انجمن کلیمیان تهران
   

نوازنده كليمي : سليمان روح‏افزا سيمون ايمره

   

 

 

 بهروز مبصري

سليمان در سال 1286 شمسي در خانواده‏اي كليمي به دنيا آمد و در تهران همچون خانواده خود موسيقي را پيشه خود ساخت. به شيوه كليمي‏هاي موسيقيدان كه نام خانوادگي خود را از گوشه موسيقي انتخاب مي‏كردند، همچون مرتضي ني‏داود نام وي روح‏افزا شد. ولي در دوره كودكي به فراگيري ضرب پرداخت و سپس در ايام نوجواني نزد اساتيد گمنام دوره قاجاريه به فراگيري تار پرداخت. او بعدها به خدمت استاد يگانه، مرتضي ني‏داود راه يافت تا از ملاحت پنجه استاد و از خرمن دانش وسيع وي در نوازندگي خوشه‏چيني كند.

در اين زمان سرعت پنجه، شفافيت مضراب‏ها و ريزهاي تند و سريع و حركت دست چپ را از استاد ني‏داود فرا گرفت.

بعدها وقتي به تسلط كامل در تار دست يافت و به نوازندگي ويلن روي آورد تا نبوغ و خلاقيت خود را در اين ساز آزمايش كند. سليمان روح‏افزا جزء اولين سري مدرسين موسيقي مدرسه عالي بود. بعدها او پس از اينكه از استاد ني‏داود اصول را فرا گرفت جهت شركت در اركستر انجمن موسيقي ملي دعوت شد كه مقارن با سال‏هاي 1323 مي‏باشد و در بروشورهاي انجمن موسيقي نامش ثبت شده است.

شيوه نوازندگي‏اش در تار باعث شد كه از سال 1328 تا 1333 شمسي اركستري به رهبري خود تشكيل دهد و اتفاقا در همين سال‏ها بود كه چند صفحه با خواننده معروف آن دوره روح‏انگيز پر كرد. وي در اين سال‏ها همكاري نزديكي با كلنل وزيري و حسين سنجري داشته است.

پس از آغاز كار راديو به سال 1319، روح‏افزا همكاري خود را در سال‏هاي 1323 با راديو تهران آغاز كرد.

از اجراهاي ضبط شده در راديو مي‏توان به چند برنامه با خواننده كليمي، يونس دردشتي اشاره كرد كه در آرشيو راديو موجود است. شيوه اجرايي وي در تار در حيطه فرهنگ بخش طرب و اصيل و قديمي كه از دوره قاجار تا نسل او باقي مانده بود كه داراي ضربي‏هاي فوق‏العاده زيبايي است. به همين دليل صداي ساز و نحوه اجرا و شيوه نوازندگي او با شيوه يحيي زرپنجه متفاوت است.

به نظر مي‏رسد كه او با وجودي كه چنين شيوه‏اي در تار داشته است رديف‏داني، كامل بوده است و به خوبي مي‏دانسته كه در كجا از جملات رديف استفاده كند.

در لوازم به جا مانده از ايشان مضراب تارش به چشم مي‏‎خورد كه جنس آن از شاخ بوده و نه از جنس برنج، و همين امر صداي تارش را متفاوت با ديگران مي‏كند.

وقتي كه موسي معروفي نوازنده و استاد بزرگ تار تصميم گرفت دانسته‏هاي خود را كه بعدها به نام رديف موسي معروفي شكل گرفت ضبط كند (وي به دلايل شخصي ديگر تار نمي‎نواخت)، از ميان نوازندگان تار به دليل تسلط كامل در رديف‏نوازي، روح‏افزا را براي ضبط انتخاب كرد.

ضبط نوارها يك سال به طول انجاميد. در هر نوار، موسي معروفي نام گوشه‏ها را مي‏برد و سپس صداي تار روح‏افزا به گوش مي‏رسد كه همان گوشه را مي‏نوازد.

در اول اين كاست، موسي معروفي مي‏گويد:

«دستگاه همايون – رديف اساتيد موسيقي ايراني كه توسط اينجانب موسي معروفي جمع‏آوري و تنظيم گرديده، اكنون به وسيله آقاي سليمان روح‏افزا كه از هنرمندان باسابقه مي‏باشد در نوار ضبط مي‏گردد، اميد است كه مورد پسند اهل ذوق و هنر باشد.

بماند سال‏ها اين نظم و ترتيب        زما هر ذره خاك افتاده جايي

غرض نقشي است كز ما بازماند          كه هستي را نمي‏بينم وفايي»

 و اين چنين بود كه اثري جاويدان با صداي تار روح‏افزا به يادگار باقي ماند كه امروزه ملاك و مصدر بسياري از هنرمندان موسيقي است.

آثار به جا مانده از سليمان روح‏افزا عبارتند از:

1- رديف موسي معروفي . اجرا با تار سليمان روح‏افزا.

2-  چند برنامه راديويي همراه با صداي يونس دردشتي.

3-  چند صفحه با اركستر خودش با صداي روح‏انگيز.

4- چند ضربي قديمي با كوشش موسي معرفي به نت درآمده كه نزد خاناده موسي معروفي محفوظ است.

سليمان روح‏افزا 8 مرداد ماه سال 1359 بدرود حيات گفت.



 

 

 

Back Up Next 

 

 

 

 

استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است.
.Using the materials of this site with mentioning the reference is free

این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند
لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید