فروختن یوسف به کاروان اسماعیلئان

فروختن یوسف به کاروان اسماعیلئان
برفتند اخوان او زان زمین		بسوی شخم دل زیوسف بکین
برای چرانیدن گله ها		که اندر شخم گله ها بد رها
ولی ماند یوسف به نزد پدر		بدو گفت یعقوب هان ای پسر
تراده برادر بصحرا شدند		برای نگهداری گوسفند
بیا نزد اوشان فرستن ترا		که احوال ایشان بیاری مرا
هم از تندرستی آن ده پسر		هم از گله ها بهرم آری خبر
بدو گفت یوسف که من چا کرم		بفرمایشات تو فرمان برم
پدر توشه ره بسی دادیش		زوادی حوران فرستادیش
چو یوسف بشهر شخم آمدی		در آنجا ندید او زاخوان ردی
همی گشت حیران در آن جایگاه		بناگاه یک مرد دیدش براه
بدو گفت آن مرد جوئی کرا		چه گم گشتگان مینمائی چرا
ورا گفت یوسف که اخوان من		بدند اندر این جایگه چند تن
ندانم که اکنون کجا رفته اند		برای چرانیدن گوسفند
من اخوان خود را کنم جستجو		گرت آگهی هست از اوشان بگو
بگفتا در اول به اینجا بدند		شنیدم به دوتان روانه شدند
پس آنگاه یوسف به دوتان شتافت		که اخون خود را در آنجا بیافت
چو دیدندش از دور اخوان ورا		که اندر تنش بود مخمل قبا
بگفتند این صاحب خوابهاست		که اندر سرش پادشاهی هواست
بیائید او را در اینجا کشیم		تنش را به یک چاهی اندر کشیم
پدر را بگوئیم او مرده است		و یا اینکه گرگی ورا خورده است
به بینیم تا خواب او چون شود		چو از کالبد جانش بیرون شود
چو روبن زاخوان شنید آنچنان		رهانید اورا زمرگ آن زمان
بگفتا نباید ورا ریخت خون		چنین افکنیمش بچاهی درون
زما کی پسند و چنین کردگار		که ریزیم خون ورا آشکار
بدل بود روبن چنین چاره ساز		که اورا رساند به یعقوب باز
چو اخوان خود دید یوسف زدور		دوان گشت تا پیش شان با سرور
چو یوسف به نزدیک اخوان شدی		امیدش از اوشان نوازش بدی
ولیکن شدی کار برعکس آن		گرفتندش آن طفل را در میان
بگفتند با او سخنها درشت		زدندش بچوب و بسیلی و مشت
وی از دیدگان اشک میریختی		بدامان یک یک در آویختی
بنزدیک هر یک که بردی پناه		بمشتی بیند اختندش براه
چو بی تاب و بی طاقت و توش شد		بیفتاد بیهوش و خاموش شد
چو لابه نشد نزدشان کارگر		بکندند مخمل قبایش زبر
بچاهش فکندند پس با شتاب		که می بود آن چاه خالی زآب
چو او را بچاه اندر انداختند		پس آنگه بخوردن به پرداختند
برفتند آنگه بنزدیک خوان		شدی اندر آن وقت روبن نهان
که چون دور گردند اخون زراه		برآرد بدانگاه یوسف زچاه
به پنهانی از چاه برهاندش		بنزد پدر پس فرستاندش
بناگاه شد کاروانی عیان		که بودی از آن سمعیلئان
زگلعد می آمدند اشتران		کتیرا و بلسان بدی بارشان
که آنها سوی مصر عازم بدند		پسرهای یعقوب آگه شدند
بگفتا یهودا به آن دیگران		منم از چنین کار بس دل گران
که کوچک برادر بمیرد بچاه		چگونه کشم بار این سان گناه
بما فائده چیست از خون او		به بخشیم بر جان محزون او
برآریمش از چاه در این زمان		فروشیم بر اهل این کاروان
که او در حقیقت برادر بماست		بچاه اندرون مردنش نارواست
شنیدند پند یهودا همه		ببالا کشیدند یوسف زچّه
دلش را به ظلم و ستم سوختند		به بیست پاره نقره بفروختند
خریدند او را سمعیلئان		سوی مصر گشتند فوری روان
نهادند یوسف بروی شتر		همی اشک می ریخت مانند در
به بردند در مصر آن خوب را		عزیز دل و جان یعقوب را
چه روبن سوی چاه برگشته بود		بدیدی که یوسف در آن چه نبود
چو دید آنچنان جامه اش چاک کرد		بشد نزد اخوان بسر خاک کرد
بگفتا که یوسف نباشد بجا		چه چاره نمایم روم من کجا
گرفتند خود را همه بی خبر		بگفتند ناله ندارد ثمر
زیوسف قبائی که بد نزدشان		بخون بز آلوده کردن آن
ببردند نزد پدر آن قبا		که این را زره یافتیم ما
تو بشناس این جامه از مال کیست		زیوسف بود یا که از دیگریست
نگه کرد یعقوب مخمل قبا		که در خون بد آلوده سرتا بپا
چو بشناخت بگرفت آن را بدست		بگفتا که این جامه از یوسف است
نشانی چنین می دهد این قبا		که گرگی بصحرا دریده ورا
ببارید یعقوب از دیده خون		همیگفت بی او چه سازم کنون
همی دید مخمل قبای پسر		ببوسید گاه و گهی زد بسر
همه جامه هایش به تن چاک کرد		زداغ پسر او بسر خاک کرد
چه کردی بتن جامه ها پاره پار		پلاسی بپوشید یعقوب زار
همی گفت با سوز و اندوه و آه		چرا من فرستادم اورا براه
دریغ از قد سرو بالای او		دریغ از جمال دلارای او
دریغا که عمرش به پایان رسید		دریغا که گرگش بصحرا درید
دریغ آن همه عقل و هوش و کمال		دریغ آن منور تر از مه جمال
دریغ از جوان برازنده ام		دریغا که او رفت و من مانده ام
همی کرد ناله همی می گریست		همی گفت چون من ستم دیده کیست
زنان با پسرهاش برخواستند		به تسلیه اش خواهش آراستند
تسلی نه پذیرفت و می کرد شور		بگفتا روم نزد یوسف بگور
نمی کرد یک ذره از ناله کم		از آن پس همی زیست با حزن و غم