ليورا سعيد
مرداد
84
موسسه مايمونيد: يك دهه گفتگو بين يهوديت و اسلام
درباره ابن ميمون:
ابن ميمون خود يك تنه، هم از بزرگترين نمايندگان شريعت يهود بود، هم از مراجع فلسفه قرون وسطايي ملهم از يونان، و هم از عوامل اصلي شكوفايي خارقالعاده تفكر فلسفي و علمي جهان عرب و اسلام در قرن يازدهم و دوازدهم.
اهميت اين دوره بزرگ فرهنگي همزيستي فرهنگي، كه بعدها (در نيمه دوم سده دوازدهم و در سده سيزدهم) فوايدش را براي جهان و مسيحيت قرون وسطي به ارث گذاشت، در كار دو دانشمند برجسته آشكار است كه هر دو در قرطبه (اسپانيا) زاده شدند و هر دو به زبان عربي نوشتهاند :
1- ابن رشد مسلمان
2- ابن ميمون يهودي
ابنميمون در كتاب دلالهالحائرين (راهنماي گمگشتگان) انديشمندي در اوج توانايي خويش است كه علم عرب و اسلام و فلسفه يونان و الهيات يهود را در كلي متضمن مقصود گرد ميآورد.
(احمد مختار آمبو)
موسسه مايمونيد با هدف پيوندي درون ديني بين يهوديت و اسلام تشكيل شده است كه در آن، تفاهم، گفتگو و عمل متقابل بين يهوديان و مسلمانان از طريق برنامههاي فرهنگي، دانشگاهي و تفريحي براساس احترام و اعتماد متقابل پرورش مييابد. طي ده سال گذشته، اين موسسه جهت افزايش گفتگو بين دو جامعه به وسيله يك سري برنامههاي تازه و پيشرفته، به شكل مداوم فعاليت نموده و به ابداع برنامههاي جديدتر و همكاري بيشتر بين يهوديان و مسلمانان به اميد صلح و همزيستي معنادار براي فرزندان ابراهيم ادامه ميدهد.
اسلام و يهوديت، همراه با مسيحيت از فرزندان ابراهيم ظهور كرد، اين پيامي است كه موسسه مايمونيد با حساسيت و تدبير در بين ملتها اتخاذ نموده است. اين مؤسسه فرصتهايي كه براي كودكان و بزرگسالان ايجاد كرده تا به وسيله برنامه هاي ورزشي و آموزشي تشكيل جلسه داده و در مورد يكديگر بيشتر بياموزند.
پروفسور ناصر خليليKCFO,KSS رئيس موسسه مايمونيد معتقد است در دهه گذشته، اين موسسه پيشرو ارتباطات درونديني بين يهوديان و مسلمانان در بريتانيا بوده است. او ميگويد: «وقتي دو ملت با عقايد، زمينهها و فرهنگهاي متفاوت با هم جمع ميشوند، يا داد و ستد ميكنند يا جنگ. اين ثابت شده است كه آنان به وسيله داد و ستد كامياب شده اما از طريق جنگ تنزل مييابند».
شــيخ دكتــر زاكــي بـــراوي (Zaki Badawi) KBE نايب رئيس مؤسسه مايمونيد، ضمن اين كه اعتقاد دارد اسلام از نظر ديني با احترام و تصديق يهوديت و مسيحيت بنا شده است، بيان ميكند: «ساكنان شهر مدينه كه حضرت محمد در سال 622 ق.م در آن وارد شدند مسلمانان و يهوديان بودند و پايه و اساس موجوديت شهر، برابري مطلق ساكنان بدون توجه به مذهبشان بود. بنابراين، مسلمانان بايد در گفتگوي درون ديني به خصوص بين مسلمانان و يهوديان نقش فعالي داشته باشند.
سر غلام نون (Sir Gulam Noon) MBE نايب رئيس اين موسسه معتقد است كار موسسه مايمونيد جهت ارتقاي درك، گفتگو و تعامل بين اسلام و يهوديت از اهميت بسياري در بريتانيا برخوردار است. او ميگويد: «امروز در بريتانيا ما با انواع چالشها از جمله تروريسم چه در خانه و چه در خارج مواجه هستيم. بنابراين بيشتر از هر چيزي، اين موضوع به موسسه مايمونيد مربوط است كه از طريق برنامههاي تازهاش به اعضاي جامعه مسلمان و يهودي، روحي تازه بدمد».
مهري
نيكنام مدير اجرايي موسسه مايمونيد است وي تعامل، بحث و گفتگوي اديان را با يكديگر
يك فرض واجب و وظيفه ميداند. او ميگويد: «در يهوديت و اسلام، لقب حضرت موسي،
توانايي او براي تكلم دهان به دهان با خدا است. براساس قرآن، خدا به حضرت سليمان،
پادشاهي بخشيد، كسي كه از جهت توانايي براي درك زبان هر پرنده و جانوري مشهور بود.
علاوه بر اين در قرآن، خدا به حضرت محمد دستور ميدهد كه اختلافات ميان مردم را از
طريق بحث و گفتگو حل نمايد».
او معتقد است اگر هدف اصلي وحي، سعادت انسان در اين دنيا و رستگاري در آن دنيا ميباشد، مطمئناً ما بايد در احسان خداوند با يكديگر شريك شويم.
نيكنام در سخنراني خود در كنفرانس بينالمللي مسلمانان اروپايي در سال 2003 عنوان نمود كه: «ما تعهد ميكنيم جايي به وجود آوريم كه دو جامعه در اين كشور اشتراكات خود را شريك شده و در مورد تفاوتهايشان بحث كنند. ما معتقديم كه گفتگو صرفاً معناي مثبتي از زندگي در هماهنگي و توافق با جوامع چند قوميتي است».
از نظر تاريخي، يهوديان و مسلمانان در يك ميراث فرهنگي واحد شريك هستند. زندگي مايمونيد(مشه بنمايمون)، نمونهاي از بهترين گذشته مشترك ما و توانايي نوع انسان براي فايق آمدن و غلبه كردن بر تعصب، دشمني و جهل است.
موشه
بن مايمون(1204-1135) كه در زبان عرب موسيبنميمون و در غرب به عنوان موسي
مايمونيد شناخته شده است، بزرگترين فيلسوف، حكيم الهي و پيشواي مذهبي يهوديان در
قرن دوازدهم بود. او ر سال 1135 در كوردوبا (Cordoba) بزرگترين مركز يادگيري يهود
و فرهنگ اسلامي در اوج «عصر طلايي» يهوديان و مسلمانان در اسپانيا به دنيا آمد. او
بهترين تعاليم را در الهيات، فلسفه و پزشكي دريافت كرد. در نتيجه تغيير ناگهاني
اوضاع، او و خانوادهاش به شمال افريقا مهاجرت كردند. مايمونيد شروع به كار پزشكي
در فوستات (Fostat) مصر ميكند و به زودي پزشك رسمي كاخ سلاطين شده و يكي از
محترمترين پزشكان زمانهاش ميشود. تفاسير و يادداشتهاي مذهبي او در تاريخ، بسيار
بدعتآميز است. او در پايان زندگياش، شاهكار ادبي خود (راهنماي گمگشتگان)
دلالتالحائرين دعقر ذزعباح (مُورِه نِووخيم) را نوشت. اين كتاب كه به عربي نوشته
شده، اهميت و تأثير فيلسوفان مسلمان را بر روي سيستم تفكر مايمونيد نشان ميدهد.
انديشه هاي موشه بن مايمون حاصل دوراني از تحمل مذهبي و همزيستي فرهنگي بين يهوديان و مسلمانان بود. آرمانهايي كه هدف والاي موسسه مايمونيد ميباشد.
