انجمن کلیمیان تهران
   

ترجمه سه کتاب از ساموئل کوشنر

   

 

مهندس آرش آبائی
محقق و مدرس در حوزه یهودیت

تابستان 99
 

 

 

رنج بشر از نگاه کوشنر

هارولد ساموئل کوشنر[1]، خاخام محافظه­کار امریکایی زاده­ی 1935 بروکلین نیویورک است. او صاحب پسری مبتلا به بیماری «پروگریا[2]» (پیری زودرس) شد که در تمام عمر کوتاهش دچار مشکلات حاد بود و سرانجام در 14 سالگی فوت کرد. وی پس از مرگ پسرش «آرون» در 1977، در سال 1981 کتابی با عنوان «دشواره­ی شر: وقتی اتفاق­های بد برای آدم­های خوب می­افتد» تالیف کرد که در آن به مصایب بشری و بررسی ابعاد و علل آن پرداخت. این خاخام امریکایی پس از آن حدود 15 عنوان کتاب دیگر عمدتا در حوزه­ی عدالت الهی، دین و زندگی انسان تالیف نمود. علاوه بر این کوشنر یک کتاب تفسیر بر تورات طبق باورهای جنبش یهودیان محافظه­کار و نیز کتابی با عنوان «خداوند شبان من است[3]» درباره­ی مراقبه طبق فصل 23 مزامیر داوود نگاشته است.
 
  
 
تاکنون سه عنوان از کتاب­های او به فارسی ترجمه شده­است که در ادامه بررسی می­شود.


«چرا اتفاق­های بد برای آدم­های خوب می­افتد[4]»

مترجم: نفیسه معتکف، ناشر: نسل نو اندیش، 1379

         
«آن­گاه که درباره­ی پسرم آرون می­اندیشم، درمی­یابم اگرچه او را از دست داده­ام، اما چه چیزها که به دست نیاورده­ام و لحظه­لحظه­ی عمرش چه چیزها که به من نیاموخت. از درد و رنج دیروزم کاسته شده و در عین حال هیچ وحشتی از فردا ندارم.» این جمله­ی مقدماتی کتاب از زبان کسی است در کسوت خاخام یهودی، شاهد رنج کودک سه ساله­ی خویش تا 14 سالگی و مرگش بود. این کتاب که در ۸ فصل تنظیم شده است، در فصل نخست با عنوان «چرا افراد نیکوکار رنج می­کشند؟» با اشاره به فصل 92 کتاب مزامیر داوود، اظهار می­کند که نادانان
بی­حوصله­اند و صبر نمی­کنند تا خداوند عدالت خود را آشکار سازد. وی به طرح عظیم الهی اشاره دارد که انسان­ تنها در گوشه­ای از آن حضور دارد و لذا از درک کامل آن عاجز است. در فصل دوم با عنوان «داستان مردی به نام ایوب» به تحلیل آن پرداخته و اعلام می­دارد که احتمالا کتاب ایوب درعهدعتیق کامل­ترین و عمیق­ترین کتابی است که درباره­ی موضوع رنج نیکوکاران نگاشته شده است. وی در تفسیر کتاب ایوب معتقد است که انسان به­جای قضاوت درباره­ی عدالت الهی، باید تا حد امکان از اختیار خود استفاده کرده و در ضمن از خداوند برای رفع مشکلات یا تحمل آنها یاری بطلبد. در فصل 4 با عنوان «هیچ استثنایی برای مردم خوب و بد وجود ندارد» به قوانین طبیعت استناد می­شود که بر همگان یکسان عمل می­کند. در فصل ۵ با عنوان «خداوند فرصت انسان بودن را به ما داده است»، کوشنر بر آزادی انسان و حق انتخاب او تاکید می­کند و از یک­سو ارزش انسانیت را همین آزادی اراده می­داند و از سوی دیگر پاسخ به سوال «چرا اتفاق­های بد برای آدم­های خوب می­افتد» را گاه انتخاب­های نادرست برخی انسان­ها بر اساس آزادی انتخاب­شان اعلام می­کند. وی در پایان کتاب بدون آن­که پاسخی قطعی به سوال عنوان کتابش بدهد، می­گوید «قانع شدن ما به توقعمان بستگی دارد» و سوال را از «چرا اتفاق افتاد» به «حال که اتفاق افتاده باید چه واکنشی نشان داد» تغییر می­دهد.
در نقد کتاب می­توان گفت نویسنده بیش از آن که دلایل مصایب را جستجو کند،‌ یا توجیهی برای آن­ها بیابد،‌ عمدتا به ذکر وقایع متعدد در زندگی خود و جامعه­اش پرداخته و با اطاله­ی کلام غالبا سعی در تسلی دادن به مخاطبِ رنجور – و چه بسا تسلای خاطر خودش- دارد. ضمن این­که فصل­های کتاب عاری از تناقض نیستند. در هر حال این اولین کتاب کوشنر (که ظاهرا به عنوان جدیدترین ویرایش کتاب او نیز در 2012 منتشر شده است)، معروف­ترین کتابش نیز هست و در معرفی سایر آثارش همواره مورد یادآوری قرار می­گیرد.



زندگی در دنیای لغزان[5] (برخورد معنوی با ترس­های دنیای مدرن)


مترجم: بهزاد رحمتی، ناشر: نقش و نگار، 1396
          
«در همه كتاب‌هايي كه موضوعشان ترس است، بحث از اين است كه انواع ترس چگونه ايجاد مي‌شوند، علل و اسباب آن، زمينه‌هاي آن، شيوه‌هاي پيشگيري از آن، راه‌هاي از بين بردن آن و ... چيست. همه اين‌ها بررسي روانشناختي مقوله ترس به‌عنوان يك بيماري است. در كتاب حاضر علاوه بر موارد فوق، با جنبه‌هاي جامعه‌شناختي ترس، كه از مشكلات دنياي مدرن است، و راه‌هاي مقابله با آن، خصوصا با آموزه‌هاي مشترك معنوي موجود در مذاهب آشنا مي‌شويم». این توضیح پشت جلد کتاب است که در ۸ فصل تنظیم شده است. عنوان فصل نخست چنین است: «فرمان یازدهم: تسلیم نشوید». «فرمان یازدهم» در ادبیات همواره اشاره است به موضوعی مهم که پس از «ده فرمان» تورات به عنوان مهم­ترین اصول زندگی مطرح است. خاخام کوشنر در بخشی از این فصل می­نویسد: «ترس به دو نوع سازنده و بازدانده (فلج کننده) تقسیم شده و یک فردِ زندگی­طلب هرگز نمی­تواند به دور از ترس نرمال باشد؛ چون محرومیت از این احساس سبب می­شود که فرد از لازمه­های خویشتن­یابی محروم شده و پیامد آن، تاوان سنگینی است که باید برای این بی­توجهی و غفلت بپردازد. با این همه، تأیید این ضرورت هرگز به این معنی نیست که فرد به واسطه­ی خیال­پردازی و بزرگ­نمایی این احساس،‌ درگیر ترس بیمارگونه شود. چون این نوع ترس به معنای واقعی کلمه، زندگی را به کام قربانی تلخ می­کند».
وی در فصل دوم با عنوان «دهشت حاصل از جهل و تاریکی» بر نقش آگاهی در رفع بسیاری از ترس­های زندگی تاکید دارد. در فصل سوم که به هراس از بلایای طبیعی اختصاص دارد،‌ سعی شده ماهیت شر در زندگی بررسی شود که محتوای آن تا حدودی همانند کتاب قبلی او (چرا اتفاق­های بد برای آدم­های خوب می­افتد) است.
فصل هشتم با عنوان «دنیا یک پل باریک است» با این گفته از اسپینوزا آغاز می­شود: «انسان آزاده کسی است که کمترین دغدغه­ی ذهنی­اش مرگ باشد. به زبان ساده­تر، آزادگی مستلزم این است که فرد ذهنش را متوجه زندگی کند، نه مرگ». به باور کوشنر، مرگ نمی­تواند مفهوم زندگی فرد را کمرنگ کند و افراد خودپذیر، موفق و هدفمند ترس کمتری از مرگ دارند و در مقابل، افراد ناموفق، ناراضی، یا درگیر با ضعف­های جسمانی و روحی به شکل محسوس­تر از فرارسیدن زمان مرگ می­ترسند. او سعی دارد در این بخش غلبه بر این نوع ترس را تشریح کند.
به­طور خلاصه، نویسنده تلاش دارد با ذکر آیاتی از تورات و عهدعتیق و نیز برشمردن وقایعی از زندگی روزمره، با بهره­گیری از آموزه­های روانشناختی و جامعه­شناختی، راهکارهایی برای فائق آمدن بر ترس­های مخرب ارائه کند.
«به سلامتی زندگی؛ بزرگداشتی از وجود و اندیشه­ی یهود[6]»




مترجم: پیمان اخلاقی، ناشر: سازمان یهودیان ایرانی مقیم کالیفرنیا، 1996
          
«کتاب حاضر، اثری الهام­بخش و بنیادین پیرامون اعتقادات و رسوم یهودیت برای نسلی نو می­باشد... نویسنده به گونه­ای موثر و آگاهی دهنده از یهودیت سخن می­گوید. مخاطبین او، همه از یهودیان پایبندی هستند که می­خواهند درباره­ی دینی که عزیزش می­دارند، بیشتر بدانند. او با بهره­گیری از استعداد یگانه­اش در تفهیم پیچیدگی­های معنوی، به موضوعاتی درباره­ی خدا و طبیعت، اهمیت نیایش و اجتماع، معنای ایام مقدس  و مباحث دیگری می­پردازد که درک روشن و ملموسی از یهودیت امروز منجر می­شوند». کوشنر در این کتاب که در 12 فصل تنظیم شده­است تقریبا تمام مراسم و اعتقادات یهودی را (که در هر کتاب دیگر مربوط به یهودیت نیز می­توان یافت) با معنایی نوین، قابل فهم و ملموس برای نسل جدید بازگو می­کند. او می­گوید: «این کتاب را برای کسی نوشته­ام که به عنوان یک یهودی بزرگ شده،‌ اما هرگز درنیافته­است که موضوع یهودیت چیست... این کتاب را نوشته­ام تا هم صفا و هم شور زندگی یهودی را به شما برسانم».
این خاخام یهودی به تنوع عقاید در فضای یهودی نیز باور دارد که آن را «قاعده­ی اول» می­خواند: «هرگاه که می­پرسیم که «یهودیت درباره­ی ... چه می­گوید؟»، تنها پاسخ درست همواره چنین آغاز می­شود: «برخی از یهودیان این­طور عقیده دارند،‌ و برخی دیگر اعتقادی متفاوت دارند».... ما قادر به تحمل تنوع در دیدگاه خداشناسانه هستیم،  پاره­ای از آن جهت که هیچ­کس نمی­تواند کاملا مطمئن باشد که در برداشت خویش از طبیعتِ خدا، بهشت و دوزخ، و دیگر مباحث الاهیات محق است». n


[1]- Harold Samuel Kushner
[2]- Progeria
[3] -The Lord Is My Shepherd: Healing Wisdom of the 23rd Psalm (2003)
[4]- When Bad Things Happen to Good People (1981)
The Book of Job: When Bad Things Happened to a Good Person (2012)
 
 
[5]- Conquering Fear: Living Boldly in an Uncertain World (2009)
[6] - To Life: A Celebration of Jewish Being and Thinking (1994)
 



 

 

 

Back Up Next 

 

 

 

 

استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است.
.Using the materials of this site with mentioning the reference is free

این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند
لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید