نشریه متانا فروردین 1385
دانش دندانپزشکی راه خویش را از تجربه آغاز کرد و در فرایند زمان همچون سایر علوم از دستاوردهای علمی بهره فراوان برد به گونه‌ای که تجربه با پشتوانه‌ای از آن، دانشی را به ظهور رساند که تماماً مبتنی بر علم است و عمل. شاهد این مدعا مسیری است که تاریخ گویای آن است. اگر به التیام درد دندان وکشیدن آن با روشهای مرسوم در مصر باستان و آنچه که فراعنه مبادرت به آن می‌کردند، اشاره‌ای گذرا گردد، ملاحظه می‌شود که در آن زمان پزشکان مخصوص فراعنه پس از تزریق مواد مخدر، نظیر تریاک در عروق، مبادرت به کشیدن دندان می‌کردند. این امر که با روشهای مناسب عصر خویش انجام می‌شد یکی از اولین شواهد کاربد مواد دارویی بی‌حس‌کننده قوی بود که برای کشیدن دندان از آن استفاده می‌شد. به طور مثال: در روزهایی که پادشاه بابل قرار بود در مجلس تاجگذاری شرکت کند دچار ناراحتی شدید دندان می‌شود. برای رفع این مشکل سینوهه را می‌پذیرد. او می‌گوید: مرا احضار کردند و من نیز قبل از کشیدن دندان قدری تریاک را وارد رگ او کردم و تقریباً بدون درد دندان پادشاه را کشیدم. پزشکاني که حضور داشتند تصور می‌کردند که سلطان به دلیل ناشی از کشیدن دندان مرا به قتل خواهد رسانید اما چنین نیز نکرد و همگان بسیار حیرت کردند. بعدها از مواد نظیر صمغ، قطعات خیس شده ریشه یا برگ درختان کشف شده که در پرکردن حفره‌های دندانی از آن بهره می‌گرفتند استفاده می‌شد. جالب آنکه در این مقطع تنها درمان مد نظر نبوده بلکه در پاره‌ای موارد از مواد مورد نظر برای زیبایی استفاده می‌کردند، کما اینکه تنوع و فن آوری عصر حاضر در پیدایش مواد دندانپزشکی، هم به درمان توجه دارد و هم ایجاد یک نمای طبیعی‌تر که همان تأمین زیبایی است . در همین راستا روشهای درمانی اقوام (مایان) ساکنین قدیم آمریکای جنوبی، بر حفظ زیبایی تأکید داشته چنانچه اسناد موجود بیانگر آن است که برخی از افراد این قوم دندان‌های خویش را به دست کارگزاران و یا تعمیرکاران دندان می‌سپردند تا شکل ایده‌آل مورد نظر آنها را ایجاد نماید. همچنین دکتر مهدی میرزایی از قول دانشمندان انسان‌شناسی اتریش می‌نویسد که سوهان کردن دندان در ادوار کهن یکی از مناسک و رسوم مذهبی محسوب می‌شد که به هنگام بلوغ با شکوه و جلال خاصی انجام می‌شده است. این عمل بیشتر به این ترتیب صورت می‌گرفت که به وسیله سوهان، لبه برنده دندان‌های پیشین را به صورت اشکال مخصوص که مؤید آداب و رسوم ویژه‌ای بوده فرم می‌دادند. در طب سوزنی، برای درمان دردهای دندان 26 نقطه را در بدن متصور بودند که با فروبردن «سوزن» در آنها درمان صورت می‌گرفته است. چینی‌ها نیز مثل مایان‌ها تمایل و علاقه زیادی به در اختیار در آوردن علم دندانپزشکی آن‌روز برای زیبایی داشتند. دانش پزشکی در چین قدیم برخاسته از طبابت‌های تجربی بوده که تا چندین قرن درمان را محدود به رژیم غذایی و حجامت می‌انگاشته است. بعدها در سده چهارم پیش از میلاد انجمن‌های پزشکی خاص، تشریح اجساد و مطالعه عینی دستگاه‌های بدن را آغاز کردند که به علت مخالفت رهبران دینی آن زمان، محکوم شده و پس از اندکی پیشرفت متوقف شد. به هر حال چینی‌ها به مرور زمان روشهای درمانی بهتری را نیز ابداع کردند که بعدها در سایر کشورهای شرقی نیز رواج یافت. یکی از این روش‌ها سوزاندن ناحیه دردناک با نوک تیغه‌های مخصوص بود که روی آتش سرخ شده بودند. به مرور این روش‌ها تکامل بیشتری یافت تا اینکه امروزه به طب سوزنی مصطلح شده‌اند و دیگر نه نیازي به آتش و سرخ کردن و نه لزومی به تماس آن با محل درد است. این تحرک را می توان سرآغاز دومین مرحله پیشرفت علم درمان دندان پس از دوران بدوی دانست. کشورهایی مانند چین، هند، ایران، مکزیک وکشورهای حاشیه سواحل مدیترانه پیش‌قراولان این حرکت می‌باشند. علاوه بر آن در بخش‌هایی از جهان به سبب وجود معابد و تمدن‌های مذهبی و همچنین بعثت انبیأ عظام نظیر حضرت موسی (ع)، حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) که از مربیان اولالعظم الهی بوده‌اند موجب تغییرات مثبتی در جوامع بشری شده است. تغییر مسیر انسان از وادی جهالت و مادیت به دنیای اخلاق و معنویت نتیجه تلاش آنها وتمدن‌های مختلفی است که در این تلاش و اثر از خودشان نشان دادند تا جایی که بسیاری نیز در این راه جان باختند. و امروز اگر در هر زمینه‌ای، از جمله دانش دندانپزشکی پیشرفت‌های شگرف حاصل آمده ماحصل تلاشی است که پیشینیان ما پیشگامان آن بوده‌اند وآیندگان نیز در انتظار نتایج تلاش امروز و فردای ما هستند.
