نویسنده: دسموند موریس
مترجم : الیزا سعید
اردیبهشت 1379
بررسی
یک یا چند ویژگی رفتار مادر در مورد نوزاد خود بسیار قابل توجه است نوازش ها، در
آغوش گرفتن و نظارت معمولی یک نوزاد، همگی دارای تفسیری مشترک هستند اما اینکه مادر
کودک خود را هنگام خوابیدن و آرام کردنش سمت چب بدن خود میگیرد از این تفسیر مستثنی
است. تحقیقات دقیقی در آمریکا نشان داده است که 80 درصد از مادران، نوزادان خود را
بر روی بازوی چپ خود یعنی سمت چپ بدن قرار می دهند اگر دلیل این امر از آنها خواسته
شود اغلبشان پاسخ خواهند داد که این کار نتیجه راست بودن اکثر آنها و تسلط آنها بر
روی دست راستشان است . با قرار دادن کودک بر روی بازوی چپ خود، دست راستشان که مسلط
بر انجام کارهاست ، آزاد است تا مادر بتواند به امور دیگر خود بپردازد اما یک تحقیق
جزئی و دقیق تر نشان میدهد که این علت علت قاطعی بر این امر نمی تواند باشد درست
است که تفاوت مختصری بین زنان چپ دست و راست دست وجود دارد ولی دلیل کافی و قانع
کننده ای برای اثبات این مسئله نیست مشخص شده که 83% ازمادران راست دست نوزاد را با
دست چپ در آغوش می گیرند و 78% ازمادران چپ دست نیز نوزادشان را سمت چپ بدن بغل می
گیرند به عبارت دیگر فقط 22% از مادرانی که چپ دست هستند کودک خود را با دست راست
نگاه داشته و دست مسلط خود یعنی دست چپ را آزاد گذارده تا کارهای دیگری را بتوانند
انجام دهند البته باید توجیه و توضیح روشن دیگری نیز برای این امر وجود داشته باشد.
تنها نکته ای که در این امر آشکار است، قرار داشتن قلب در سمت چپ بدن مادر است آیا
این نکته یعنی شنیدن صدای ضربان قلب مادر توسط کودک عامل مهمی نیست؟ با کمی تفکر می
توان این گونه استدلال کرد که جنین در تمامی مدتی که داخل بدن مادر قبل از تولد می
زیسته به صدای ضربان قلب مادر عادت کرده و به آن خو گرفته . بنابراین شنیدن این
صدای آشنا بعد از تولد نیز احتمالاً تاثیر مهم و آرام بخشی بر روی نوزاد داشته و
همچنین او را ازدیگر صداهای غریب و وحشتناک اطراف مصون می کند و به آرامش و اطمینان
می بخشد و اگر مادر نیز آگاهانه و یا ندانسته و بدون هیچ تاملی کودک را سمت چپ بدن
خود قرار دهد در می یابد که کودکش زودتر به آرامش دلخواه می رسد تا اینکه او را به
سمت راست بخواباند.
اگر چه توجیه اخیر ممکن است کمی بعید به نظر آید، ولی آزمایشات انجام شده این توجیه
را کاملاً تایید کرده اند چند گروه از نوزادان تازه به دنیا آمده به منظور شنیدن
ضربان قلب ضبط شده که تعداد آن 72 ضربه در دقیقه بود در بیمارستان در بخش نوزادان
در یک زمان معین مورد آزمایش قرار گرفتند. هر گروه شامل 9 نوزاد بود و مشخص شد
زمانی که صدای ضبط شده قطع شود اکثر نوزادان بیشترین مدت زمانی که صدای ضبط شده قطع
شود اکثر نوزادان بیشترین مدت زمان معین شده یعنی 60% از آن را گریه می کنند، اما
زمانی که پخش صدا ادامه یابد این رقم به 38% زمان کاهش مییابد . همچنین نوزادانی که
همواره صدای ضربان قلب مادر را گوش می کنند نسبت به بقیه نوزادان افزایش وزن بیشتری
را نشان میدهند، در صورتی که میزان غذای داده شده به هر دو گروه یکسان است. و نیز
آن گروه از نوزادانی که از شنیدن صدای قلب مادر محروم می مانند بخش زیادی از انرژی
خود را در نتیجه گریه کردن از دست میدهند.
آزمایش دیگری در مورد نوزادانی که کمی بزرگتر بودند در زمان خوابشان انجام شد در
چند گروه اتاق کاملاً آرام و ساکت بود و برای گروههای دیگر لالایی های ضبط شده پخش
شد . در گروه هایی تیک تیک دستگاه میزانه شمار در سرعت 72 ضربه درهر دقیقه پخش شد و
در چند گروه دیگر فقط صدای ضربان قلب برای نوزادان پخش شد. سپس معلوم شد که کدام
گروه از نوزادان سریع تر به خواب می روند مدت زمانی که در آن گروه هایی از نوزادان
با شنیدن صدای ضربان قلب به خواب رفتند . نصف زمان گرفته شده برای بقیه نوزادان بود
و این نتیجه به تنها ثابت میکند که صدای ضربان قلب مادر موثر و آرامش بخش است، بلکه
نشان می دهد که عکس العمل نوزاد در برابر این صدا تا چند حد ویژه است.
بسیار جالب و قابل توجه است مشاهده تابلوهای نقاشی شده حضرت مریم و کودکی که در
آغوش اوست . از 266 تابلو که به این منظور مشاهده ومطالعه قرار گرفته، در 373 تابلو
یعنی در 80% از آنها کودک در سمت چپ بدن مادر به تصویر کشیده شده است.
چه نتایج ممکن دیگری، از شنیدن صدای ضربان قلب مادر توسط کودک حاصل می شود؟ به
عنوان نمونه شاید به همین صورت بتوان دلیل تاکید جایگاه احساسات و عواطف را در قلب
توجیه کرد و نیز توجیه کرد که چرا مادران نوزادان خود را تکان داده تا آرام شوند و
به خواب روند. میزان سرعت این حرکت برابر سرعت ضربان قلب است، که کودک در زمان
جنینی در داخل رحم به آن خو گرفته بود.
در نظر داشتن این صدای آشنا و هماهنگ شدن با آن فقط خاص دوران کودکی نیست به نظر می
رسد که در آن زمان بزرگسالی نیز بیشتر حرکات مادر در ارتباط با این صداست . مثلاً
در هنگام غم و دلتنگی سر یا بدن خود را حرکت می دهمی یا هنگامی که مضطرب و پریشانیم
و یا زمانی که به صحبت ها یا سخنرانی فردی گوش میدهیم پاهای خود را در حالتی موزون
به عقب و جلو حرکت می دهیم و اگر دقت کنیم سرعت تمام این حرکات هماهنگ با میزان
سرعت ضربان قلب ماست.
|