاکربرگ در دانشگاه هاروارد درباره این برنامه گفته است : ما
در آن زمان کتاب‌هایی داشتیم که فیس بوک (Face Book) نامیده می‌شد. این کتاب‌ها
دارای اسامی و تصاویر افرادی بود که در خوابگاه‌های دانشجویی زندگی می‌کردند.
زاکربرگ در ابتدا وب سایتی طراحی کرد و عکس دو نفر را بر روی آن می‌گذاشت.
بازدیدکنندگان سایت می‌توانستند درباره این که کدام یک از این دو نفر قیافه
جذاب‌تری دارند، نظر بدهند. در پایان نظرات کاربران به رتبه‌بندی تبدیل و جذاب‌ترین
فرد اعلام می‌شد. این سایت در یکی از تعطیلات آخر هفته از کار افتاد. استقبال
گسترده دانشجویان هاروارد از آن باعث شد سرور مرکزی دانشگاه از کار بیفتد و دسترسی
دانشجویان به اینترنت قطع شود. در زمان راه‌اندازی سایت «فیس مش»، دانشجویان از
مسئولان دانشکده می‌خواستند وب سایت داخلی مشابهی را طراحی کنند تا آن‌ها بتوانند
عکس‌ها و جزئیات بیشتری از خود در آن به اشتراک بگذارند. زاکربرگ که این درخواست‌ها
را شنیده بود، خود دست به کار شد و وب سایتی طراحی کرده بود که به مراتب از آن چه
مسئولان دانشگاه راه‌اندازی کرده بودند، بهتر بود. این وب سایت فیس بوک نام گرفت.
زاکربرگ، وب سایت فیس بوک را در 4 فوریه 2004 از اتاقش در خوابگاه دانشگاه هاروارد
راه‌اندازی کرد. پس از آن زاکربرگ تصمیم گرفت امکان استفاده از این وب سایت را در
مدارس و دانشگاه‌های دیگر هم فراهم سازد. مدتی بعد، وی به همراه چند نفر از دوستانش
به پالو آلتو در کالیفرنیا رفتند و خانه کوچکی اجاره کردند. آن‌ها از این خانه به
عنوان دفتر کار خود استفاده می‌کردند. رفته رفته کار فیس بوک بالا گرفت و شرکت‌های
زیادی برای خرید آن ابراز تمایل می‌کردند. اما زاکربرگ هیچکدام از این پیشنهادات را
نپذیرفت. خود وی در این باره گفته بود : «.... این کار را به خاطر پول انجام
ندادیم. برای من و همکارانم مهم‌ترین موضوع این بودکه توانسته بودیم یک جریان آزاد
اطلاعات را برای افراد ایجاد کنیم. مالکیت غول‌های تجاری بر شرکت‌های رسانه‌ای برای
من ایده جذابی نبود».
زاکربرگ درسال 2010 اعلام کرد کاربران فیس بوک به مرز 500 میلیون نفر رسیده است. 24
می 2007 زاکربرگ پلت فرمی را برای شبکه اجتماعی فیس بوک طراحی کرد که برنامه‌نویسان
به کمک آن می‌توانستد نرم‌افزارهای کاربردی سازگار با فیسبوک را طراحی کنند. گفته
می‌شود هم‌اکنون بیش از 800 هزار برنامه‌نویس در سراسر دنیا از این پلت فرم استفاده
می‌کنند.
عناوین و موفقیت‌ها:
زاکربرگ در سال 2007 در فهرست منتشر شده از سوی شرکت MIT به عنوان بزرگ‌ترین مبتکر
جوان جهان معرفی شد.
مجله تایم در سال2010 زاکربرگ را به عنوان شخصیت سال خود برگزید. در سال 2011 وی با
17.5 میلیارد ثروت به جوان‌ترین میلیاردر جهان تبدیل شد. نشریه ونیتی فیر (Vanity
Fair) نیز در سال 2010 فهرست صد نفر از تأثیرگذارترین شخصیت‌های عصر اطلاعات را
منتشر کرد که مارک زاکربرگ نفر اول این فهرست بود.
مارک زاکربرگ و فیس بوک در سال 2010 موضع یک فیلم سینمایی با عنوان «شبکه اجتماعی»
قرار گرفتند. در این فیلم که ساخته دیوید فینچر است، جسی ایزنبرگ نقش مارک زاکربرگ
را بازی کرد. وقتی ماجرای ساخت این فیلم را به زاکربرگ گفتند او در پاسخ گفت : «کاش
تا زمانی که زنده هستم هیچکس درباره من فیلمی نمی‌ساخت».
