نشریه پرواز شماره 52 بهمن 1397
آرش آبایی
ترجمه
ناصر عباس‌پور / چاپ اول ۱۳۹۷، نشر ورا / قطع وزيری، ۵۳۰ صفحه، جلد سخت / ۶۴۰۰۰
تومان
موسی بن میمون (معروف به هارامبام یا مایمونید) در سال ۱۱۳۵ میلادی، در اندلس
(اسپانیای کنونی) زاده شد. وی حاخام، پزشک، ستاره‌شناس، فیلسوف و دانشمند اسپانیایی
یهودی بود. وی در سده‌های میانه، در مراکش، اندلس و مصر زیسته و افکار و آرای او در
جهان غیریهودی نیز پراکنده شده است. او از علمای بزرگ یهود است که در مورد او
گفته‌اند: «از موسی (ابن عمران) تا موسی (ابن میمون) کسی مانند موسی برنخاسته است».
کتاب دلاله الحائرین(به عبری: مُورِه نِووخیم) یکی از سه اثر اصلی ربی موسی بن
میمون است که در سال ۱۱۹۰ میلادی منتشر شد. این اثر به زبان عربی و خط عبری به شکل
یک نامه‌ی سه قسمتی به شاگردش، ربی یوسف نوشته شد و منبع اصلی دیدگاه‌های فلسفی ابن
میمون در برابر دیدگاه‌های احکام یهودی اوست. ابن میمون عقل و علم را با ایمان
سازگار دانسته است؛ هدف اصلی این کتاب تطبیق دادن تورات با عقاید و آرای فلسفی
ارسطوست و او در این کتاب تناقضات ظاهری بین تورات و عقل بشری را رفع نموده است.
ابن میمون معتقد بود که گسترش قرائت‌های عامیانه از آموزه‌های فلسفی در میان مردم
عادی، به ایمان آن‌ها صدمه می‌زند و از این رو در این کتاب کوشید تا خواننده بی
آن‌که اعمال و آداب دینی‌اش را فروگذارد، به حقایق فلسفی نیز دست یابد.
دلاله‌الحائرین شامل 3 جزء است و هر جزء چندین فصل دارد.
نخستین ترجمه‌ی فارسی از بخشی از این کتاب با عنوان«شرح 25 مقدمه در اثبات
باری‌تعالی» توسط جعفر سجادی در سال 1360 خورشیدی در تهران منتشر شد.
ترجمه‌ی کامل 3 جزء این کتاب همراه با شرحی بر آن در سال 1390خورشیدی در لس آنجلس
(بنیاد ایرانی هارامبام) توسط شیریندخت دقیقیان با عنوان«راهنمای سرگشتگان» در 4
جلد منتشر شد.
کتاب حاضر(راهنمايی سرگشتگان) که توسط ناصر عباس‌پور به فارسی برگردانده شده است،
ترجمه‌ی جزء اول دلاله‌الحائرین است که نیم نگاهی به ترجمه‌ی شیرین دخت دقیقیان نیز
داشته است.
ناشر در مقدمه‌ی کتاب چنین آورده است: «این کتاب اگر یک حصه‌اش به دین یهود تعلق
داشته باشد، دو حصه‌اش به اصل کلام دینی به نحو عام و کاربرد فلسفه و عقلانی‌گری در
اثبات دین ارتباط دارد».
