فرانک عراقی
کارشناس ارشد روزنامه نگاری

پاییز 97

 

همه ساله با فرا رسیدن آبان ماه و بیست و هشتمین روز از ماه عبری خشوان، به مناسبت سالگرد فوت عالم ربانی، هاراو اور شرگا، تعداد زیادی از همکیشان کلیمی از شهرهای مختلف ایران عازم شهر یزد می‌شوند تا به رسم هرساله به زیارت آرامگاه هاراو اور شرگا بروند.
هاراو اور شرگا، به روایتی یکصد و سی و پنجمین نواده از سلاله حضرت داود می‌باشد و با این‌که بیش از دویست سال از مرگش می‌گذرد اما در میان یهودیان و غیریهودیان معروف است. او یکی از بزرگترین مراجع دینی یهودیان در دوران خود به شمار می‌رود و به واسطه معجزات و کرامات و داشتن علم وسیع در عرفان یهود (قبالا) بسیار مورد احترام یهودیان و غیر یهودیان بوده و هست.
هاراو اور شرگا در هنگام جوانی با خانمی به نام ملکا پیوند زناشویی بست که حاصل آن دو پسر به نام‌های شموئل و مشه بود که همانند پدرشان مدارج روحانیت را در سطح حاخامی طی نمودند. امروزه آرامگاه ایشان و دو پسرانش جایگاه خاصی نزد یهودیان ایران دارد.
هاراو اور شرگا در دانش تورات و قبالا بسیار زبانزد بود و رهبر دینی در یزد به شمار می‌رفت و همزمان با او ملا مشه هلوی در کاشان و ملا داریوش در شیراز مرجع دینی بودند و همواره با یکدیگر در ارتباط بودند. ‌
هفته‌ای که منتهی به روز فوت هاراو می‌باشد، ساکنین یهودی یزد پذیــرای مهمانان زیادی از تــهران، شیـراز و اصفهان می‌‌باشند. عده‌ای شخصا رنج سفر را بر خود هموار کرده و به زیارت می‌روند اما عده زیادی نیز با تورهای مسافرتی که بیشتر در درون جامعه فعالیت می‌کنند، به زیارت می‌روند. در گذشته یهودیان بیشتری در یزد زندگی می‌کردند و در کنار سایر هموطنان به کسب و کار و معاش مشغول بودند، اما متاسفانه امروزه تعداد بسیار کمی یهودی همچنان در آن جا ساکن هستند و همچنان در مقابل پایتخت‌نشینی مقاومت می‌کنند. اما حضور این تعداد قلیل همچنان کنیسای مرکزی یزد را سر پا نگه داشته است. کنیسای ملا آقا بابای یزد که به نام جد هاراو اور شرگا است از مکان‌های دیدنی و تاریخی آن شهر هم محسوب می‌شود، بیش از یکصد سال قدمت دارد و اکثرا پذیرای زائرین است.
معماری سنتی با سقف‌های گچبری و بادگیرهای سنتی کنیسا بسیار دیدنی است.
سحرگاه دهم آبان ماه که به کنیسا رسیدیم، بعد از مستقر شدن و آماده شدن برای تفیلا (نماز صبح)، ساکنین یهودی یزد که از وجود ما در کنیــسا مطلع شده بودنــد یکی یکی
آمدند و با دیدن جمعیت در کنیسا بعد از مدت‌ها بسیار خوشحال شدند. با آغاز نماز و بیرون آوردن تورات مقدس و نیایش‌های روزمره آن هم در یک کنیسای قدیمی، حالت عرفانی خاصی در آن جا حکم فرما شد و اگر غریبه‌ای داخل می‌شد این لحظات عرفانی را به خوبی حس می‌کرد. گاهی مسافرین تهران، شیراز و اصفهان همزمان در این مکان جمع می‌شوند و این برخورد فرهنگ‌ها واقعا دیدنی و قابل تأمل است. بعد از نیایش و صرف صبحانه، اولین برنامه، زیارت مقبره هاراو اور شرگا است که همه در واقع به همین خاطر به این سفر آمده‌اند.
مقبره هاراو اورشرگا و پسرانش در یک باغ بزرگ که پر از درختان زیتون و کاج است قرار گرفته و معماری بنا سنتی و با طرح زیبایی ساخته شده و رنگ آن همانند اکثر بناهای یزد کرم و قهوه‌ای است. به دلیل کوچک بودن فضاهای داخل مقبره به ناچار جمعیت به ترتیب داخل می‌شدند و زیارت را انجام می‌دادند. اهالی شیراز نیز در زیارتگاه به ما ملحق شدند و دیداری با دوستان تهرانی داشتند. بازار دعاها و نذورات و نیایش‌ها داغ بود و هر کسی دلش می-خواست زودتر به زیارت برود و مرادش را طلب کند. حتی عده‌ای نیز با تلفن همراه از دوستان و نزدیکانشان می-خواستند تا از اور شرگا طلب حاجت کنند. بعد از زیارت و گشت وگــذاری در باغ و زیارت سایر قبور، به محل روشن کردن شمع رفتیم. یک اتاق مخصوص برای این کار ساخته شده که زائرین در آن شمع روشن کرده و ادامه حاجات خود را طلب می‌کنند.
در این سفر، چیزی که نظرم را جلب کرد حضور چند نفر غیر یهودی بود که همراه ما وارد زیارتگاه شدند و با احترام خاصی به زیارت پرداختند. متوجه شدم که هاراو اور شرگا، حتی در بین غیر یهودیان ساکن یزد جایگاه ویژه‌ای دارد.
یزد شهری تاریخی است که دیدنی‌های جذابی برای توریست‌ها خصوصا برای کارشناسان معماری و طراحی و عکاسی دارد. بادگیرهای قدیمی و معماری منحصر به فرد سازه‌هایش، مکان‌های تاریخی مثل باغ دولت‌آباد که از زمان زندیه به جای مانده و رکورد بلندترین بادگیر را به نام خود ثبت کرده است، همه و همه زیبایی این شهر سنتی را دو چندان می‌کند. هر چند که ما برای زیارت هاراو اور شرگا رفته بودیم اما از جاهای دیدنی دیگر یزد غافل نبودیم و تا آنجا که زمان ما اجازه می‌داد از فرصت استفاده کردیم.
زیارتگاه هاراو اور شرگاه یکی از چندین بنای زیارتی یهودیان در ایران است که همواره مورد احترام سایر هموطنان نیز بوده است و نشان از ریشه‌دار بودن یهودیان در این مرز و بوم دارد، زندگی مسالمت‌آمیز با هموطنان غیر کلیمی که چندین قرن قدمت دارد.

شجره نامه
ملا قیاس، ملا عبدالله، ملا دانیل، ملا شموئل، هاراو اورشرگا، ملا مُشه، ملا اسحق، ملا مُشه (ملا آقا بابا)، ملا اور، حاخام یوسف حییم اورشرگا (ملا یوسف یزدی)
ملا آقا بابا نتیجه ی هاراو اورشرگا بوده است.

 





	استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است. .Using the materials of this site with mentioning the reference is free این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید