رحمن دلرحيم
خرداد 85
پس از روزشماري هفت هفته بالاخره عقربه زمان بر روي ششم ماه
عبري فرخنده و جاويد «سيوان» قرار ميگيرد و عيد شاووعوت فرا ميرسد.
در سال 2448 عبري، 3318 سال قبل واقعهاي بس عظيم و اعجازانگيز در دنيا اتفاق افتاد و ديگر هم تكرار نشد.
قوم يهود به رهبري سالار پيامبران يهود، حضرت موسي (ع) با آمادگي قبلي در پاي كوه مقدس سينا (كه كوتاهترين كوههاي آن ديار بود براي آموزش تواضع و فروتني) به صورت لشكرهاي منظم و با حفظ مقام و مكان ايستادند. مريضهاي بستري و افيلجها و كور و كرهاي ديروز همه سالم و تندرست در رديف بقيه شركت جستند، كليه افراد قوم يهود در نهايت طهارت و امنيت سراپاگوش و آماده شنيدن براي نداي خالقشان بودند. در موقع طلوع فجر، رعد و برق در سراسر بيابان (جايي كه در تملك انساني نبود) طنين انداخت و ابر غليظ تمام كوه را پوشاند و آواز كرنا فضا را پر كرده و زمين و زمان را به لرزه درآورد. آن گاه دگر بار سكوت و آرامش بر همه جا مستولي گرديد، ديگر صدايي شنيده نميشد همه كس و همه چيز در سكوت مطلق به سر ميبرد كه ناگهان سخنان آسماني باقدرت شگرف از كران تا كران جهان به گوش رسيد:
1- من خدا، خالق تو هستم.
2- براي تو معبودان ديگري نباشد.
3- نام خدا را بيهوده بر زبان مبر.
4- شبات (شنبه) را ياد كن و (قوانين) آن را رعايت نما.
5- پدر و مادرت را احترام نما.
6- قتل مكن.
7- زنا مكن
8- دزدي مكن.
9- شهادت دروغ مده.
10- حسادت مورز.
نحوه تجلي خداوند در كوه سيناي در متن تورات مقدس (سفر خروج فصل 19) تصوير شده است.
هر چند كه درك اين مطلب (ديده شدن صداها) براي اذهان مشكل است.
(تمام قوم صداها را ميديدند سفر خروج 18: 20) در روايات يهود درباره كيفيت تجلي الهي به گونهاي بحث ميشود كه اين واقعه به عنوان يك مفهوم جهاني و نه منحصر به قومي خاص مطرح ميگردد. به عنوان مثال گفته شده است كه واقعه اعطاي كلام خداوند در بيابان واقع شد و بيابان به خصوص در آن دوره تحت تملك هيچ حاكم و قومي نبود و ملتي نميتوانست ادعا كند كه قوانين خداوند تنها براي گروه خاصي از انسانها صادر گشته است و همچنين گفته شده است كه نداي پروردگار به طور معجزهآسا و همزمان به كليه زبانهاي موجود آن دوران شنيده شد تا تمام ملل دنيا قادر به درك مستقيم كلام خالق خود باشند. عيد شاووعوت گرچه از نظر زماني كوتاهتر از عيد پسح (فطير) و عيد سوكوت (سايبانها) ميباشد ليكن از لحاظ كيفي پيامآور توحيد و در حقيقت روز تولد دين يهود است. قوم يهود پس از تحمل 210 سال بردگي جسمي و فكري در نيمه ماه عبري نيسان از مصر خارج گشت پس از مشاهده معجزات الهي در طي حركت در بيابان مباني اعتقاد خويش به خدا را محكمتر ساخته در اوائل ماه عبري سيوان آماده قبول تورات شد. با نزول تورات رسوبات فكر بردگي زدوده شد و آلام ناشي از 210 سال كار سخت توانفرسا درمان پذيرفت. اگر پسح سرآغاز آزادي از بردگي است عيد شاووعوت معرف كيفيت آزادي تحت لواي قانون و اخلاق ميباشد. بعد از اين واقعه بنياسرائيل به صورت اولين جامعه موحد و يكتاپرست تشكيل شد. چنانچه به فرمانهاي خداوند به دقت توجه كنيم همه اين فرمانهاي جهان شمول و عام است و هيچ نژاد، قوم يا قبيلهاي در آن مطرح نيست توحيد ناب و خالص است و هيچ پيرايه قوم گرايانهاي در آن وجود ندارد و خداوند فرمانهاي خود را براي عالميان و آدميان صادر كرده است.
اگر به آيه اول فصل بيستم كتاب خروج كه شروع ده فرمان است توجه كنيم ميفرمايد: يعني خداوند (كُل) اين مطالب (دهفرمان- تورا) را اين چنين كلام فرمود».
رَشي (بزرگترين مُفسر كتب مقدس) در تفسير اين آيه ميگويد كه كلمه بن (كُل) و تمام، در اين جا به معناي آن است كه مجموعه ده فرمان تماماً به يك باره و به صورت يك كلام واحد از جانب خداوند صادر گشت. امري كه هرگز و به هيچ وجه از هيچ انساني ساخته نيست و اين يكي از معجرات اعطاي تورا در كوه سيناي بود. هدف از بيان اين موضوع، تنها نشان دادن قدرت خداوند در بيان يك باره دهفرمان نيست. بلكه منظور اصلي آن است كه نشان داده شود اصولاً مجموعه دهفرمان تورات، كه اساس تعاليم تورات را تشكيل ميدهند، همانند نحوه اعلام آنها، تماماً يكپارچه هستند و يك قصد واحد الهي را براي جامعه بشري عنوان ميكنند.
كلمه بن (كُل) كل و تمام به دو معنا به كار ميرود اول آن كه عبارت «كُل» به معناي جمع شدن چندين جزء متفاوت است. مفهوم دوم اين است كه تمام اجزاي يك مجموعه با يكديگر وابسته و يكي هستند و به همين دليل نميتوانند تحت يك عنوان جمع شوند. همين معناي دوم است كه «رَشي» آن را مقصود اصلي خداوند از به كار بردن كلمه بن (كل) در رابطه با فرمانهاي تورات ميداند. بنياسرائيل در واقعه شاووعوت و در پاي كوه سيناي به طور يك صدا تمامي اصول و احكام تورات را پذيرفتند و متعهد به اجراء «كُل» آنها شدند در تورات سفر خروج فصل 19 آيه 8 آمده: عالذع بن رلح اتسع عافدقع بن فصق سزق ر"ذلصر «يعني كُل آن قوم با يكديگر جواب دادند و گفتند: كل آن چه كه خداوند فرموده است انجام ميدهيم» عيد شاووعوت برخلاف ساير اعياد، ميصواهايي (فرمان يا احكام الهي) خاص همانند خوردن فطير يا ساختن سوكا (سايبان) را به همراه ندارد اما در حقيقت مهمترين ميصواي اين عيد همان مطالعه تورات و تعمق در فرمانهاي آن ميباشد.
اسامي مختلف عيد شاووعوت :
1- (شاووعوت): متداولترين نام اين عيد همان شاووعوت است كه معناي فارسي آن «هفته ها» ميباشد. اين عيد بدان جهت با اين نام خوانده ميشود كه درست هفت هفته بعد از شمردن «عُومِر» كه از شب دوم پسح شروع ميگردد جشن گرفته ميشود. در تورات مقدس سفر تثنيه فصل 16 آيه 9 آمده: هفت هفته براي خود بشمار، در ابتداي نهادن داس در محصول خود، شمردن هفت هفته را شروع كن و عيد هفتهها را به درگاه خداي خالقت نگاهدار. شاووعوت تنها به معني «هفتهها» نيست بلكه به معني «سوگندها» نيز ميباشد. اين نام نموداري از سوگندهاي متقابل بين خداوند و فرزندان اسرائيل ميباشد كه در روز نزول تورات هر دو سوگند ياد نمودند كه تا ابد نسبت به هم وفادار باشند.
2- (هقاصير) عيد درو: در سرزمين مقدس اين عيد با فصل درو گندم مصادف ميشد اولين محصول خرمن تازه به صورت دو قرص نان سفيد به حضور الهي اهداء ميگرديد. در سفر خروج فصل 23 آيات 16 و 19 آمده: «و در عيد درو، نوبرانه محصولاتت را كه در كشتزار كاشتهاي، اولين نوبرانه زمينت را به خانه خداوند خالقت تقديم كن ....»
3- (يوم هَبيكوريم) عيد اهداء نوبر ميوهجات. در روزگاران پيشين كه معبد مقدس آباد بود با اتمام درو غلات و جمعاوري محصولات درختان، هديهاي به نام بيكوريم به عنوان سپاس و قدرداني از مراحم الهي به معبد ميآوردند. در سفر اعداد فصل 28 آيه 26 آمده : «در روز تقديم نوبرانه، وقعي ه شما هديه آردي به حور خداوند تقديم ميداريد، در زمان شاووعوت براي شما اجتماع مقدس باشد».
4-(زَمن مَتَن توار): روز شنبه ششم ماه عبري سيوان 2448/ (3318 سال قبل) خداوند ده فرمان را از كوه سيناي شنواند. در كتاب نماز اعياد آمده: كه در موقع نماز شاووعوت اين عيد با عبارت «زمان اعطاء تورات» نام برده ميشود.
5-(عَصِرِت): «اجتماع با شكوه» در كتاب ميشنا و تلمود عيد شاووعوت به نام «عصرت» به معني «اجتماع باشكوه» يا «اختتام عيد» ناميده شده است. همانطوري كه «شميني عَصِرِت» خاتمه عيد سوكوت را اعلام ميكند. شاووعوت نيز در حقيقت دنباله و خاتمه عيد پسح به شمار ميآيد علاوه بر اين در ميشناي روُش هَشانا فصل اول آمده: در عصرت «سرنوشت ميوه هاي درختي تعيين ميشود».
در پايان اشارهاي مختصر به مراسم عيد شاووعوت ميشود:
1- رسم است كه شب اول شاووعوت با تجمع در كنيساها تا صبح بيدار و با خواندن متون ترتيب داده شده در سيدورهاي (كتاب نماز) مختص به اين شب براي فرا رسيدن روز شاووعوت و اعطاي تورات انتظار ميكشند.
2- در بعضي از جوامع يهودي مرسوم است كه روز شاووعوت محيط كنيسا را با گل و سبزه مزين نموده. انجام اين كار به دو علت است اول آن كه اين روز، روز داوري درختان ميوه است و دوم به يادبود كوه سيناي كه اطراف و جوانب آن در روز شاووعوت از سبزه و گياه پوشيده شده و مراتع سبز و خرمي را به وجود آورده بود.
3- در روز شاووعوت، موقعي كه ده فرمان آسماني از روي تورات قرائت ميشود كليه حضار بر پا ايستاده و به سخنان خواننده گوش ميدهند.
4- در برخي از جوامع مرسوم است كه در روز شاووعوت از خوراكيهاي لبني و عسل و شيريني و امثال آن استفاده ميكنند و اين بدان جهت است كه تورات به شير و عسل قياس شده است.
5- مرسوم است كه در روز دوم شاووعوت كتاب روت را در كنيساها قرائت ميكنند اين امر علل مختلفي دارد: الف – شاووعوت روز تولد و رحلت حضرت داود (ع) ميباشد و كتاب روت درباره دودمان او توضيحاتي داده است. ب – شرحي كه درباره درو در كتاب روت داده شده با عيد شاووعوت يا عيد درو مناسبت دارد ج – روت يك جديدالمذهب باوفايي بود كه دين يهود را از صميم قلب پذيرفت، در شاووعوت كليه يهوديان نيز تورات را با همه دستورات آن پذيرفتند و وفاداري خود را نسبت به آن اعلام داشتند.
