دي 83
به مناسبت آماده سازي فرهنگ فارسي – عبري مرحوم سليمان حييم
هم
اكنون به همت گروهي از خبرگان و مطلعين در امور فرهنگ نويسي و آشنا به زبان عبري و
فارسي، فرهنگ فارسي به عبري سيلمان حييم به وسيله انجمن كليميان تهران در دست
انتشار است.
لازم به يادآوري است كه فرهنگ عبري به فارسي سليمان حييم در سال 1360 به وسيله انجمن كليميان تهران آماده و منتشر شده است.
فرهنگ فارسي به عبري سليمان حييم كه هم اكنون مقدمات انتشار آن از طرف انجمن كليميان تهران فراهم شده است گنجينه گرانبهاي ادبيات فارسي است كه مرحوم سليمان حييم با آن آشنايي كامل داشتهاند. ميتوان گفت موفقيت سليمان حييم در كار فرهنگنويسي بيشتر ناشي از تسلط او بر زبان فارسي بوده است، سليمان حييم در كار جمعآوري مجموعه امثال و زبان مردم كوچه و بازار و ترجمه آن به زبان انگليسي نيز توانائيهاي قابل تحسيني از خود نشان داده است. آرينپور در كتاب «از نيما تا امروز»
كه شرح حال نويسندگان و همچنين تحولات شعر و زبان فارسي را در آن مورد تجزيه و تحليل قرار داده است در باره سليمان حييم ميگويد:
«در سال 1334، مجموعهاي به نام امثال فارسي – انگليسي، به همت سليمان حييم، مؤلف فرهنگهاي فارسي – انگليسي و انگليسي – فارسي، منتشر شد. اين كتاب عبارت از دو قسمت است.
قسمت اول امثال و تعبيرات مثلي، اصطلاحات مثلي ميباشد. در مقدمهاي كه مؤلف به فارسي و انگليسي نوشته از مقام و معني امثال و حكم در ادبيــات ملي سخن گفته و غرض از تـــأليف كتاب را بيان نموده است. قسمت اول كتاب در حدود چهار هزار مثل و تمثيل را دربر دارد كه مؤلف در نتيجه بيست و پنج سال زحمت و كوشش در تأليف كتب لغــت آنــها را جــمعآوري نموده است، و چنان كه خــود در هــمـان مــقدمــه اظـــهار ميدارد، اكثر اين ضربالمثلها را از زبان مردم ساده و عادي برگرفته است. همچنين، در اين قسمت، كلمات پندآموز زيادي از ادبيات كلاسيك ايران با اشاره به مأخذ آنها ضبط شده است.
قسمت دوم كتاب شامل بيش از سه هزار و پانصد اصطلاح و تكيه كلام و كلمات قصار و حتي افعال مركبه است. در اين قسمت امثال و حكم فولكلوري از امثال سايره تفكيك شده و گونههاي مختلف امثال هم ذكر گرديده است.
هر چند اين قسمت كتاب اصطلاحات و عبارات مصطلحه نام دارد، مثلها و تمثيلها و امثال سايرة زيادي از تاليفات سعدي و حافظ و شعراي ديگر در آن راه يافته و چنان كه ذكر كرديم، در اين قسمت افعال مركب هم گنجانيده شده در صورتي كه وجود آنها در اين مجموعه محلي ندارد، زيرا آنها را نه جزو اصطلاحات ميتوان به حساب آورد و نه جزو عبارات اصطلاحي.
ايراد ديگري كه به اين كتاب ميتوان گرفت اين است كه در ترجمه امثال، و مخصوصا در مواردي كه به جاي ترجمه عيني معادل و مترادف آنها از زبان انگليسي نقل شده، مولف اصالت آنها را حفظ نكرده است».
