لیورا سعید
تیر 1393

بــدون او هـرگز

بدون او نمی توانم زندگی کنم حتی یک ربع!
نبینمش نمی توانم روزم را شروع کنم،
هر جایی می روم او را هم با خودم می برم،
خیلی وابسته شم؛ اگر یک روز نبینمش انگار یک چیزی کم دارم،
طی روز مرتب به او سر می زنم،
حتی نیمه شب ها مرتب بیدار
می شوم و سری به او می زنم؛ تازگی ها دچار مشکل بدخوابی شده ام،
اگر مشکلی برایش پیش بیاید من دیگر حال خودم را نمی فهمم، دست خودم نیست، تا خوب و سرحال نبینمش آرام نمی گیرم،
وقتی با او هستم دیگر زمان و مکان، ارتباط با خانواده ام، روابط اجتماعی ام، حتی کارهای شخصی ام را فراموش می کنم،
او را در کنار خودم نداشته باشم مضطرب می شوم، کارهایم را درست انجام نمی دهم، اختلال حواس می گیرم، اما راستش را بخواهید تازگی ها بعد از ساعت ها با او بودن، به خاطر زمان هایی که صرف او کردم، احساس پشیمانی می کنم!

دنیای پیشرفته ی جدید، مسائل و پدیده های جدیدی را در پی دارد و راه حل های جدیدی را نیز
می طلبد. اینترنت، تلفن همراه، SMS ، ماهواره و ... از جمله این پدیده-های نوظهور هستند.
گستــرش و کاربــرد
تکنولوژی های نوین ارتباطی علاوه بر توسعه ی دانش و فن آوری، تسریع در رفاه فردی و اجتماعی، بهره وری در زمان و مکان، بر ذهنیت و هویت جوامع امروزی نیز تأثیر شگرفی گذاشته است. با پیشرفت روزافزون این راه های ارتباطی، در گذر از جامعه ی سنتی به یک جامعه ی پیشرفته، جوامع مختلف علاوه بر دارا بودن بسیاری از آسیب های اجتماعی (اعتیاد، خشونت، طلاق، بزهکاری، قماربازی، انحرافات و ... ) که از پیش موجود بوده، با آسیب های اجتماعی جدیدی روبه رو می شوند که به خاطر نداشتن سابقه و پیشینه در جوامع انسانی، به آنها
«آسیب های اجتماعی نوپدید» اطلاق می گردد. در واقع، استفاده ی ناصحیــح و نابه جا از این
فن آوری ها منجر به ایجاد پدیده های آسیب زای روانی و اجتماعی شده است که به آن «اعتیاد تکنولوژیکی» می گویند. اعتیاد تکنولوژیکی
می تواند به عنوان اعتیاد غیرشیمیایی (رفتاری) که شامل تعامل انسان و دستگاه است، تعریف شود.

آسیب های اجتماعی نوپدید:
1. اعتیاد به اینترنت شامل : پرسه زنی اینترنتی، آزار و مزاحمت اینترنتی، اعتیاد به شبکه های مجازی مثل Face Book ، اعتیاد به چت کردن، جرم سایبری (سؤاستفاده از اطلاعات مثل هک کردن)، سایبرسکس (ارتباط جنسی در فضای مجازی) و ...
2. اعتیاد به تلفن همراه
شامل : اعتیاد به SMS و Bluetooth و ....
3. اعتیاد به ماهواره
4. اعتیاد به بازی های رایانه-ای

به عنوان مثال اینترنت یکی از مواردی است که به دلیل استفاده ی نامناسب از آن، آسیب های بسیاری را در پی داشته است. طبق آمار از نظر تعداد کاربران اینترنتی، ایران رتبه ی اول را داشته و 28 تا 35 میلیون کاربر در کشور وجود دارد که درصد زیادی از آنان را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند. اینترنت صحنه ی فرهنگی و اجتماعی است که فرد خود را در موقعیت های متنوع، نقش ها و
سبک های زندگی قرار می دهد. در این فضای عمومی، مهارت فرهنگی جدیدی لازم است تا بتوان با تنظیمات نمادین بازی کرد. پایگاه شخصی نمونه ای مدرن است که کاربر اینترنت به وسیله ی آن، خود را برای مخاطبان جهان معرفی
می کند و در این معرفی، برای بیان افکار، احساسات، علائق و آراء از متن متناسب، گرافیک، صدا و فیلم استفاده می کند. «میلر» در اهمیت پایگاه شخصی و پیوندهای آن
می گوید : «به من بگو لینک هایت چیستند تا بگویم چه شخصی هستی؟»
اعتیاد به اینترنت هم مثل اعتیاد به تماشای تلویزیون، کشیدن سیگار یا انجام دادن فعالیتی خاص، در ابتدا کم خطر به نظر می رسد اما به هر حال در صورت بی توجهی به آن، تبدیل به یک اعتیاد واقعی
می شود.
از معمول ترین معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت می توان به مواردی نظیر افت تحصیلی شدید، بالا رفتن دامنه ی تنش های عصبی، کاهش فعالیت های اجتماعی و معاشرت با اشخاص یا گروه های بزرگتر، قانون گریزی، عدم مسئولیت پذیری در خانواده، اضطراب، افسردگی، خشونت بیش از حد، ابتلا به سردردهای عصبی، هویت نامشخص و تغییر عادات رفتاری اشاره کرد.
Face Book نیز، به رغم ایجاد ارتباط بین فرد و دوستان متعدد، احساس تنهایی و نارضایتی از زندگی را افزایش می دهد. فرد به جای ارتباط واقعی و رو در رو با دوستان خود، وقت خودش را با Face book می گذراند و در واقع کیفیت دوستی را فدای کمیت
می کند.
طبق تحقیقی که دکتر آندری آسن متخصص روانشناسی تحت عنوان «اعتیاد به Face Book » در دانشگاه برگن نروژ انجام داد به این نتیجه رسید که وابستگی به Face Book در افرادی که اضطراب بیشتری دارند و از نظر اجتماعی احساس عدم اطمینان می کنند بیشتر است. احتمالاً علت این امر آن است که افراد مضطرب از طریق یک رسانه ی اجتماعی راحت تر از برخورد رو در رو می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. متأسفانه از آنجا که Face Book به یک ابزار روزمره مثل تلویزیون تبدیل شده برای بسیاری از مردم مشکل است، قبول کنند که به این رسانه ی اجتماعی مبتلا شده اند. اما
بررسی های دکتر آندری آسن نشان می دهد که علایم اعتیاد به Face Book شبیه به اعتیاد به مواد مخدر، الکل و مواد شیمیایی است.
مشابه آن، بسیاری از معتادان به تلفن همراه افرادی با اعتماد نفس پایین هستند و در روابط اجتماعی خود مشکل دارند و احساس
می کنند باید دائم با دیگران در تماس باشند. خاموش کردن تلفن برای آنها اضطراب، حساسیت، اختلال خواب و بی خوابی، حتی لرز و مشکلات گوارشی می آورد.
درباره ی مفهوم وابستگی و اعتیاد به این پدیده های نوظهور می-توان گفت که زیربنای فیزیولوژیک یکسانی بین اعتیاد دارویی و اعتیادهای رفتاری وجود دارد. به شکل مشابهی تکرار
این رفتارها، موجبات ترشح
نوراپی- نفرین را در مغز فراهم می-آورد. مطالعات نشان داده اند افرادی که مشکل وابستگی شیمیایی دارند وقت بیشتری را در هفته صرف اینترنت می کنند تا کاربران وابسته ی غیرشیمیایی.
بنابراین از نظر علمی و در بحث از آسیب شناسی روانی، هیچ تفاوتی بین یک فرد معتاد به اینترنت، Face Book یا SMS و به طور کلی فن-آوری های جدید با یک فرد معتاد به مواد روان گردان وجود ندارد.


می بینید که شیوه های اعتیاد در عصر حاضر تغییر پیدا کرده و دیگر محدود به سیگار، مواد مخدر و مشکلات اخلاقی نیست. اعتیاد همیشه به آن معنایی که ما تصور می کنیم نیست. استفاده ی افراطی از هر چیز می تواند به صورت اعتیاد بروز پیدا کند. در این حالت، فرد مرتب احساس می کند به شیوه ای باید نیاز روانی خود را برطرف کند.
در حقیقت، فرد میل به درک شدن توسط دیگری دارد که در علم تحلیل رفتار به آن «نوازش»
می گویند. انسان به امید نوازش دادن و نوازش گرفتن (تبادل عشق) به دنیا می آید. انتخاب کلمه ی نوازش، به نیاز اولیه نوزاد برای لمس شدن مربوط می شود. ما به عنوان افراد بزرگسال هنوز در کاوش تماس جسمی هستیم ولی یاد می گیریم که شکل های دیگر درک حضور دیگری را جانشین لمس جسمی کنیم؛ یک تبسم، یک تعریف و تمجید، حتی یک اخم و ترشرویی نشان می دهد که حضور ما درک شده است.
نیاز انسان به نوازش بر مبنای عطش او برای دیده شدن، مورد توجه قرار گرفتن و به حساب آورده شدن است که از احساس حقارتی سرچشمه می گیرد که به گفته ی آدلر (روانشناس اتریشی) با آن به دنیا می آید. براساس این عقده ی حقارت، انسان تصمیم
می گیرد که خلاءهای روانی خود را پر کند. به این ترتیب بسیاری از کارهایی که در زندگی انجام می دهد در راستای گرفتن توجه و اثبات خود است. انسان هنوز امیدوار است که مسئله ی اساسی که در دوران کودکی اش حل نشده و باقی مانده را حل کند؛ یعنی عشق
بی قید و شرطی که در آن دوران به دست نیاورده را بالاخره از کسی، چیزی یا موقعیتی بگیرد.
آیا می توانید به مدت دو ساعت در جایی تنها، بدون حضور شخص دیگری یا صدای دیگری و بدون انجام هیچ کاری باقی بمانید؟ معمولاً افراد به محض این که تنها می شوند، رادیو، تلویزیون یا موزیک را روشن کرده، به سراغ تلفن می روند، وارد اینترنت
می شوند، سوت می زنند یا شعری را زمزمه می کنند و ... این نشان
می دهد که انسان با «خود»ش راحت نیست و از مواجه شدن با خود و شنیدن صدای درونش هراس دارد. مواجه شدن با خود برای بسیاری از افراد دردناک است. خود واقعی آنها ترس ها، نگرانی ها، غم ها و خشم-هایی دارد که اگر با آنها رو به رو شود احساسات بدی را تجربه می-کند.
در تحقیقی، محققان دانشگاه مریلند از 200 دانشجو خواستند تمام انواع رسانه ها را برای یک روز کامل کنار بگذارند، محققان پس از 24 ساعت متوجه شدند که در بسیاری از آنها نشانه های ترک دارو، نیاز و تشویش دیده می شود و
نمی توانند بدون وجود رسانه ها عملکرد خوبی داشته باشند.
اولین آسیب ها در هر
خانواده ای از اینجا نشأت می گیرد که فرد چون قادر به پر کردن خلاءهای نوازشی خود نیست، پناه به غیر خود می برد. فرد معتاد به مواد یا الکل، آدم وابسته ای است. او اگر مواد یا الکل را انتخاب نمی کرد، چیز دیگری را انتخاب می کرد که برای کسب لذت و فرار از مواجه شدن با واقعیت های خود به آن وابسته باشد مثل کار، پول، دوست، جنس مخالف، غذا، اینترنت و ...
فرد معتاد به Face Book به قصد گرفتن توجه و تأیید وارد شبکه می شود اما نه تنها توجه و تأییدی را که می خواهد به دست نمی آورد بلکه دچار خستگی و نارضایتی از زندگی می شود. به راستی آیا احساسات، عواطف و هیجانات انسان از طریق رسانه های مجازی به دیگری منتقل می شود؟! دکتر جوآنا لیپاری یکی از روانشناسان دانشگاه کالیفرنیا
می گوید: «من نمی توانم تصور کنم که کسی بیش از یک ساعت در روز به Face Book نیاز داشته باشد.»
به این ترتیب، با حذف
شیوه های سنتی گفتگو، حذف تماس های رو در رو و چشم در چشم، طبیعی است که دوست برای دوست وقت دیدار یا صحبت ندارد اما هر یک به تنهایی وقت دارند ساعت ها پای مانیتور بنشینند و به آن صفحه مجازی خیره شوند؟!
طبیعی است که همسران در خانه برای یکدیگر وقت نمی گذارند اما هر یک به تنهایی ساعت ها با گوشی تلفن خود بازی می کنند، در سایت ها و شبکه ها می چرخند یا تا پاسی از شب پای ماهواره می نشینند و...؟!
طبیعی است که والدین به بهانه-ی سرگرم کردن کودک خود، او را به بازی های رایانه ای عادت داده و طبیعی است که نوجوان برای کسب هویت و استقلال و دوری از بحث با والدین خود به اینترنت و Face Book پناه می برد؟!
و شاید بتوان گفت طبیعی است که حضور و نقش جوانان و نوجوانان در سازمان ها و نهادهای اجتماعی به خاطر همین پدیده های جدید ارتباطی کمرنگ شده است؟!
ممکن است هر تکنولوژی یا وسیله ی مدرنی که وارد سیستم زندگی ما می شود به همراه خود دفترچه ای برای طرز استفاده از آن داشته باشد اما فرهنگ استفاده از آن، متأسفانه دفترچه ندارد!
ما ناگزیریم تکنولوژی را بپذیریم. بهره گیری از این شیوه های ارتباطی جدید اجتناب ناپذیر است اما اگر عالمانه و سنجیده، آن را با فرهنگ خود همراه نکنیم، آنها ما را با فرهنگ خود همراه کرده و تغییر خواهند داد. 

از معمول ترین معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت می توان به مواردی نظیر افت تحصیلی شدید، بالا رفتن دامنه ی تنش های عصبی، کاهش فعالیت های اجتماعی و معاشرت با اشخاص یا گروه های بزرگتر، قانون گریزی، عدم مسئولیت پذیری در خانواده، اضطراب، افسردگی، خشونت بیش از حد، ابتلا به سردردهای عصبی، هویت نامشخص و تغییر عادات رفتاری اشاره کرد.
 





	استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است. .Using the materials of this site with mentioning the reference is free این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید