«فرانتز روزن زوايگ» (franz Rosenzweig) از برجسته ترين فلاسفه يهود در قرن بيستم به شمار ميرود كه طي سالهاي 1886-1929 در آلمان سكونت داشته است، مطالعه زندگينامه او با وجود معلوليت جسمي كه داشت در هشت سال آخر عمر كوتاهش به عنوان شخصي متفكر از اهميت ويژه اي برخوردار است. چرا كه او در دوران حيات خود قسمتي از مسايل فلسفي يهوديت را كه امروزه نيز مطرح است مورد بررسي قرار داد، كه اكنون با وجود گذشت زمان نيز مطرح است. علاوه بر اين، مسير زندگي اين متفكر يهودي جنبه ديگري هم دارد و آن چيزي جز رجوع وي به يهوديت و عملا بازيابي مجدد همكيشانش نيست.
روزن زوايگ در خانواده اي يهودي ولي غير مذهبي ديده به جهان گشود اما پس از مدتي، گذشته خود را فراموش نمود و فقط به صورت فردي اسماً يهودي درآمد و حتي به زمره افرادي پيوست كه يهوديت را نقد و تفسير مي نمودند.
او در اوان جواني خود پس از اين كه دو تن از بستگانش آيين يهود را ترك كردند، به علت فشار اجتماعي حاكم در آن زمان تصميم گرفت از يهوديت كناره گيري نمايد. اما تصميم وي هيچگاه عملي نشد.
او در روز كيپور سال 1913 براي اجراي مراسم خاص اين روز به كنيسايي كوچك و ارتودوكس در برلن ميرود. درست در همين روز، سرنوشت او به كلي تغيير مي كند و او به شكل اعجاب انگيزي از تصميم ذهني خود منصرف مي شود و كاملا به يهوديت روي مي آورد و حتي مدتي پس از آن تورات را نيز به آلماني ترجمه مي نمايد.
اما در اين روز چه واقعه خاصي رخ داد كه باعث تغيير منش اين يهودي جوان شد تا حدي كه او مجدداً علاقمند به يهوديت و نزديكي بيشتر با همكيشان خود شد؟ او در اين كيپور سرنوشت ساز آن هم در كنيسايي كوچك با چه محيط و فضايي روبرو شد كه تغييرات كلي در ديدگاه وي به وجود آورد؟
روزن زوايگ خود شخصا هيچگاه راجع به آنچه كه بر او در اين روز گذشته است مطلبي به رشته تحرير نياورده است. اما در يكي از آثار مهم خود به نام ستاره رهايي احساسات خود را در مورد روز كيپور تشريح كرده و نوشته است: يك يهودي در روز طلب آمرزش در تنهائي مطلق، خواهان بخشايش خطاهايش مي باشد، او كاملا تنها در برابر قاضي عالم مي ايستد. روح انسان با خالق خود در تنهايي مطلق است و در اين بين واسطه و مخلوق ديگري وجود ندارد. اين خلوت با خالق و احساس نزديكي به او، از نظر روزن زوايگ در قسمت (عالنو و عوودا) كه بخشي از عبادات خاص روز كيپور است وجود دارد. او در ادامه آورده است: (... جماعت حاضر در كنيسا در اين انديشه و با اين احساس مشغول عبادت اند كه در زمان آبادي بت هميقداش در اين روز فرايض خاصي به جا آورده ميشد. جماعت حاضر در انديشه آينده اي روشن و دنيايي كه تحت سلطه مطلق حضرت حق قرار دارد غرق هستند در مقابل خالق خود سر تعظيم فرود مي آورند و تمامي ساكنين زمين بر صحت وجود و دانايي بي انتهاي خالق خود اعتراف مي كنند.
اين فيلسوف يهودي معتقد است آنچه كه يهوديان در سرتاسر سال بر زبان خود جاري مي كنند در اين روز آن را عملا نشان مي دهند: (... و آدمي در مقابل پادشاه پادشاهان سر به سجده مي نهد).
زماني كه روزن زوايگ راجع به روز كيپور سخن به ميان مي آورد به دو نكته (نزديكي به خداوند) و (خلوت با او) اشاره خاصي دارد. به نظر مي آيد اين دو احساس همان عللي هستند كه وي را در همان كيپور سال 1913 از تصميم خود منصرف كردند.
شايد همه يهوديان ديدگاهي پژوهشگرانه و فلسفي مانند روزن زوايگ نداشته باشند، اما همگي معناي روز كيپور را در ضمير ناخودآگاه خود حس مي كنند. هر فرد يهودي صرفنظر از اينكه در بقيه ايام سال ساير وظايف شرعي خود را انجام داده باشد يا خير، در روز كيپور به كنيسا مي رود و سعي مي كند مراسم خاص اين روز را تا حد ممكن به جا آورد. اما به چه دليل؟ روز كيپور چه روزي است كه آدمي را خواسته و ناخواسته به طرف خانه خدا مي كشاند؟
احساسي كه هر يك از ما به عنوان يك يهودي داريم و از نسلي به نسل ديگر منتقل مي شود و آن را اصطلاحا (جاذبه كيپور) مي نامند، باعث جذب يهوديان به كنيساها در اين روز مقدس مي شود، احساسي كه مستقيما بر عبادات ما نيز در اين روز تاثير مي گذارد. تاثير روز كيپور آنقدر گسترده است كه نه تنها تفكرات ما را بلكه وجود ما را تا مغز استخوان تحت تاثير قرار مي دهد و درست همين احساس و جو حاكم است كه با قدم گذاردن روزن زوايگ در سال 1913 به كنيسايي كوچك كاملا او را احاطه نمود. آن طور او را تحت تاثير قرار داد كه از تصميم خود براي هميشه منصرف شد. او لحظه اي پاي به خانه نهاد كه جماعت مشغول اعتراف به گناهان خود و طلب آمرزش بودند. قوم يهود، از عصر قبل از اين روز مقدس تا پايان آن، با عبادات خاص خود و مطالعه متوني چون سرگذشت يونس پيامبر، لحظه اي از عبادت خالق خود و طلب آمرزش از او باز نمي مانند.
بعدها روزن زوايگ در يكي از سخنراني هاي خود در فرانكفورت اظهار داشت: (هر كسي كه مراسم روز كيپور را به جاي آورده باشد مي داند كه اين روز نشاني كاملا ملموس و واضح از اديت و وجود داوند دارد).
جلال خداوند در اين روز مقدس در قلوب همگي ما احساس مي شود. اما دستيابي به حقيقت و شناخت خداوند و تحولاتي كه به دنبال آن در وجود افراد رخ مي دهد نبايد فقط محدود به همان 24 ساعت شود بلكه بايد توشه اي براي تمامي روزهاي پس از آن باشد.
فرانتز روزن زوايگ درست در مرز جدايي از اصل خويش در پي قداست اين روز عزيز راه اصلي خود را بازيافت و متوجه شد كه شريعت الهي تابع زمان و مكان نيست بلكه جاودانه است و هيچگاه كهنه نمي شود.
