فرانک عراقی
کارشناس ارشد روزنامه نگاری

تابستان 99

تجربه و حسن نیت، عامل موفقیت

مصاحبه با فریده پوراتیان رییس انجمن بانوان کلیمی

فریده پوراتیان، یکی از زنان تاثیرگذار تاریخ جامعه‌ی کلیمی ایران است. بانویی فرهیخته، بی‌تکلف، شجاع و با صراحت که در دل دوستان و آشنایانش جایگاه خاصی دارد. او نزدیک به دو دهه ریاست انجمن بانوان کلیمی را به عهده داشته و سابقه‌ای بالغ بر ۶۰ سال در فعالیت‌های اجتماعی دارد.
بانو فریده، در سال ۱۳۱۹در خانواده‌ای یهودی در تهران متولد شد.
مادرش، شادروان بکتور نیکخواه، زنی فرهنگی و اهل مطالعه بود که به زبان فرانسه تسلط داشت و مدتی نیز معلم بود. پدرش، شادروان الیاس پوراتیان، بازاری بود و درویش مسلک. وی دارای دو برادر (فریدون و مظفر) و یک خواهر (پریچهر) است.
او پس از تحصیل در مقطع دیپلم در رشته‌ی ادبیات از مدرسه‌ی شاهدخت آن زمان، بنا به علاقه‌ی شخصی، رشته‌ی خدمات اجتماعی و مددکاری را انتخاب کرد و تا مقطع لیسانس این رشته را ادامه داد.
وی کارش را از ابتدای تحصیل در بیمارستان‌ها، پرورش‌گاه‌ها و مراکز بازپروری آن زمان شروع کرد. دوره‌ی تحصیل با کار عملی همراه و بسیار موثر بود. این شرایط باعث شد که با فقر، بیکاری و بیماری‌های جامعه بیشتر آشنا شود و بتواند در مراکز توانبخشی، پرورشگاه‌ها و سایر مراکز خدمات اجتماعی خدمات شایانی انجام دهد. در سال ۱۳۴۳پس از اخذ لیسانس، به عنوان مددکار اجتماعی در بیمارستان معتادان مشغول به کار شد. بعد از حدود ده سال به علت مشکلات خانوادگی از این شغل کناره گرفت و پس از چندی در بهزیستی آن زمان که خیریه‌ی فرح نام داشت مشغول به خدمت و عمدتا نگهداری از کودکان بی‌سرپرست یا بد سرپرست را عهده‌دار شد. او بعد از انقلاب نیز از این محل به دلیل اقلیت بودن استعفا داد.
حدودا ده سال بعد از انقلاب در بیمارستان خیریه‌ی دکتر سپیر دعوت به کار شد و به مدت ۲۵ سال به صورت افتخاری و داوطلبانه سرپرستی بخش مددکاری بیمارستان را به عهده گرفت. بعد از استعفا از آنجا، فردی را آموزش داد تا به جای خود بخش مددکاری را اداره کند. بعد از بیرون آمدن از بیمارستان، در انجمن بانوان کلیمی به فعالیت خود ادامه داد و همچنان به عنوان رئیس انجمن بانوان کلیمی به فعالیت‌های اجتماعی خود ادامه می‌دهد.
فریده پوراتیان در سال ۱۳۴۳ با هارون یشایایی (چهره ماندگار کلیمی) پیوند زناشویی بست و حاصل آن دو فرزند مرجان وکیارش است که هر دو دارای تحصیلات عالی و فعال در امور اجتماعی و فرهنگی جامعه هستند.
این مصاحبه حاصل گفت وگوی صمیمانه و چند ساعته با این بانوی فرهیخته‌ی جامعه هست که چند سالی است افتخار شاگردی و همکاری با ایشان را در انجمن بانوان کلیمی دارم.


• درود بر شما، خیلی خوشحالم که فرصتی دست داد تا گفت وگویی با هم داشته باشیم. به عنوان اولین سوال، لطفا بفرمایید فعالیت انجمن بانوان کلیمی چگونه و در چه سالی آغاز شد؟
سلام بر شما، در مورد انجمن بانوان کلیمی باید کمی به گذشته برگردیم.
سال ۱۳۳۰ این نهاد با عنوان سازمان بانوان با حضور چند تن از بانوان فعال و خیر جامعه مثل بانو شمسی حکمت و بانو کشفی شروع به کارکرد.
فعالیت آن عمدتاً انجام امور خیریه و برگزاری مراسم جهت تامین بودجه برای کمک به مستمندان همچنین ایجاد و سرپرستی دو مهد کودک در محله‌های یهودی-نشین خیابان سیروس و محله عودلاجان برای تحت پوشش قرار دادن کودکان خانواده‌های نیازمند و رسیدگی به امور بهداشتی، تغذیه و آموزش آنان با یاری گرفتن از کمک‌های مالی و تخصصی کارشناسان سازمان ملل بود.
از دیگر فعالیت‌های این سازمان، کمک به تاسیس مدرسه جهت آموزش کمک بهیار برای تکمیل کادر درمانی بیمارستان دکتر سپیر بود که توسط جامعه یهودی اداره می-شد .
بعد از انقلاب به دلیل مهاجرت یا کناره‌گیری تعدادی از اعضای هیئت مدیره، فعالیت سازمان عملاً متوقف شد. در سال 1371 به دلیل نیاز جامعه به وجود یک تشکل ویژه بانوان، سازمان به همت عده‌ای از زنان علاقمند جامعه مجدداً راه‌اندازی شد و بعد از 10 سال با تغییراتی در اساسنامه و تشکیل مجمع عمومی و انتخابات با مجوز رسمی وزارت کشور به نام انجمن بانوان و دوشیزگان کلیمی در سال 1381 فعالیت قانونی خود را از سر گرفت.
انجمن بانوان کلیمی، تحت مدیریت شادروان فرنگیس حصیدیم و با معاونت اینجانب، فریده پوراتیان، حضور فعال و تاثیرگذاری در جامعه پیدا کرد. بعد از فوت خانم حصیدیم تا حال حاضر بنده به عنوان رئیس هیئت مدیره مشغول به فعالیت می‌باشم و در این راه بانوان فعال جامعه نیز در کنار من به عنوان اعضای هیات مدیره فعالیت می‌کنند. قابل ذکر است که بسیاری از این بانوان که از ابتدای این راه در کنار من بوده‌اند همچنان پر تلاش و پر انرژی به همکاری خود در انجمن ادامه داده‌اند و هرگز همراهی خود را ترک نکردند.
فعالیت‌های این انجمن طبق آنچه در اساسنامه مندرج است عمدتاً تلاش در جهت افزایش توانمندی‌ها و مهارت‌های زنان همکیش از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی، سخنرانی‌های مختلف، برنامه‌های تفریحی، سرپرستی دو مهدکودک و همکاری با سرای سالمندان و فعالیت‌های متفرقه دیگر از جمله کمک به هموطنان آسیب دیده از سیل و زلزله و غیره، همچنین ارتباط با تشکل‌های کشور از جمله شبکه ارتباطی زنان و نهاد معاونت ریاست جمهوری در امور زنان می‌باشد.
• آیا انجمن بانوان کلیمی به طور مستقل عمل می کند یا زیر نظر نهاد دیگری است؟
تا زمانی که مجوز قانونی نداشتیم، یعنی حدودا تا سال ۱۳۸۱، زیر نظر انجمن کلیمیان فعالیت داشتیم اما زمانی که از وزارت کشور مجوز گرفتیم و اساسنامه تنظیم شد، زیر نظر نماینده وزارت کشور رای‌گیری کردیم و اعضای هیات مدیره انتخاب شدند، به طور مستقل فعالیت خود را ادامه دادیم.
• انتخابات به چه صورت است؟ چگونه عضو می‌پذیرید؟
طبق اساسنامه ، انتخابات تقریبا هر سه سال یکبار با حضور نماینده وزارت کشور انجام می‌شود و از بین کاندیداها ۷ نفر به عنوان اعضای اصلی و ۳ نفر به عنوان اعضای علی‌البدل و یک بازرس و یک نفر بازرس علی-البدل با انتخاب بانوان حاضر در مجمع انتخاب می‌شوند.
• آیا در شهرهای دیگر ایران نیز انجمن بانوان کلیمی داریم؟ و اگر هست آیا در ارتباط هستید؟
به طور رسمی در شهرستان‌ها انجمن بانوان نداریم، اما در شیراز و اصفهان، بانوان علاقمند به فعالیت‌های اجتماعی دور هم جمع شده‌اند و برنامه‌هایی اجرا می‌کنند ولی رسمی نیست و باید زیر نظر انجمن بانوان باشد.
• چه برنامه‌هایی تا کنون داشته‌اید و آیا مورد استقبال بوده است؟
برنامه‌های انجمن بانوان در دهه‌های مختلف با توجه به نیازهای بانوان جامعه متفاوت بوده است. همیشه سلامت جسم و سلامت روح بانوان مد نظر ما بوده است.
کلاس‌های آموزشی زیادی داشتیم که با حداقل شهریه برگزار کردیم، مثل آموزش زبان انگلیسی، آموزش سفره‌آرایی، حرکات موزون، آرایشگری، کامپیوتر، آموزش زبان عبری، کلاس‌های متنوع ورزشی و...
برنامه‌های روانشناسی، مشاوره‌های تغدیه‌ای با حضور کارشناسان این رشته‌ها، مشاوره‌های مذهبی با حضور علمای مذهبی، برنامه‌های شاد و تفریحی و سفرهای یک روزه به مناطق مختلف.
کمیته بانوان باغ‌صبا (شرق تهران) نیز کلاس‌هایی زیر نظر انجمن بانوان و تحت سرپرستی خانم کرمانشاهی برگزار کرد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. از جمله

