نشریه
پروازشماره 47 مرداد 1396
مطلب
حاضر در نشریه‌ی اهوا شماره‌ی 50 -فروردین 96- به چاپ رسیده است.
کشور چین1 در شرق قاره‌ی آسیا واقع شده است. کشوری که بیش از 1/3 میلیارد انسان
را در خود جای داده است و لقب پرجمعیت ترین کشور دنیا را با خود یدک می‌کشد. چین در
طول تاریخ تحت‌تأثیر مذاهب و مکاتب فکری مختلفی بوده است؛ که در این بین یهودیان
با تاریخچه‌ای طولانی یکی از کهن‌ترین اهالی این دیار به شمار می روند. سابقه‌ی
سکونت آن‌ها در این کشور به قرن هفتم یا هشتم میلادی می‌رسد که در آن زمان عده‌ای
از بازرگانان یهودی در مسیر جاده ی ابریشم به چین راه یافتند و در شهری در
منتهی‌الیه غرب چین ساکن شدند.آن‌ها در سال 960 میلادی رسما به عنوان سکنه‌ی شهر
پذیرفته شدند. جمعیت جامعه‌ی یهودیان که از قرن هشتم در آن شهر مستقر شدند در قرن
17 به پنج هزار نفر رسید. هم‌چنین حدود 18000 یهودی که در پی انقلاب سال 1917 به
روسیه مهاجرت کرده بودند در شهر شانگهای2 ساکن شدند. و عده‌ی زیاد دیگری در زمان
جنگ جهانی دوم برای فرار از آتش جنگ که روز به روز شعله ورتر می‌شد، از آلمان،
لهستان و اتریش به این کشور پناهنده شدند.
پس از پایان جنگ و در اوایل دهه 1960 بسیاری از آن‌ها از چین مهاجرت کرده و به سایر
نقاط جهان رفتند.
در
زمان پایه‌گذاری جمهوری خلق چین3 در سال 1949 عده‌ی بسیار کمی از یهودیان، با فرهنگ
و دین خود آشنایی داشتند و شماری از آن‌ها حتی از یهودی بودن خود نیز مطلع نبودند!
در قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم جامعه‌ی جهانی خَباد4، که وظیفه‌ی کمک و یاری
رساندن در زمینه‌های مختلف مذهبی به یهودیان سراسر جهان را بر عهده دارند، به
جامعه‌ی یهودی چین خدمات شایانی را در زمینه ی
شناخت یهودیت ارائه کردند. در سال 2007 جامعه ی سفارادی شانگهای موفق به تاسیس
رستوران کاشر و کلاس‌های آموزش دینی برای کودکان و بزرگسالان شدند. در بیجینگ5 نیز
امروزه جامعه ی خباد فعالیت ویژه‌ای دارد؛آن‌ها خدمات خود را از آوریل سال 2001 به
یهودیانی که به منظور تجارت و یا تفریح به آن شهر مسافرت می‌کنند، نیز می‌شود. در
زمان حاضر جامعه‌ی یهودی در چین از حضور رهبر مذهبی و ناظر کشروت موادغذایی
بهره‌مند است که در این میان می توان Rabbi Ephraim Bezalel را نام برد.
کنیسایOhel Moshe در سال 1920 توسط یهودیان روسی‌تبار که به این کشور مهاجرت کرده
بودند ساخته شد.
هم‌چنین کنیسای Ohel Rachel از مشهورترین کنیساهای
شانگهای است که شخصی به نام یعقوب الیاس ساسون6 در سال 1921 به یاد همسرش راخل این
محل را بنا کرد. او هم‌چنین در سال 1900 کنیسای دیگری را در هنگ کنگ به نام Ohel
Leah
به یاد مادرش ساخته بود. به مرور شش کنیسای دیگر در شانگهای ساخته شد. موزه‌ی
پناهندگان یهودی در سال 1927 به عنوان بزرگ‌داشت مرحله‌ای از تاریخ که پناهندگان
یهودی7 در شانگهای زندگی می‌کردند، ساخته شده است. این موزه در سال 2008 مورد مرمت
و بازسازی قرار گرفت و دوباره گشایش یافت.
شایان ذکر است امروزه موزه‌ی کوچکی مربوط به یهودیان در شهر کایفنگ8 وجود دارد و
دولت چین در این شهر مراکز توریستی ساخته است که یهودیان از آنجا دیدار و از کنیسا
ی قدیمی و چند آثار باقیمانده که در موزه‌ی شهر نگهداری می شود بازدید می کنند.
در عصر حاضر تعداد یهودیان این کشور به دلايل مختلفی روز به روز در حال کاهش است؛ و
هر چند که آمار دقیقی از جمعیت یهودیان چینی موجود نیست، تعداد آن‌ها حدود 2000 تا
3000 نفر تخمین زده می‌شود که عمدتا در شانگهای و بیجینگ متمرکزند. امروزه 500 تا
1000 نفردر شهر کایفنگ، خود را از نوادگان یهودیان می‌دانند و سعی دارند با جامعه‌ی
یهودی جهانی ارتباط برقرار نمایند. البته فقط 40 تا 50 نفر از آن‌ها در
فعالیت‌های جمعی شرکت می‌کنند و بقیه هویت دینی ندارند.
1– China
2– Shanghai
3– People republic of china
4– Chabad
5– Bejing
6– Yacob Elias Sasoon
7– Jewish Refugees Museum
8– Kaifeng
منابع:
https://en.wikipedia.org
http://www.chabadbeijing.com
http://www.jewsofchina.org
