مرجان
یشایایی
روزنامهنگار و کارشناس ارشد جامعهشناسی
زمستان 1400
این
که شکل مدیریت بیمارستان باید چگونه باشد، منابع مالی آن از کجا تامین شود یا
بیمارستان باید چطور در مدار پیشرفتهای علمی شتابان این روزها خود را قرار دهد یا
به صورت بیمارستان بماند یا درمانگاه شود، یک بحث تخصصی را میطلبد که آنطور که
شنیدهام و از مصاحبههای آقای یوسف ستارهشناس با مسئولان بیمارستان و انجمن فهم
میشود، خوشبختانه در جریان است و باید در جلساتی با حضور کارشناسان بررسی شود، اما
هر چه هست، نام پرآوازه بیمارستان دکتر سپیر، پرچم جامعه یهودی است که باید برای
همیشه در اهتزاز باقی بماند، چه بیمار یهودی در آن درمان بشود و چه نشود.
بیمارستان دکتر سپیر فعلی یا آنطور که پیش از انقلاب نام داشت، کوروش کبیر،
فعالیتهای درمانی خیریه خود را با نام درمانگاه کانون خیرخواه در خیابان مصطفی
خمینی، سیروس سابق، در سال ۱۳۲۱ آغازکرد. درمانگاه بعدها گسترش یافت و بیمارستان
کورش کبیر نام گرفت. بعد از انقلاب نام این مجموعه به دکتر سپیر تغییر کرد.
در سال ۱۳۲۱ گروهی از یهودیان کنیسه ملا حنینا در محله عودلاجان برای مقابله با
بیماری شایع آن روزها، طاعون، و همچنین ترویج بهداشت و پاکیزگی در بین اهالی محله
کلیمیان، تصمیم به تأسیس درمانگاه در محل یکی از کنیسههای محله عودلاجان گرفتند.
مراجعان اولیه بیشتر زنان یهودی بودند که فرزندان خود را به دلیل مشکلات آب
آشامیدنی به این درمانگاه میبردند. بهتدریج با گسترش درمانگاه، مراجعه بیماران
غیریهودی نیز به درمانگاه افزایش یافت. پزشک یهودی روح الله سپیر جزو اولین پزشکان
این مجموعه بود که حین مداوای بیماران، خود در اثر بیماری تیفوس در سال ۱۳۲۲ از
دنیا رفت. بعد از انقلاب این بیمارستان به یادبود او به نام وی خوانده شد.
بیمارستان با خوشنامی چندین دهه به کار خود ادامه داد و در زمان انقلاب اسلامی
ایران نقش مهمی در مداوای مجروحان تظاهرات ایفا کرد. سازمان اطلاعات دولت محمدرضا
شاه پهلوی از تمامی بیمارستانها خواسته بود که در صورت مراجعه انقلابیون به ساواک
گزارش ارسال کنند تا آنان دستگیر شوند. بیمارستان کوروش کبیر آن زمان، از معدود
بیمارستانهایی بود که مجروحان انقلاب را درمان میکرد و به ساواک گزارش ارسال
نمیکرد. از این رو، آیتاله خمینی، رهبر انقلاب، شخصاً پس از پیروزی انقلاب نامه
تشکری برای مسئولین این بیمارستان ارسال کردند. پس از آن نیز، طی هشت سال دفاع
مقدس، بیمارستان دکتر سپیر با تمام امکانات خود امدادرسان و درمانگر رزمندگان
ایرانی بود.
اما صد افسوس که درحال حاضر این بیمارستان بیش از دو سال است که تعطیل است.
آنچه در بالا خواندید، معرفی رسمی بیمارستان دکتر سپیر در فضای مجازی است که به
آسانی می توان به آن دست پیدا کرد، اما بیمارستان طی این نزدیک به 80 سال فعالیت
خود، میراثدار بسیاری از خاطرات و نماد شخصیت تاریخی یهودیان ایرانی است. نسلی از
ما در بیمارستان دکتر سپیر به دنیا آمده و فرزندان خود را نیز در این بیمارستان به
دنیا آوردهاند و تقریبا کمتر پزشک یهودی را میبینید که در زمانی کوتاه یا بلند در
این بیمارستان خدمت نکرده باشد.
گذشته از آن، بیمارستان که درش به روی هر مراجعی با هر دینی باز بود، کانون امید و
درمان و بیمارستانی خوشنام برای مردم منطقه عودلاجان است. همه آنچه که گفتم، از
بیمارستان دکتر سپیر نقشی ورای یک کانون درمان میسازد.
این که در یکی از کشورهای اسلامی موسسهای یهودی با آن قدمت و گستردگی خدمات درمانی
ارائه می-دهد، بسیار ارزشمند است. صحبت از چند زایمان و پانسمان زخم نیست، بلکه این
بیمارستان خیریه تاریخی پشت سر دارد که با حفظ نهاد و ساختمان بیمارستان باید حفظ
شود.
هیچ گزارشی داخلی یا خارجی، درباره جامعه یهودی ایران نمیتوانید پیدا کنید که با
نقش پررنگ بیمارستان دکتر سپیر گره نخورده باشد. بیمارستان نماد حضور و زندگی
دیرپای ما در این سرزمین است و از منظری به نظرم همانطور که تخت جمشید را باید به
عنوان نمادی از تاریخ ایرانی حفظ و مرمت کرد، بیمارستان هم در واقع سمبل ظهور و
تحول زندگی یهودیان ایرانی در عصر مدرنیته است که باید حفظ شود. ساختمانها تنها
برای سود و زیان و بازدهی حفظ نمیشوند. بسیاری از آنها سمبل یک تاریخ و هویت هستند
و درست یه همان دلیل باید حفظشان کرد.
اما بسیاری از مردم یهودی و متاسفانه برخی مسئولان جامعه با نگاه صرف هزینه فایده
مالی به بیمارستان نگاه میکنند و با یک استدلال ساده که «حالا که دیگر مردم یهودی
از آن بیمارستان استفاده نمیکنند، خرجش هم زیاد است، پس جمعش کنیم برود!» موافق یا
حتی با کمال تاسف به دنبال بستن بیمارستان هستند.
این که شکل مدیریت بیمارستان باید چگونه باشد، منابع مالی آن از کجا تامین شود یا
بیمارستان باید چطور در مدار پیشرفتهای علمی شتابان این روزها خود را قرار دهد یا
به صورت بیمارستان بماند یا درمانگاه شود، یک بحث تخصصی را میطلبد که آنطور که
شنیدهام و از مصاحبههای آقای یوسف ستارهشناس با مسئولان بیمارستان و انجمن فهم
میشود، خوشبختانه در جریان است و باید در جلساتی با حضور کارشناسان بررسی شود، اما
هر چه هست، نام پرآوازه بیمارستان دکتر سپیر، پرچم جامعه یهودی است که باید برای
همیشه در اهتزاز باقی بماند،چه بیمار یهودی در آن درمان بشود و چه نشود.
|