مراسم کتوبا (عقد) فریده پوراتیان و هارون یشایایی، مرداد ماه 1343کلاس‌های آموزشی، سخنرانی با حضور کارشناسان و اساتید مختلف و کلاس‌های متنوع ورزشی با حضور مربیان همکیش که تا همین اواخر هم کلاس‌های ورزشی برگزار می‌شد.
در یک سال گذشته در روزهای دوشنبه، صبح‌ها به طور رایگان برنامه‌ی هفتگی داشتیم، این کلاس‌ها عمدتا روی بالا بردن توانمندی‌های بانوان اجرا می‌شد. از جمله درمان ناتوانی‌های سالمندان و پیشگیری از آلزایمر از اهداف این برنامه بود. حرکات ورزشی با حضور مربی متخصص (خانم کهن کبریت) به بانوان تعلیم داده می‌شد و بانوان یک ساعت از برنامه به تمرین‌های متنوع ورزشی می‌پرداختند.لازم به ذکر است از ابتدای تاسیس انجمن، ما کلاس‌های ورزشی را به طور مستمر داشتیم و یک سالن ورزشی نیز به نام شادروان ژانت کهن صدق به همین منظور در همان ابتدا بنا نهاده شد که تا امروز نیز به فعالیت خود ادامه می‌دهد و بانوان همکیش از آنجا استفاده می-کنند.
خوشبختانه همه‌ی این برنامه‌ها همواره مورد استقبال بوده و جمعی از بانوان جامعه در آن شرکت کرده‌اند.
• چرا کلاس‌هایی که با عنوان فراگیری مهارت‌های زندگی زناشویی برگزار گردید متاسفانه ادامه‌دار نشد؟
بله، این کلاس‌ها که با حضور کارشناسان روانشناسی و دینی برگزار شد، طی دو دوره‌ی اول بسیار مورد استقبال بود اما از دوره‌ی سوم استقبال کم شد و به حد نصاب نرسید که باعث تاسف است.
متاسفانه نهادهای جامعه با ما همکاری نکردند. از علمای دینی هم انتظار داشتیم تا این کلاس‌ها را قبل از ازدواج اجباری کنند که متاسفانه آنها هم همکاری نکردند.
این کلاس‌های آموزشی، مشاوره‌های قبل، حین و بعد از ازدواج بود که این روزها ضرورت آن بسیار احساس
می‌شود.
متاسفانه مردم جامعه‌ی ما هنوز این مسئله را
نپذیرفته‌اند و هنوز این کلاس‌ها در جامعه جا نیفتاده است. اشکال دیگر شاید هزینه‌ی این کلاس‌ها بود که عده‌ای برایشان سخت بود.
مشکلی که همیشه در جامعه‌ی ما وجود دارد عدم همکاری آقایان در این گونه برنامه‌ها هست. بانوان استقبال بیشتری دارند در صورتی که حضور آقایان نیز مهم است و به نظر من تنها اجبار می‌تواند در این راه کاربردی باشد.
• چالش‌ها و مشکلاتی که تا کنون با آن روبرو بوده‌اید کدامند؟
مهم‌ترین چالشی که با آن همیشه روبرو بوده‌ایم نبود مرکز تخصصی برای رفع مشکلات خانواده‌ها و نبود تیم مجرب و کارشناسی بوده که بسیار مهم است.
عدم همکاری سازمان‌ها و نهادهای موجود در جامعه و برخی مسئولان جامعه نیز از مشکلاتی هست که با آن روبرو هستیم.
• به عنوان یک فعال اجتماعی که سابقه‌ی طولانی و درخشان در جامعه دارید، در مورد وضعیت بانوان جامعه چه نظری دارید و چه انتظاری از آنها دارید؟
ما با خانواده‌ها و خصوصا مادران خانواده که مدیر خانه هستند در ارتباط هستیم. متاسفانه بانوان جامعه‌ی ما از اعتماد به نفس کافی برخوردار نیستند، توانایی‌های خود را باور ندارند، با وجود این که که چرخ خانواده روی دوش آنهاست اما برای خود ارزشی قائل نیستند. آنها به حقوق خود آشنا نیستند و در بسیاری از موارد ناچارند از حقوق خود بگذرند. بار سنگین خانه‌داری، تربیت بچه‌ها، پخت و پز و... بر عهده آنهاست. باید مطالعه‌ی خود را زیاد کنند، آگاهی خود را بالا ببرند و سطح فرهنگی را اعتلا بخشند.
متاسفانه فضای مجازی و اطلاعات عجیب و غریبش همان مطالعه‌ی مختصر را هم به حداقل رسانده و کتابخانه‌ها خلوت شده، چرا که کتاب را هم در فضای مجازی می‌خوانند. اثرات مخرب فضای مجازی در زندگی خانوادگی بسیار زیاد است که مسلما باید مدیریت شود. خیانت‌ها زیاد شده خصوصا خیانت‌های عاطفی که ضربه‌ی سختی به خانواده وارد می کند. ما بین سنت و مدرنیته گیر کرده‌ایم. امیدوارم که بانوان جامعه با مطالعه‌ی بیشتر آگاهی خود را بالا ببرند.
• کدام نهادها در جامعه زیر نظر یا تحت حمایت انجمن بانوان هست؟
به طور سنتی مهد کودک‌های ما (یلدا یک و دو) زیر نظر انجمن بانوان بوده است، از جمله انتخاب مدیر مهد و تغییر و تحولاتی که در آنجا انجام می‌شود. در واقع به رسمیت شناختن مهدهای ما به عهده انجمن بانوان بوده، مسلما فرزندان ما اهمیت ویژه‌ای دارند و باید در تربیت آنها دقت بیشتری داشته باشیم.
• چه برنامه‌هایی برای آینده دارید؟
جلب عضو بانوان جامعه و به فعالیت واداشتن آنها مهم‌ترین برنامه ی ماست. باید در زمینه‌ی توانمندی‌های آنها کار شود. متاسفانه مشکلات خانوادگی سیر صعودی دارد و باید زیر ساخت‌ها را درست کرد. این مشکلات تاثیر مستقیم بر فرزندان دارد که در واقع آینده‌سازان فردای جامعه هستند. باید از مهد کودک‌ها شروع کنیم. مثلا در مهدها مشاورهای متخصص دعوت می‌کنیم تا با بچه‌ها کار کنند. اولیا هم باید حضور داشته باشند تا با آنها نیز صحبت شود.

