انجمن کلیمیان تهران
   

يهوديان بـــــرمه - ميانمار

   

 سيما مقتدر
شهريور81

Myanmar flag

مقدمه:  جمهوري برمه با وسعتي حدود 680.000 كيلومترمربع و 48 ميليون نفر جمعيت در جنوب شرقي هند واقع شده است. زبان رسمي در اين جمهوري برمه‏اي و در امور بازرگاني و تجارت، انگليسي نيز به كار برده مي‏شود. بر طبق قانون اساسي جديد مصوب سال 1974 ميلادي، اين كشور از قانون اساسي كشورهاي اروپاي شرقي پيروي مي‏نمايد، حكومت آن جمهوري سوسياليستي بوده و در راس حكومت يك شوراي دولتي قرار دارد كه اعضاي آن توسط كنگره خلــق به عنوان بالاترين ارگان دولتي انتخاب مي‏شود. رئيس جمهور، همزمان رييس اين شوراي دولتي نيز هست. با توجه به اين كه برمه سال‏ها مستعمره انگلستان بوده و در سال 1947 استقلال يافته ، در اين كشور مسائل حقوقي مشابه انگلستان حل و فصل مي‏شوند و در مواردي نيز قوانين بومي حكمفرماست.

***

myanmar_mapپايتخت برمه يا به عبارتي ميانمار شهر «رانگون» مي‏باشد و گفتني است كه زمامداران وقت اين شهر را «يانگون» نيز ناميده‏اند. اما در نقشه‏ هاي راهنماي معمول و رايج اين شهر، نشاني از كنيساي «مَسميَح يشوعا» كه در خيابان بيست و ششـم واقع شده است وجود ندارد. علاوه بر اين، بازديد از كنيساي مذكور در برنامه اجباري سياحتي اكثر گردشگران قرار ندارد زيرا آنها در اين شهر اكثرا به دنبال آشنايي با نشانه‏هايي از فرهنگ بودا هستند. اما تاريخچه و معماري اين كنيسا بسيار قابل توجه است و بازديد از آن خالي از لطف نيست.

اين كنيسا در سال 1897 بنا شده است. فضاي داخلي‏آن سفيد رنگ است و ستون‏هاي آبي رنگي كه قسمت بانوان را از آقايان جدا مي‏كنند در پرتو لوسترهاي كنيسا برق مي‏زنند. سقف چوبي كنيسا با اشكال هندسي ظريف و لوسترها تزيين شده است. پنجره هاي رنگي اين كنيسا از شيشه‏هاي قديمي ساخت چين مي‏باشد و جو شادي بخشي به كنيسا مي‏بخشد. در وراي پرده‏اي مخمل و به رنگ طلاي سفيد، قديمي‏ترين و ارزشمندترين اقلام اين كنيسا نگهداري مي‏شود: دو جلد تومار تورات با قدمتي بيش از يكصدوبيست سال. پوشش اين تومارهاي تورات از نقره‏اي بسيار ظريف و قديمي و از صنايع دستي عراق مي‏باشد. تنها وجود اين تومارهاي تورات است كه علي‏رغم خالي بودن كنيســا، به آنها حيات مي‏بخشد.

دركنيسا فردي بنام «موشه شموئيل» حضور دارد. مندرجات كارت ويزيت وي حاكي از آن است كه او مسئول اين كنيسا نيز مي‏باشد. مي‏گويند او اصولا تمايلي به صحبت با بازديدكنندگان ندارد و به هيچ وجه وارد گفتگوهاي سياسي نمي‏شود. پدر او «اسحاق فرج» در سال‏هاي دهه 1920 از انگلستان به برمه مهاجرت نموده و سال‏ها تا زمان فوتش در سال 1978 مسئول اين كنيسا بوده است. اما قبل از آن اسحاق فرج دوران سختي را در اسارت سپري نموده است. زيرا او طي جنگ جهاني دوم توسط نيروهاي اشغالگر ژاپن دستگير شد. تقريبا اكثر مهاجريني كه در قرن نوزدهم از بغداد، تهران و هند وارد برمه شدند در مشاغل آزاد و دولتي فعاليت داشتند. اما با آغاز حمله ژاپني‏ها و تسخير اين كشور طي سال هاي 1942 تا 1945، جمع كثير ديگري مجددا اين منطقه را ترك كردند. از اين جمع اندك نيز در سال 1962 در پي كودتاي نظامي، افراد ديگري از اين شهر گريختند.

در دهه‏هاي اخير به علت سـير نزولي تعداد يهوديان در برمه، مشكلاتي در امر ازدواج و حفظ اصول يهوديت به وجود آمده است و اين امر عملا ادامه حيات يهوديت را در اين كشور با مشكل روبرو نموده است. در سال‏هاي دهه 1930 حدود 2500 يهودي در سراسر برمه سكونت داشتند. در حال حاضر اين رقم به حدود 20 تا 25 نفر تنزل يافته است.

کنیسا در کشور برمه

«موشه شموئيل» به عنوان مسئول كنيسا نيز از آمار دقيق يهوديان در برمه اطلاعي ندارد. اما اكثر يهوديان برمه در شهر رانگون مستقر هستند. جوان ترين عضو اين كنيسا پسر وي به نام «سامي» مي‏باشد كه به مدت يكسال در يكي از مراكز آموزشي علوم مذهبي در اسرائيل آموزش ديده است. براي مراسم مذهبي شبات به ندرت در اين كنيسا يك جمع ده نفره از مردان (عسارا) جمع مي‏شوند. اما اين كنيسا براي مراسم سال‏نو عبري (روش هشانا) و روزه بزرگ (كيپور) با استقبال فراواني روبروست. وي خود به عنوان مسئول كنيسا با زبان عبري آشنايي ندارد. او بسيار مايل به يادگيري اين زبان است اما فردي براي آموزش عبري در اين شهر وجود ندارد. علاوه بر آن بيش از بيست سال است كه يهوديان اين منطقه از داشتن رهبر مذهبي (راو) نيز محروم هستند.

«موشه شموئيل» در كنار خانواده خود در نزديكي كنيسا سكونت دارد. در گذشــته اين منطقه يهودي‏نشين بوده است. او با اجاره لوازم براي مراسم ازدواج و جشن‏ها امرار معاش مي كند.

آقاي شموئيل به عنوان مسئول كنيسا هميشه نگران اين مسئله است كه در صورت مهاجرت وي، كنيسا و تومارهاي تورات موجود در آن دچار چه سرنوشتي مي‏شوند، اما از جهتي خاطره مراسم برميصوا (جشن تكليف) پسرش تا حدي از نگراني‏ها مي‏كاهد. در اين جشن بيش از پانصد ميهمان حضور داشتند كه جمع كثيري از آنها را دوستان مسلمان و همسايگان تشكيل داده بودند.

اصلي‏ترين وظيفه «موشه» به عنوان مسئول اين كنيسا در برمه، پاسخگويي به نامه‏هاي ارسالي يهوديان از مناطق دوردست و ديگر كشورهاست. اكثر اين افراد به دنبال اطلاعاتي راجع به گذشتگان خود كه زماني در برمه ساكن بودند، مي‏باشند.

از اواخر قرن نوزدهم مشخصات كليه متولدين يهود برمه به ثبت رسيده است. اولين ثبت تاريخ ولادت مربوط به سوم اكتبر 1892 ميلادي (مطابق با 11/7/1271 هجري شمسي) مي باشد كه ذيل آن آمده است : «نسيم ساسون، فرزند مردخاي صالح (پدر) و موزله توو (مادر)، متولد مولماين». مولماين بندري است كه در گذشته محلي براي صدور چوب پاركت به شمار مي آمد.

وظيفه ديگر شموييل در برقراري ارتباط با افرادي است كه مايل به پرداخت

كمك‏هاي مالي به اين كنيسا مي باشند. به طور مثال چند سال قبل يك بازرگان اهل ژنو با پرداخت مبلغ چشمگيري در بازسازي كنيسا كمك نموده است. او براي مشخص بودن وضعيت مالي و موجودي اين كنيسا در برابر مقامات دولتي، براي هرگونه پرداختي ولو اندك، رسيد صادر مي‏نمايد.

در حال حاضر بيشـترين تلاش «موشه شموئيل» در جهت جلوگيري از خراب نمودن قبرستان قديمي يهوديان در شهر رانگون مي باشد. شهرداري در نظر دارد در راستاي يك سرمايه گذاري عظيم و اجراي قوانين گسترده ساخت و ساز، در اين مكان يك مركز تجاري احداث نمايد. البته در وراي اين طرح به هيچ وجه اهداف ضد يهودي وجود ندارد. چرا كه شهرداري در صورت امكان مايل به اجراي طرح فوق در املاك ديگر گروه‏هاي اقليت چون زرتشتيان، شيعيان، اهل سنت، هندوها و غيره نيز مي‏باشد. از 15 دسامبر 1997 تاكنون انجمن كليميان شهر رانگون مجاز به دفن متوفيات خود در قبرستان مذكور نبوه است. البته پروژه‏اي جهت احداث قبرستان جديد در خارج از شهر در دست مي‏باشد اما امكان اجراي آن به دلائل مادي مشكل به نظر مي‏رسد. احداث يك قبرستان جديد براي يهوديان متوفي حدود دوازده هزار مارك هزينه خواهد داشت و تامين اين مبلغ براي اين انجمن كوچك كمي مشكل است، صرفنظر از اين كه بر اساس اصول شرعي دين يهود، انتقال قبور متوفيان مجاز نيست.

myanmar synagogue



 

 

 

Back Up Next 

 

 

 

 

استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است.
.Using the materials of this site with mentioning the reference is free

این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند
لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید