خلاصه ای از شرح حال دانشمند یهودی ربی شیمعون بریوحای

رحمن دلرحیم
فروردین  1382
 

"ربی شیمعون بریوحای" یکی از دانشمندان برجسته و نامدار در تاریخ یهودیان است نام او در مکتب عرفان و علم قبالا (علم اسرار) به عنوان معروف ترین دانشمند این مکتب و به معروف ترین دانشمند این مکتب و به صورت مستقل در اولین صفحات علم قبالا و عرفان یهود به ثبت رسیده است . این شخصیت بزرگ و عالیقدر در حدود سال 3850 عبری (1913 سال قبل) در شهر "مرون" در اسرائیل متولد شد. وی و "ربی مئیر بعل هنس" هر دو از شاگردان برجسته ای بودند که در مکتب "ربی عقیوا" سالهای بسیار برای کسب دانش تورات تحصیل می کردند . ربی شیمعون مردم را به آموختن تورات و قوانین و دستورات الهی تشویق می کرد و خود با عشقی سرشار از ایمان به خدا علوم دینی را به آنها آموزش می داد و در "بت میدراش" (دارالعلوم یهود که در آن امور مذهبی و تلمود تدریس میشد) در شهر "یونه" به تدریس اشتغال داشت . خشم ربی شیمعون که شاهد کشته شدن استادش ربی عقیوا توسط رومیان بت پرست بود آرام نمی گرفت و پیوسته برای مردم شرح میداد که چگونه استادش به وسیله مزدوران ظالم امپراطور روم به شهادت رسیده است رومیان ربی عقیوا را به خاطر ترویج توحید، زندانی و محکوم به مرگ نمودند گرچه در آن زمان عقیوا نزدیک به 120 سال سن داشت معذالک ترسی به خود راه نداد . رومیان دستور دادند که او را به ستونی ببندند و شکنجه اش دهند، اما ربی عقیوا در آن وضعیت نیز به درگاه خداوند نماز می خواند و پیوسته این جمله معروف توحید را با صدای بلند تکرار می کرد:
"بشنو ای اسرائیل خداوند خالق ما ، یکتا و بی همتا است".
بدین طریق بی عقیوا در حالی که ایمان خود را به خداوند اعلام می داشت و نشان میداد که هیچ شکنجه ای قادر نیست آن را سست و متزلزل کند، در همان حال شهید شد. این موضوع (تشریح شکنجه ربی عقیوا) و اعتراضات ربی شیمعون به گوش رومی ها رسید و دادگاه رومی ربی شیمعون را با پسرش "ربی العازار" به مرگ محکوم کرد ولی ربی شیمعون و پسرش قبل از دستگیری فرار کردند و به مدت 13 سال در یک غار دور افتاده مخفی شدند تا حکم اعدام آنها باطل گردید . (تلمود – شبات 33)
زندگی آنها در غار با مشقت زیاد توام بود و تنها از میوه درخت "خرنوب" و چشمه آبی که در نزدیکی آن غار جاری بود استفاده می کردند و پیوسته مشغول مطالعه تورات و کشف اسرار آن بودند و در نتیجه مجموعه گرانبهای "زوهر" را تهیه کردند . زوهر به معنی درخشش و گنجینه ای است از علم قبالا که به علم اسرار کلام تورات موسوم است . قبالیست ها (دانشمندان علم قبالا) به وسیله آن علم، کلمات و آیات تورات را از حالت رمز در آورده و به حقایقی عمیق تر دست می یابند . آرامش و انزوای 13 سال زندگی در غار به آنها فرصت داد تا بیشتر و بهتر با خدای خود راز و نیاز کنند و این بریدن از مادیات و تمایلات نفسانی و غوطه ور شدن در دریای اسرار تورات آنها را به مرحله کمال و عرفان رساند ، چنان که درباره وسعت معلومات ربی شیمعون موضوع زیر در روایات یهود معروف است:"قبل از آن که ربی شیمعون بریوحای به اسرار پنهان تورات دست یابد در پاسخ به هر سئوالی که از پدر زن خود (ربی پینحاس) می نمود، دوازده تفسیر دریافت میکرد ، اما پس از بازگشت از این سفر عرفانی و رسیدن به کمال در پاسخ به هر سوالی که "ربی پینحاس" از دامادش ربی شیمعون میکرد، وی 24 تفسیر ارائه می نمود.
معروف است که اولین جلسه درس و بحث زوهر را "الیاهو هناوی" (به عقیده ای حضرت خضر) در جمع ربی شیمعون بریوحای و دوستانش افتتاح می نماید، چنانکه در مقدمات نماز صبح و نماز بعدظهر یهودیان در بخش "پاتح الیاهو هناوی" این موضوع عنوان شده است.
مردم عصر ربی شیمعون اعتقاد داشتند که نیروی معنوی و فضیلت های او چنان سپر بلا در مقابل اعمال ناپسند افراد جامعه خواهد بود . در تلمود و میدراش ، روایات متعددی از بلایایی که به خاطر اعتبار ربی شیمعون از مردم دور می شدند، ذکرشده اند. این فقیه دانشمند، این ستاره همیشه درخشان در آسمان فرهنگ یهود، در سن 70 سالگی در 18 ایار 3920 عبری (160 میلادی) با دنیای عظیمی اندوخته از دانش های پنهان تورات برای آغاز فصلی نو به جهانی پاک قدم گذارند رسم بر این است که همه ساله هر روز 18 ماه عبری ایار که سالروز وفات ربی شیمعون می باشد مراسم جالب و باشکوهی در شهر "مرون" بر مزار ربی شیمعون بریوحای و ربی العازار پسرش توسط ده ها هزار نفر زائر برگزار می شد . قبالیست ها سالگرد روز رحلت ربی شیمعون را روز شادمانی می دانند.