• از مسئولان جامعه‌ی کلیمی چه انتظاری دارید؟
ما بالاترین انتظاری که داریم، انتظار همکاری
است. چشمداشت مالی نداریم، دوست داریم با ما
همکاری کنند. ما با استفاده از راهکارهای متخصصان و همکاری آنها بهتر و زودتر می‌توانیم به نتیجه‌ی دلخواهمان برسیم.


• و کلام آخر...
صحبتی با کارشناسان دینی دارم و این که در موقع سخنرانی در کنیساها و مجامع بیشتر در مورد خانواده و استحکام آن صحبت کنند. مردم را راهنمایی کنند و
دستور‌العمل‌هایی بدهند که چالش‌ها در خانواده‌ها کمتر شود.
ما نسلی هستیم که این نهاد را بنا نهادیم و به پیش بردیم اما اکنون احتیاج به نیروی جوان و خون تازه داریم. افرادی جوان و آگاه و وارد به تکنولوژی روز و جدید. ما دارای تجربه و حسن‌نیت هستیم اما به نیروهای جدید نیاز داریم تا این کار را به نحو احسن انجام دهند.
و در انتها سپاس ویژه دارم از شما و دست‌اندرکاران نشریه که با علاقمندی و تلاش بسیار، چاپ و انتشار تنها مجله‌ی معتبر یهودیان ایران را تداوم بخشیدید و برای اعضای انجمن بانوان که با پشتکارشان مشعل درخشان انجمن را پاسداری می‌کنند آرزوی موفقیت روزافزون دارم.


• از اینکه وقت خود را در اختیار من قرار دادید بسیار سپاسگزارم . برایتان آرزوی سلامتی و موفقیت دارم. 

مراسم کتوبا (عقد) فریده پوراتیان و هارون یشایایی، مرداد ماه 1343




ایستاده از راست : فریده پوراتیان، هارون یشایایی، دکتر منوچهر نیکروز و
یعقوب برخوردار. افتتاحیه رستوران کلاه فرنگی سال 1367





	استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است. .Using the materials of this site with mentioning the reference is free این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید