نشریه پرواز آذر 91 شماره 32
شاید اقتصاد در فوتبال موضوعی تکراری باشد اما شایان توجه است. نحوه‌ی درآمدزایی
باشگاهها بی تردید یکی از موضوع‌هایی است که باشگاههای فوتبال را نه تنها در این
بحران اقتصادی دچار مشکل نکرده بلکه به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران فوتبال مکان خوبی
را برای سودآوری یافته‌اند. اما چرا در ایران سرمایه‌گذاری در فوتبال سرنوشت
متفاوتی دارد؟
به راستی معنای خصوصی کردن باشگاهها و سرمایه‌گذاری در ورزش چیست؟ آیا صرفاً خرید
سهام یک تیم به معنای خصوصی‌سازی است؟
در قدم اول قصد دارم نگاهی به نحوه‌ی درآمدزایی باشگاهها بیندازیم اساس درآمد
باشگاه خصوصی بر محورهایی از قبیل هواداران،حق پخش تلویزیونی، حمایت مالی و در
نهایت جابه جایی بازیکن استوار است. عامل اصلی در اجرا و تحقق این محورها،
سیاست‌های کلان فدارسیون فوتبال و در مرحله‌ی بعد مدیریت باشگاه‌هاست.
برای مثال باشگاههای رئال مادرید یا چلسی قراردادهایی با شبکه‌های تلویزیونی رسمی
دارند که تمامی اخبارِ تمرین‌هاو بازی‌های تیم را پوشش داده و در قبال آن به باشگاه
پول می‌پردازند، پولی که بخش عمده‌ی آن از سوی هوادارانی که حق پخش این شبکه را
پرداخت کرده‌اند تأمین می‌شود. در کشور ما هم صدا و سیما این پول را به فدارسیون
پرداخت می‌کند اما ریالی دست باشگاهها را نمی‌گیرد.
خدمات تبلیغاتی نیز یکی از نکاتی است که در باشگاههای ایران هیچ اثری از آن
نمی‌بینیم. در تیم‌های مطرح اروپایی هوادار با خرید لباس‌های بازیکن مورد علاقه‌اش
این اطمینان را دارد که بخشی از سود این خرید به باشگاه می‌رسد، اما در ورزش ما با
خرید پیراهن از منیریه پول به دست اکبرآقا نامی می‌رسد که در جایی پرت این کالاهای
درجه چندی را می‌سازد. در این میان عامل مشترک، هوادارانی است که باید به درستی
سازماندهی شوند. خیلی از ما طرفدار تیم‌هایی چون استقلال و پرسپولیس هستیم، اما این
طرفداری چه سودی برای باشگاه دارد؟ باشگاهها در مقابل هواداران چه کرده‌اند؟ اگر
سری به سایت باشگاه بارسلونا بزنید خواهید دید که این باشگاه در سیاست‌های خود در
مورد هواداران می‌گوید: «شمار اعضای باشگاه در خارج از کاتالونیا روز به روز افزایش
می‌یابد و باشگاه نیز تمایل دارد به این علاقه پاسخ دهد.» از این رو سران این
باشگاه تخفیف ویژه‌ای برای هواداران رسمی این تیم قرار داده‌اند.
در پایان نگاهی می‌اندازیم به موفقیت‌های اقتصادی رئال مادرید: به واقع رئال مادرید
یک پدیده اقتصادی است. رئال برندی است که صاحبانش از هر آنچه در اطراف این تیم و
بازیکنانش است سود می‌کنند. درآمد سالانه کهکشانی‌ها طی 5 سال گذشته 200 میلیون
یورو افزایش یافته است. این تیم در فصل 2010 ، 5/283 میلیون یورو از حق پخش
بازی‌هایش بدست آورده که 16% نسبت به فصل قبل بیشتر شده و دلیل آن صعود این تیم به
مرحله نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان اروپا بود.
همچنین ورزشگاه 85 هزار نفری سانتیلا گوبرئلبو یکی از منابع درآمد رئال محسوب
می‌شود. جالب است بدانید رئال به طرفدارانش پیشنهاد 103 یورویی لباس امضاء شده‌ی
رونالدو را می‌دهد.
در سال 2003 و در پس به خدمت گرفتن بکهام از منچستر یونایتد، پخش مراسم حضور بکهام
در رئال، بعد از مراسم تدفین پرنسس دایانا، تبدیل به پر مخاطب‌ترین برنامه‌ی زنده
شده بود. در روز معرفی وی به عنوان بازیکن جدید رئال، 8 هزار پیراهن با مبالغ بالا
و سرسام‌آور به فروش رفت. ولی نکته‌ی مهم مصرف این مبالغ است. چیزی که در فوتبال
امروز ایران شاهد آن هستیم مصرف پولهای میلیاردی دولتی و خصوصی و کسالت تماشاچیان
است. به هر حال ضروری است تا تجدید نظری بر نحوه‌ی دخل و خرج باشگاهها صورت گیرد تا
اقتصاد باشگاه را کمک کند.
