دکتر
سلیمان کهن صدق
پاییز 92
ژنژویت
از شایع ترین بیماری های دهان است که جرم دندانی یکی از علل اصلی و مهم در بروز این
بیماری بوده که منجر به قرمز شدن و خونریزی از لثه می گردد و در صورت بی اعتنایی به
جرم دندان ها، به تدریج تخریب و تحلیل استخوان، بروز حساسیت های دندانی و ایجاد
فاصله بین دندان ها را به دنبال دارد، که نهایتاً به لقی دندان ها منجر گشته و
اصطلاحاً پیوره نامیده می شود که در موارد پیشرفته حتی با انجام اعمال جراحی، دندان
حتی اگر سالم باشد قابل نگهداری نبوده و باید کشیده شود.
چگونگی تشکیل جرم :
پروتئین های بزاقی لایه نازک و توری مانندی را روی دندان ها ایجاد می کند که محیط
مناسبی برای تجمع میکروب ها است و اصطلاحاً پلاک میکروبی نامیده می شود و با مسواک
زدن به راحتی از سطح دندان برداشته می شود در غیر این صورت پس ازمدت کوتاهی مواد
معدنی موجود در بزاق روی این پلاک نرم رسوب کرده و آن را سخت می کند و به این ترتیب
جرم تشکیل می-شود. افرادی که غلظت مواد آهکی بزاقشان بیشتر است، استعداد تجمع جرم
بیشتری دارند و اصطلاحاً
می گویند بزاقشان جرم ساز است و شایع ترین مکان تشکیل جرم در دهان، محل باز شدن
مجرای غدد بزاقی در دهان یعنی پشت دندان های جلو فک پایین و سطح گونه ای اولین
دندان های آسیا فک بالا می باشد.
* جرم هایی که روی سطح دندان و بالای لثه قرار دارند به رنگ سفید یا زرد بوده و در
اثر مصرف دخانیات، چای، قهوه، تیره می شوند و با چشم مشاهده می شوند، جرم بالای لثه
نامیده
می شوند اما جرم های زیر لثه ای در شیار لثه و دندان قرار می گیرند لذا در دهان
مشاهده نمی-شوند و نقش اصلی در پیدایش بیماری های لثه دارند.
* چرا باید جرم گیری کنیم؟
لثه سالم، صورتی رنگ بوده و با قوام محکم به سطح دندان ها می چسبد، با بهداشت ضعیف
و تجمع پلاک میکروبی جرم تشکیل می گردد و جرم به عنوان کانونی برای رشد و فعالیت
میکروب های بیماری زا برای لثه می باشد که ترشحات و مواد سمی ناشی از فعالیت این
میکروب ها، لثه را مورد حمله قرار داده و موجب عفونت و التهاب لثه
می گردد. لذا لثه در مجاور جرم ها، قرمز و قوامی شل پیدا کرده و در پی التهاب لثه،
چسبندگی لثه به دندان از بین رفته و در ادامه با از دست دادن بافت های نگهدارنده
دندان و تحلیل لثه و تخریب استخوان زیر لثه نهایتاً به لقی دندان ها منجر
می گردد و با عریان شدن سطح ریشه دندان ها، حساسیت دندانی بروز می نماید. همچنین
نتایج مطالعات جدید نشان می دهد بیماری های لثه باعث تشدید بیماری های سایر اعضای
بدن می-گردد، به طوری که سموم باکتری های موجود در جرم با انتشار در رگ های خونی
لثه و راهیابی به سیستم گردش خون، موجب افزایش قند در بیماران دیابتیک، تشدید
بیماری های قلب و عروق و حتی زایمان زودرس می گردد.
* جرم گیری مینای دندان را از بین
نمی برد
مینای دندان با داشتن بیش از 96% مواد معدنی از سخت ترین مواد موجود در جهان است
(استخوان دارای 70% مواد معدنی است) که تنها الماس آن را تراش می دهد. در حالی که
عملکرد دستگاه های جرم گیری (کویترون) تنها با حرکات ارتعاشی و بدون فشار بر روی
دندان ها بوده و از آلیاژهایی ساخته شده که به هیچوجه قادر به برداشتن مینای دندان
نبوده لذا هیچ خطری دندان و مینای آن را تهدید نمی کند.
* زمان لازم جهت جرم گیری وابسته به استعداد فرد در تشکیل جرم و رعایت نکات بهداشتی
دهانی است، استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان تشکیل جرم را به تعویق می اندازد و از
عواقب بعدی آن جلوگیری می کند . خانم ها قبل از اقدام به بارداری و در طی دوران
بارداری نیاز به جرم گیری و رعایت بهداشت مطلوب دهانی دارند. افراد دیابتیک و
افرادی که داروهای ضد تشنج و صرع استفاده می کنند نیاز به کنترل بهداشتی و جرم گیری
مرتب و زمان بندی شده دارند . حداقل سالانه یک بار جرم گیری برای همه افراد توصیه
می شود.
* و بیان آخر :
هدف جرم گیری سفید کردن دندان ها نیست بلکه جرم گیری یک روش درمانی و پیشگیری از
بیماری لثه و پیشرفت آن می باشد.
|