شيمعون دانيالي
نشریه متانا مرداد 1388
"یه پایان تلخ بهتر از تلخی بی‌پایان" این قسمتی از دیالوگ‌های احمد (شهاب حسینی)
در همان اوایل فیلم است. که بیان کننده موضع وموضوع اصلی این فیلم است و ما را
آماده‌ی تماشای فیلم متفاوتی دیگر از اصغر فرهادی می‌کند.
اصغر فرهادی بعد از "رقص در غبار"، "شهر زیبا" و "چهارشنبه سوری" این بار به سراغ
"درباره‌ی الی" رفت و الحق والنصاف فیلم خوش ساخت و کاملی را ارائه کرده که هم
تماشاگر خاص و هم تماشاگر عام را پس از پایان فیلم کاملاً راضی از سالن‌های سینما
بدرقه می‌کند. اینگونه است که می‌توان با اطمینان این فیلم را یکی از ده فیلم برتر
سینمای ایران از انقلاب تا به حال دانست، که انصافاً هم خوب زمانی به داد سینمای
ایران رسید. در این آشفته بازاری که لوده‌گری‌ها پرده‌های سینما را قبضه کرده، حضور
چنین فیلمی مارا امیدوار نگه می‌دارد که همچنان می‌توان چشم به راه یک چنین
شاهکارهایی ماند، که نه تنها درایران بلکه در خارج از مرزها هم از هویت سینمای
ایران دفاع کند.
هرچه از اصغر فرهادی در سمت کاگردان این فیلم تشکر و تقدیر شده یا خواهد شد مسلماً
حق اوست ولی نباید از گروه بازیگری این فیلم به سادگی گذشت، در واقع کلمه‌ی فوق
العاده برازنده‌ی این گروه از بازیگران است. به رسم سنتی که جدیداً در سینمای ایران
مد شده و اتفاقاً گام مثبتی هم است گروه بازیگری جای نقش اول، دوم‌های صرف را گرفته
یعنی تمام بازیگران اصلی در قالب یک گروه هم نقش اول هستند، هم دوم. که این مستلزم
استفاده از بازیگران قوی برای احیای تک تک نقش‌های یک فیلم است. نمونه کامل آن همین
"درباره‌ی الی" یا "اخراجی‌ها 1و2" یا "بیست" یا "دعوت" یا ...
هرچند باز هم بازیگرانی خاص در این سبک و سیاق جدید بیشتر به چشم می‌آیند، که نه
لطف فیلم‌نامه و کارگردان بلکه به خاطر توانایی‌ها و استعدادهای خود این بازیگران
چنین به نظر می‌آید.
و نمونه‌ی بارز آن در این فیلم "گلشیفته فراهانی" است. که شاید اگر مسائل مختلف
به‌وجود آمده برای او نبود، او فاتح برحق جشنواره فیلم فجر امسال بود که سال‌هاست
در عین لیاقت به آن نرسیده است. در هر حال دیگر بازیگران این فیلم نیز هر کدام در
نقش‌های خود درخشیدند از جمله: ترانه علیدوستی که یکی از پایه‌های اصلی فیلم‌های
اصغر فرهادی است. در "شهر زیبا" همکاری خوب و مناسبی با فرهاد داشت و مهر تأییدی بر
همکاری با او زد، در "چهارشنبه سوری" در کنار "هدیه تهرانی" آنچنان درخشید که برای
"درباره‌ی الی" فرهادی بدون درنگ به سراغ علیدوستی رفت و نقش الی را برای او در نظر
گرفت. یا حتی شهاب حسینی که او نیز امسال برای فیلم تهمینه میلانی یعنی "سوپر
استار" موفق به کسب سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد شد و البته ای کاش برای همین
"درباره‌ی الی" این افتخار قسمت او می‌شد به دلیل
اینکه بسیار قوی‌تر و بهتر از "سوپر استار" درخشید و دیگر بازیگرانی از قبیل: مریلا
زارعی،پیمان معادی، احمد مهران‌فر و صابر ابر واقعاً در این فیلم درخشیدند.
داستان این فیلم نه عاشقانه است نه حادثه‌ای، نه کمدی، نه دلهره آور و ... در واقع
حتی نام درام خانوادگی هم مناسب آن نیست. شاید اسم درام سیاه اجتماعی لفظ مناسب‌تری
برای آن باشد. دروغ رکن اصلی این داستان است. این اواخر فیلمی به نام " مجموعه‌ی
دروغ‌ها" که اتفاقاً همین گلشیفته فراهانی در آن ایفای نقش کرد را به خاطر داریم که
شاید اسم مناسب دیگری برای درباره‌ی الی بود. تمام اتفاقات ریز و درشت این فیلم
مربوط به دروغ‌های لازم یا غیرلازمی است که نقش‌های مختلف به‌صورت بسیار ساده به هم
می‌گویند و انگار دروغ بخش جدا نشدنی زندگی آنهاست. لحظه‌ای به این فکر فرو می‌رویم
که در طول شبانه روز، از لحظه‌ای که بیدار می‌شویم چقدر به هم یا حتی به خودمان
دروغ می‌گوییم؟ بالأخره دروغ یک چیز طبیعی و رایج است، مگر می‌شود یک روز را بدون
دروغ سر کرد؟ اصلاً مگر دروغ گفتن مسئله‌ی مهمی است؟
جالب است بدانیم بیشتر صحنه‌های این فیلم هرگز توسط بازیگران این فیلم تمرین نشده
بود تا همیشه تازه بماند و و اصغر فرهادی یکهو تصمیم گرفته این صحنه را در فیلمش
بگنجاند، صحنه‌ی جالب پانتومیم هم ماجرایی دارد، فرهادی موضوع پانتومیم را به
بازیگر مورد نظرش گفته، آن بازیگر هم مدتی فرصت داشته تا همه خلاقیت خود را به کار
گرفته و برای سوژه‌ی پانتومیم یک سری حرکات طراحی کند. هیچ کدام از بازیگران دیگر
هم از جواب پانتومیم خبر نداشتند و در حین فیلم‌برداری جواب را حدس زدند، اصغر
فرهادی برای اینکه روابط بین شخصیت‌های داستان، واقعی و باورپذیر باشد در تمرین‌ها
از یک ماه قبل از فیلم‌برداری در یکی از سالن‌های تئاتر به بازیگران پیشنهاد داد
صحنه‌های نوشته نشده با هم را تمرین کنند مثل صحنه‌ی صحبت تلفنی شهاب حسینی با
گلشیفته فراهانی درباره‌ی الی وقتی شهاب حسینی در آلمان بود یا ... . اعضای این
گروه یک روز قبل از فیلم‌برداری راهی شمال شدند البته نه هرکس به تنهایی بلکه همه
با هم در یک اتوبوس چون صمیمیت بین آنها حفظ شود حتی هر دو یا سه نفر در یک اتاق
زندگی می‌کردند و در طی 75 روز فیلم‌برداری مداوم فرصت بازگشت به تهران را نداشتند.
خلاصه‌ی داستان فیلم:
گروهی از دوستان برای سپری کردن تعطیلات راهی سفر می‌شوند. الی دختر جوانی که مربی
کودکستان دختر یکی از اعضای این گروه است به عنوان مهمان همسفر با این گروه می‌شود
اما درست زمانی که الی قصد ترک این گروه را دارد آرش پسر یکی از اعضا در هنگام شنا
در آب غرق می‌شود و ...
