آتوسا آرمین
بهار 1402
برای کسی که در 34 سالگی نسخه‌ی دست‌نویس اولین داستان
خود، «خواب سبک» را با نومیدی و فقدان اعتماد به-نفس آتش زد، می‌توان
مالامود را نویسنده‌ای دانست که گرچه خیلی دیر پا به عرصه‌ی داستان نویسی
گذاشت ولی آثارش اگر نه به لحاظ کمیت بلکه از نظرکیفی بسیار برجسته است.
متولد بروکلین ایالت نیویورک در سال 1914 از والدین مهاجر روسی. دوره
نوجوانی او مصادف بود با دوران رکود بزرگ اقتصادی، به-ناچار در کنار تحصیل
در دبیرستان، کارگری می‌کرد. با این‌که کار و تحصیل وقت آزاد زیادی برایش
نمی‌گذاشت، زیاد کتاب می‌خواند و تنگدستی مانع آن نبود که تمامی فیلم‌های
مطرح زمان خودش را ببیند. توان روایت‌گری او در همان زمان شکل گرفت که
داستان فیلم‌هایی را که دیده بود و کتاب‌هایی را که خوانده بود در مدرسه
برای دوستان مشتاقش بازگو می‌کرد. او در سال 1936 مدرک لیسانس خود را از
کالج شهر نیویورک گرفت و در 1942 با ارائه‌ی پایان نامه‌ای با محوریت آثار
توماس هاردی از دانشگاه کلمبیا با مدرک فوق لیسانس فارغ-التحصیل شد. او در
همان سال به‌علت نگهداری از پدر سالخورده و بیوه‌اش، از خدمت در ارتش معاف
شد.
مالامود ابتدا در اداره‌ی آمار ایالت نیویورک استخدام و پس از آن به‌عنوان
معلم ادبیات انگلیسی در دبیرستان‌های مخصوص به بزرگسالان مشغول به تدریس
شد. از سال 1949 او به تدریس نگارش ادبی در دانشگاه ایالتی اورگون در غرب
آمریکا شروع به کار کرد. او وقایع این دوره از زندگی‌اش را در رمان زندگی
نوین بازگو کرده است. از آنجا که او مدرک دکتری در ادبیات نداشت هیچ‌گاه
رسما وارد حلقه‌ی آکادمیک دانشگاهی نشد و همیشه به‌عنوان مدرس در دانشگاه
اشتغال داشت. در کنار کار تدریس، او بیشتر وقتش را صرف نوشتن می‌کرد و کم
کم به‌عنوان نویسنده‌ای مطرح شناخته شد. او از تدریس در دانشگاه اورگون در
1961 کناره گرفت تا به آموزش نویسندگی خلاق درکالج بنینگتون بپردازد. شغلی
که تا هنگام بازنشستگی در 1967 با علاقه به آن ادامه داد و در آن سال به
عضویت آکادمی آمریکایی علم و هنر انتخاب شد.
مالامود
با آهستگی، پیوستگی و وسواس می‌نوشت. حاصل سال‌ها کار او 8 رمان و 55
داستان کوتاه است. چنانچه گفته شد او دست‌نویس اولین رمانش را آتش زد چون
در نظرش به اندازه کافی خوب نبود. انتشار اولین رمان او، «استعداد طبیعی»،
در سال 1952 بلافاصه با استقبال زیادی روبرو شد. این رمان داستان یک بازیکن
گمنام بیسبال است که ناگهان به موقعیت اسطوره‌ای می‌رسد. از روی این داستان
در 1984 فیلمی با بازی رابرت ردفورد ساخته شد. دومین رمان او «وردست» در
1957 منتشر شد. این داستان روایتگر چالش روزمره‌ی نسل اول مهاجرین اروپایی
به آمریکاست. دو شخصیت اصلی این داستان هر دو مهاجرند. یکی از روسیه و
دیگری از ایتالیا. اولی کارفرمای یهودی سالخورده و دومی پادوی کاتولیک و
جوان. هردو درگیر رویارویی با جهان نوین و ناشناختگی سرزمین جدید. این رمان
انعکاس زندگی والدین مالامود و داستان کودکی و نوجوانی خود اوست. در پی
انتشار این کتاب، یک مجموعه داستان کوتاه با عنوان «بشکه‌ی جادو» منتشر شد.
کتابی که جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورد.
سال 1967 رمان «تعمیرکار» منتشر شد. روایتگر یهودی‌ستیزی و مصایبی که
یهودیان روسیه‌ی تزاری با آن دست به‌گریبان بودند. این کتاب برای بار دوم
جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا و جایزه‌ی معتبر پولیتزر را نصیب مالامود ساخت. از
این کتاب هم فیلمی ساخته شده است. یکی دیگر از رمان-های مطرح نویسنده
«اجاره نشین‌ها» است. در این داستان هر دو شخصیت اصلی نویسندگانی گمنام
هستند. یکی یهودی مهاجر و دیگری سیاه آمریکایی. هر دو آس و پاس. دو همخانه
در مخروبه‌ای در حال فروریختن از روی درماندگی. اینجا مالامود تصویرگر
گرفتاری‌های سیاه‌پوست آمریکایی شده است. موضوعی که اگرچه در داستان نویسی
معاصر آمریکایی تازگی ندارد ولی در کنار شخصیت یهودی مهاجر رنگی تازه
به‌خود گرفته است.
مالامود نویسنده‌ای انسان‌گراست. او در سال 1986 درگذشت و در ماساچوست به
خاک سپرده شد.
فهرست آثار ترجمه شده‌ی مالامود به فارسی:
تعمیرکار، شیما الهی، نشر چشمه
کفش‌های خدمتکار، امیر مهدی حقیقت، نشر افق
وردست، مجتبی ویسی، نشر مانیا هنر
فروشنده، محمد کریمی، نشر شب‌خیز
اجاره نشین‌ها، میلاد شالیکاریان، نشر چترنگ
***
* طرح اصلی این نوشتار از مقاله‌ای در JEWISH JOURNAL با عنوان Two Jews
who knew how to tell stories گرفته شده است.
