نشریه پرواز شماره 53 تیرماه 98

عصر سه‌شنبه 24 اردیبهشت به تماشای دو فیلم »غلامرضا تختی«(کارگردان: بهرام توکلی، تهیه کننده: سعید ملکان) و مستند »شهسوار« (کارگردان: علی شاه‌محمدی، تهیه‌کننده: هارون یشایایی) نشستم. هر دو فیلم به فراز و فرود زندگی این قهرمان می‌پردازند. این واقعیت که تختی یک انسان بود، نه فرشته و قدیس، و این‌که او هم دچار مشکلات شخصی و اجتماعی بسیار شد، و البته اشتباهاتی هم کرد، به مذاق اکثر »ایرانی جماعت«ها خوش نمی آید. چرا که قهرمان و اسطوره ی ملی آن‌ها باید از بدو تولد، سراسر حماسه و مردانگی و سخاوت و توانایی و موفقیت و... خلاصه تمام خصلت های نیک باشد و تمام لحظات زندگی‌‌اش تا آخر عمر فقط در حال پرواز و اوج‌گیری – و نه فرود- باشد. این قهرمان در نگاه »ایرانی جماعت« لزوما باید دشمن هم داشته باشد، دشمنی که همواره با او بجنگد و مسبب مشکلاتش باشد و سرانجام »شهید« شود تا مرگش نیز شکل اسطوره ای داشته باشد.
اما نه تختی به راستی چنین بود و نه این فیلم ها این چنین نشانش دادند. او در کنار پهلوانی و خصایل نیک، درگیر مسائل شخصی و اجتماعی و حتی سیاسی بود و به علت عدم آگاهی و هوشیاری لازم نسبت به وقایع اجتماعی، ناکامی های بسیار داشت که چنان‌چه حداقل به مشورت های دوستان گوش می سپرد احتمالا چنان سرانجام تلخی نداشت که در سن 37 سالگی و با داشتن فرزندی 4 ماهه، ناامیدانه دست به خودکشی بزند.
هر دو فیلم، تابوی سیاه و سفید بودن مطلق بازیگران اسطوره ای را می شکنند و واقعیت عریان را تا حد امکان به نمایش می گذارند. و شاید یک علت اقبال کم تماشاگران نیز همین باشد، که عامه ی مردم، تخیلات و باورهای خود را بیش از واقعیات خریدارند.
فیلم «غلامرضا تختی» بنابر ماهیت داستان سینمایی خود، فیلمی تقریبا خوش ساخت است که روایت های مستند را بازسازی و با چسب داستان پردازی به هم وصل می کند و زندگی تختی را از کودکی تا مرگ بدون اغراق نمایش می دهد و می توان آن را فیلمی موفق (در حد شرح یک زندگی) دانست.
مستند »شهسوار« که در بخش سینمای »هنر و تجربه« اکرانی محدود دارد، همان گونه که از عنوانش پیداست، داستان پردازی را رها کرده و با مصاحبه با نزدیکان و افراد مرتبط با تختی، و نیز استفاده از فیلم های آرشیوی و اسناد تاریخی، زندگی حرفه ای و تا حدی شخصی تختی را واکاوی می کند. این فیلم همانند یک پرونده، گزارشی تقریبا مفصل از آن‌چه که لازم است درباره تختی دانست ارائه می کند. البته در صحنه‌هایی نه چندان حرفه‌ای به بازسازی اجمالی گوشه هایی از رفتار تختی می پردازد که بازیگر نقش تختی چندان بازی موفقی نسبت به فیلم «غلامرضا تختی» ندارد، و شاید این از بدشانسی سازندگان این مستند باشد که یک فیلم سینمایی با همان موضوع تدوین و از دو ماه قبل اکران عمومی شده و شرایط مقایسه و نوعی رقابت را ایجاد کرده است.
در نهایت می توان گفت که فیلم »غلامرضا تختی« روایتی قابل قبول از این چهره به دست داده است و مستند «شهسوار» نیز از صحنه های آرشیوی و واقعی بهره برده که امتیازی است که فیلم قبل فاقد آن است و جهت نگاه محققانه، »شهسوار« اثری با ارزش تر محسوب می‌شود. لازم به یادآوری است که کیارش یشایایی در تدوین و رامیار بهزادی در موسیقی این فیلم نقش داشته اند.
دیدن هر دو فیلم را به علاقمندان تختی و/یا تاریخ معاصر توصیه می‌کنم.
 





	استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است. .Using the materials of this site with mentioning the reference is free این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید