نشریه پرواز سال 90 شماره 26
دانشمندان
کره‌ای ترکیبات اصلی لوسیون سنگ توتیا را با یک فلز ظریف که امواج صوت را به
الکتریسیته تبدیل می‌کند جایگزین کرده‌اند. این تحقیق می‌تواند به ساخت صفحه‌هایی
بیانجامد که قادرند تلفن همراه را از طریق مکالمه شارژ کنند یا در ساعات پرازدحام
ترافیک مقدار زیادی الکتریسیته به ارمغان بیاورند.
به گفته‌ی دو نویسنده‌ی یک مقاله‌ی جدید در این رابطه در مجله‌ی «مواد پیشرفته»،
همانگونه که شخص به هنگام صحبت کردن سیگنال‌های الکتریکی را به صوت تبدیل می‌کند،
عکس این عمل یعنی تبدیل صوت به یک منبع انرژی الکتریکی هم امکانپذیر است. انرژی صوت
می‌تواند کاربردهای بدیعی نظیر تلفن‌های همراهی که در حین مکالمه شارژ می‌شوند و یا
دیوارهای عایق صدایی با قابلیت تولید الکتریسیته از صدای اتوموبیل‌های عبوری در
کنار بزرگراه‌ها داشته باشد.
حصول انرژی از تماس‌های تلفنی و اتومبیل‌های عبوری بر پایه‌ی موادی که به
«فیزوالکتریک»[1] معروفند صورت می‌گیرد. یک فیزوالکتریک خم شده، انرژی مکانیکی وارد
شده به آن به صورت تنش را به الکتریسیته تبدیل می‌کند. بسیاری از مواد نظیر نی‌شکر،
کوارتز و حتی استخوان خشک شده دارای این خاصیت هستند. در طی چند دهه‌ی گذشته
دانشمندان، الکتریسیته را برای استفاده در حسگرهای محیطی و بلندگوها به مواد
فیزوالکتریک مجهز کرده بودند، اما در چند سال گذشته با پیشرفت‌های شگرف در زمینه‌ی
حصول الکتریسیته از ابزار فیزوالکتریک دست یافته‌اند. بسیاری از این ابزار، که هنوز
برای خرید مصرف‌کنندگان در دسترس نیستند، می‌توانند به هنگام راه رفتن یا دویدن شخص
انرژی تولید کنند. اما دانشمندان کره‌ای این بار در صددند نوع متفاوتی از انرژی
یعنی امواج صوت را تحت کنترل درآورند. این دانشمندان با استفاده از اکسید روی، که
ماده اصلی سازنده‌ی سنگ توتیاست، یک صفحه پر از سیم‌هایی در مقیاس نانو ساختند و آن
را بین دو الکترود جای دادند. محققان سپس آن را در معرض امواج صوت با شدت 100
دسی‌بل قرار دادند که کمی کمتر از شدت صدای کنسرت راک بود (یک گفتگوی معمولی حدود
70 -60 دسی‌بل است). امواج صوت یک جریان خفیف الکتریسیته با ولتاژ نزدیک به 50
میلی‌ولت تولید کردند . یک تلفن همراه به طور متوسط به چند ولت برای کار کردن نیاز
دارد؛ یعنی چندین برابر میزانی که این تکنولوژی تا کنون در تولید آن موفق بوده است.
با آنکه نتایج این تحقیق جالب و قابل توجه است، اما سؤال اینجاست که آیا صدای کافی
در محیط وجود دارد تا به عنوان منبع انرژی برای یک تلفن همراه بکار گرفته شود. بدون
شک یک مصرف کننده تمایلی ندارد که برای شارژ تلفن همراهش منتظر یک کنسرت راک بماند
یا در کنار یک قطار در حال حرکت بایستد! اما دانشمندان کره‌ای معتقدند با آنکه 50
میلی‌ولت انرژی زیادی نیست اما تحقیقات آنها تأییدی بر عملی بودن این ایده است و
انتظار دارند با ادامه‌ی تحقیقاتشان به انرژی بیشتری دست یابند.
منبع: www.msnbc.msn.com
[1]. Piezoelectricبرخی از کریستال‌ها به هنگام اعمال ولتاژ به آنها تحت فشار
قرارمی گیرند یا به هنگام قرار گرفتن در معرض فشار مکانیکی ولتاژ تولید می‌کنند.
